70
2. Amaliy tadqiqotlar -
ta’lim va tarbiya mazmuni va texnologiyalari bilan
bog’liq ayrim nazariy va amaliy muammolarni hal qilish bilan shug’ullanadi
Amaliy
tadqiqotlarning predmeti cheklangan bo’lib, ular aniq natijalar olishga yo’naltirilgan.
Amaliy tadqiqotlar ko’p hollarda fundamental tadqiqotlarni davom ettirishi yoki ulardan
oldin kelishi mumkin. Ular fan va amaliyotni bog’lovchi oraliq bo’g’in vazifasini
bajaradi.
Turli ishlanmalar
– bevosita amaliyotga xizmat qilib, o’qitish
va tarbiyalashga oid
aniq ko’rsatmalar beradi.
Bulardan tashqari tadqiqotning quyidagicha oraliq turlari mavjud:
fundamental-
amaliy (FA),
fundamental ishlanmalar(FI),
amaliy ishlanmalar(AI) va bularning kombinatsiyalari bo’lishi mumkin.
Tadqiqot turining asosiy quyidagicha 4 tavsifi mavjud: tadqiqot vazifasi;
tadqiqot
natijalari; foydalanuvchining manzili; nashr turi.
Bular quyidagi jadvalda keltirilgan.
Tadqiqot
turi
Tadqiqot
vazifasi
Tadqiqot
natijasi
Foydalanuvchi
manzili
Nashr turi
Fundamental
Rivojlan-
tirish,
ilmiy
konsepsiyani
nazariy ishlab
chiqish
G’oya, faraz,
yo’nalish,
qonun,
an’ana,
konsepsiya,
qonuniyat,
didaktik
sistema
Ilmiy
xodimlar,
pedagogika
kafedrasi
o’qituvchilari,
metodistlar
Maqola,ilmiy
hisobot,
dissertatsiya,
monografiya
Amaliy
Rivojlan-
tirish, metodik
tavsiyalarni
ishlab chiqish
Atamalar,
metodik
sistema,
shartlar,
talablar,
mezonlar,
qoida, taklif,
metod
O’qituvchilar,
maktabdan
tashqari
muassasa
xodimlari
Maqola, ilmiy
hisobot,
dissertatsiya,
didaktik yoki
metodik
qo’llanma
71
Ishlanmalar
Rivojlan-
tirish,
aniq
ko’rsatma-
larni ishlab
chiqish
Algoritm,
vosita, qoida,
taklif, usul,
metodik
ishlanma
O’qituvchilar,
o’quvchilar,
maktabni
boshqaruvini
bajaruvchi
xodimlar
Darsliklar
,
o’quv
qo’llanma,
masalalar
to’plami
4. O’qitish jarayonida o’quvchilarni
tarbiyalashning umumiy prinsiplari va
metodlari.
4. O’quv predmetini tarbiyaviy
masalalarini hal qilish imkoniyatlari:
a) dialektik-materialistik dunyoqa-
rashni shakllantirish;
b) ilmiy-ateistik tarbiyalash;
v) g’oyaviy-siyosiy tarbiyalash;
g) ekologik tarbiya va boshq.
5. O’quvchilarga politexnik ta’lim
berish va kasbga yo’naltirish(amalga
oshirishning umumiy prinsiplarini va
mazmunini, vazifalarini ishlab chiqish)
5. Aniq o’quv predmetini o’qitish
jarayonida politexnik ta’limni amalga
oshirish yo’llari va vositalari.
6. O’quv mashg’ulotlarining shakllari,
ularning didaktik funksiyalari va o’zaro
bog’liqligi.
6. Aniq o’quv predmeti bo’yicha o’quv
mashg’ulotlarining o’ziga
xos shakl-
lari, ularni o’tkazish metodikasini ishlab
chiqish,Har bir mashg’ulotning didaktik
imkonyatlari va vazifalarini aniqlash.
7. O’qitish jarayonida o’quvchilarning
fikrlashini, bilish qobiliyatini va
qiziqishlarini rivojlantirishning umumiy
prinsiplari.
7. Aniq o’quv predmetini o’rganishda ,
uning xususiyatidan kelib chiqib
fikrlashni rivojlantirish, bilish
faoliyatini va mustaqilligini
shakllantirish .
8.O’quv dasturlari, darsliklar va o’quv-
metodik majmualarni yaratishning
8. Aniq o’quv predmeti bo’yicha dastu-
riy-metodik xujjatlarni hamda
72
umumiy prinsiplari.
darsliklarni va o’quv-metodik
majmualarni ishlab chiqish.
Dostları ilə paylaş: