Tasdiqlayman” Samarqand davlat universiteti Kattaqo`rg`on filiali o`quv ishlari bo`yicha director o`rinbosari: S. Elmonov

FUTURIZM (lot. futurum – kelajak) – XX asr boshlarida maydonga kelgan avangardistik oqim, san’atning deyarli barcha turlarida kuzatilgan, ayniqsa, tasviriy san’at va haykaltaroshlikda ta’siri kuchli bo‘lgan, badiiy adabiyotda ham sezilarli iz qoldirgan. F.ning o‘z vatani Italiyada, shuningdek, Rossiyada kengroq ommalashdi. F.ning adabiy-yestetik va g‘oyaviy qarashlari F.Marinettining “Futurizm manifesti” (1909) asarida o‘z ifodasini topgan. F. adabiy-madaniy an’analar bilan aloqani to‘la uzish, yangi zamon (kelajak)ning yangi adabiyot va san’atini yaratish da’vosi bilan maydonga chiqdi. Qisqacha aytilsa, F. namoyandalari jamiyatdagi taraqqiyot tendensiyalaridan kelib chiqqan holda, uning ertasini, ertangi inson va insoniy munosabatlarni o‘zlaricha tasavvur qiladilar va shunga mos adabiyotni yaratish da’vosi bilan maydonga chiqdilar.
GLOSSARY

1	Adabiyotshunoslik	Literaturovedeniye	Literary criticism
2	Adabiyotshunoslik nazariyasi	Teoriya literaturovedeniya	The theory of literary criticism
3	Adabiyotshunoslik tarixi	Istoriya literaturovedeniya	The history of literary criticism
4	Adabiy tanqid	Literaturnaya kritika	Literary criticism
5	Iste’dod	talant	talent
6	syujet	syujet	plot
7	prolog	prolog	prologue
8	epilog	epilog	epilogue
9	epigraf	epigraf	epigraph
10	taxallus	psevdonim	pseudonym
11	ekspozitsiya	ekspozitsiya	exposure
12	kulminatsiya	kulminatsiya	culmination
13	kompotsiya	kompozitsiya	composition
14	mavzu	tema	theme
15	g‘oya	misl	idea
16	mazmun	smisl	meaning
17	shakl	forma	form
18	ishqiy mavzu	lyubovnaya tema	Love-theme
19	tarixiy mavzu	Istoricheskaya tema	Historical topic
20	Ijtimoyi mavzu	Sotsialnaya tema	Social theme
21	obraz	obraz	character
22	prototip	prototip	prototype
23	harakter	harakter	character
24	tip	tip	type
25	badiy tuqima	Literaturniy domisel	Literary conjecture
26	She’r	stix	poem
27	drama	drama	drama
28	lirika	lirika	lyric
29	epos	epos	epos
30	pafos	pafos	pathos
31	epik	epik	epic
32	hikoya	rasskaz	story
33	qissa	povest	story
34	roman	roman	novel
35	G‘azal	gazell	gazel
36	ruboyi	rubai	rubai
37	tuyuq
38	qofiya	rifma	rhyme
39	badiy	literaturniy	literary
40	ritm	ritm	rhythm
41	Bog‘un	slog	syllable
42	turoq	ritm	rhythm
43	modernizm	modernizm	modernism
44	realizm	realizm	realism
45	uslub	stil	style
46	modern	modern	modern
47	uslubshunoslik	stilistika	stylistic
48	vazn	razmer	size
49	Adabiy tur	Literaturniy etap	Literary stage
50	janr	janr	genre
51	San’at	iskusstvo	art
52	rassomchilik	xudojnik	artist
53	haykaltarosh	skulptor	sculptor
54	aktyor	aktyor	actor
55	shoir	poet	poet
56	spectakl	spektakl	performance
57	dramaturg	dramaturg	playwright
58	hikoyanavis	pisatel	writer
59	adib	literator	Literary man
60	Ijodkor	master	master

1¹ Қаранг: Введение в литературоведение, М., “Высшая школа”, 1988, 184-185-бетлар.

1¹ Н.Ражабов. Она тили. Т., “ФАН”, 1999, 36-56 бетлар.

1¹ Ҳожиакбар Ислом Шайх. Туташ оламлар, Т., “Ёзувчи”, 1966, 196-бет.

2² Абдулла Қодирий. Кичик асарлар, Т., Ғафур Ғулом номидаги бадиий адабиёт нашриёти, 1969,71-бет.

1¹Ҳотам Умр. Тирик нусхалар ва безовта қатралар, С., “Суғдиёна”, 1999, 33-бет.

1¹ А.Қодирий. Ўткан кунлар. Меҳробдан чаён. Т., Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1994, 193-бет.

1¹ Р.Мусулмониён. Назарияи адабиёт, китоби дарсй, Душанбе, “Маориф”, 1990, с- 131.

1¹ Адабий тур ва жанрлар. II ;жилд (Лирика), Т., “Фан”, 1992, 54-55-бетлар.

1¹ Иззат Султон . Адабиёт назарияси, Т., “Ўқитувчи”, 1980, 260-бет.

1¹ “Алпомиш”- Ўзбек халқ қаҳрамонлик эпоси, Т., “Фан”, 1999, 133-бет (бундан кейинги иsтибосларда саҳифаларнигина кўрсатамиз).

1¹ Қаранг: Адабий тур ва жанрлар, Т., “Фан”, 1991, I том, 18- бет.

2² Қаранг: Шу асар, 19- бет.

1¹ А.Каттабеков. Тарих сабоқлари, Т., Адабиёт ва санъат нашриёти, 1986, 280- бет.

1¹ У.Норматов. Жанр имкониятлари, Т., Ғафур Ғулом номидаги адабиёт ва санъат нашриёти, 1970, 14-17 –бетлар.

1¹ Абдулла Қодирий. Кичик асарлар. Т., Ғафур Ғулом номидаги Бадиий адабиёт нашриёти, 1969, 201-202 –бетлар.

1¹ Очил Тоғаев. Публицистика жанрлари, Т., “Ўқитувчи”, 1976, 62-бет.

1¹ Qarang: T.Boboyev. Adabiyotshunoslikka kirish, T., “O‘qituvchi”, 1979, 226-bet.

1¹ Н.Ҳотамов, Б.Саримсоқов. Адабиётшунослик терминларининг русча-ўзбекча изоҳли луғати, Т., “Ўқитувчи”, 1979, 188-бет.

1¹ Ummat To‘ychiyev. O‘zbek poeziyasida aruz sistemasi, T., “Fan”, 1985, 212-bet (Bundan so‘ng asarning nomi va sahifalarini qayd qilamiz).

1¹ Анна Ахматова. Не тайны и не печали... Т.. Издательство литературы и искусства имени Гафура Гуляма, 1988, стр.9

1¹ А. Навоий. МАТ, Саккизинчи том, Т., “Фан”, 1991, 441-б.