Tasdiqlayman Tosh kti o‘quv ishlari bo‘yicha Rektor muovini dots. Ismailova L. A. 2007 «iqtisodiy bilimlar tarixi»

Xulosa. 
XX asrda vujudga kelgan va avvalgilaridan ko‘ra ko‘p sohalarda farq 
qiladigan iqtisodiy bilimlar xozirgi zamon nazariyalari xisoblanadi. Ularning
muxim xususiyatlari shuki, xayot tajribasi asosida muxim yangi xulosalar va 
yangi takliflar yuzaga keldi. Masalan, o‘z davrida faqat sof xoldagi tadqiqotlar
xaqidagina gap borgan bo‘lsa (erkin bozorda davlat roli deyarli yo‘q, 
buyruqbozlik iqtisodiyotida ishlab chiqarish va istemol bo‘yicha qarorlar davlat
tomonidan qabul qilinadi), endilikda odatda "Aralash iqtisodiyot" to‘g‘risida 
gap boradi va bozor munosabatlari saqlangan xolda davlat ham xo‘jalikka turli
yo‘llar va sabablarga ko‘ra aralashadi. Endigi nazariy xulosalar xayotga tobora 
yaqinlashib bormoqda.
Xozirgi zamon iqtisodiy bilimlarida uch asosiy yo‘nalish (yangi klassik, 
keynschilik va institutsional) yaqqol ko‘zga tashlanadi. Institutsionalizmda
sub’ektiv omillar, jamiyat tashqilotlari, oila, xuquq, psixologiya va davlat 
tashqilotlari roli xal qiluvchi qilib ko‘rsatiladi. Keyns ta’limotida davlat roli
kuchayadi,aralash iqtisodiyot tan olinadi, investitsiya roli to‘g‘ri xal etiladi. 
Neoklassik yo‘nalish avvlgidek iqtisodiyotga davlatning aralashuvini
cheklash tarafdori, ammo ijtimoiy yo‘naltirilgan bozorni (Oyken, Relke, 
Ryustov) qo‘llaydi. M.Fridmen iqtisodiyotda pulning roliga yetakchi o‘rin
beradi (Monetar siyosat). 

---

---

67

Nazorat va muloxaza uchun savollar. 
1. Xozirgi zamon iqtisodiy bilimlarining nechta asosiy yo‘nalishlari 
mavjud?
2. Institutsionalizm asosiy g‘oyalari nimalardan iborat va uning qanday 
oqimlari bor?
3. Keynschilikning boshqa bilimlardan farqi nima? J.M.Keynsning asosiy 
asari kachon yozilgan?
4. Multipliqator va akselerator tushunchalari nimani anglatadi? 
5. Aralash iqtisodiyot tushunchasi nima va u kim tomonidan birinchi bor
qullanilgan? 
6. Keynschilar fikri bo‘yicha davlat iqtisodiyotda qanday rolni uynaydi?
7.Neoklassik yo‘nalishning asosiy mohiyati nimalarda ifodalanadi. 


Adabiyot.
Asosiy adabiyot. 
1. Karimov I.A. O‘zbekiston buyuk kelajak sari. T., O‘zbekiston, 1998.
2.Iqtisodiy bilimlar tarixi. T., TDIU, 2000. 
3.Iqtisodiy bilimlar tarixi. T., Fan, 2001.
Qo‘shimcha adabiyot. 
1. Mayburd Ye.M. Vvedenie v istoriyu ekonomicheskoy misli. Ot
prorokov do professorov. M. , delo, 1996. 

---

---

68