Ташқи иқтисодий фаолиятни ривожлантиришда суғурта бозорининг роли

2.2.Sug`urta bozorini boshqarish mexanizmlari va uning elementlari. 
Aytib o’tganimizdek Respublikada sug`urta bilan sug`urta tashkilotlari va turli 
shakldagi agentliklar shug`ullanishadi. Faqat davlat va davlat akstionerlik 
kompaniyalari sug`urtaning 35 turi bilan shug`ullanishadi. Sug`urta turlarining har 
biri o’z ob’ektiga, o’z sub’ektiga va har xil tariflarga ega. 
Shuning uchun sug`urta ishini tashkil etishda sug`urtaning bu turlarini 
guruhlash katta ahamiyatga egadir. 
Sug`urtani guruhlash quyidagi yo’nalishlar bo’ylab amalga oshiriladi: 
1)hudud bo’ylab sug`urtalash; 
2)davlat va xususiy sug`urta tashkilotlari yordamida sug`urtalash; 
3)mulk turlari bo’yicha sug`urtalash; 
4)xavf-xatar turlari bo’yicha sug`urtalash; 
5)majburiy va ixtiyoriy sug`urta. 
Ana shu guruhlarni ko’rib chiqamiz. 
1)hudud bo’yicha sug`urtalash – alohida xududda sug`urta ishini tashkil 
etish bilan amalga oshiriladi. 
2)Sug`urta 
to’g`risidagi 
qonunning 
chiqishi 
bilan 
bizning 
kompaniyalarimizning sug`urtalanishi to’la bekor qilindi. 
3)Mulkchilik turlari bo’yicha sug`urtalanish quyidagi yo’nalishlar bo’yicha 
amalga oshiriladi: 
-mulkni sug`urta qilish; 
-shaxsiy sug`urta; 
-javobgarlik sug`urtasi; 
-tadbirkorlik xavf-xatarini sug`urta qilish. 
Bu yo’nalishlar bo’yicha sug`urtaning o’nlab sug`urtasi amalga oshiriladi. 
Sug`urtaning bu turlari asosan ixtiyoriy hisoblanadi. 
4)Xavf-xatar turlari bo’yicha sug`urta – bu asosan mulk sug`urtasiga 
tegishlidir va ular quyidagi yo’nalishlarda amalga oshiriladi: 
-olovdan sug`urta qilish; 

---

31 
-qishloq xo’jaligini sug`urta qildirish; 
-avtotransport vositalarini sug`urta qilish. 
5)Majburiy va ixtiyoriy sug`urta. O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik 
Kodeksining 914-moddasiga va sug`urta to’g`risidagi qonunning 4,5-moddalariga 
muvofiq sug`urta majburiy va ixtiyoriy bo’lishi mumkin.