Ташкент давлат транспорт университети «электр ҳаракат таркиби» кафедраси
Yüklə 168,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Lokomotivlar
mexanik qismlari holati nazorati. Foydalanish jarayonida detallarda, yig‘ish birliklarida va agregatlarda turli yedirilishlar, charchoq holatlari, korroziya, eskirish, deformatsiya va boshqalar natijasida shikastlanishlar yuzaga keladi. Detallarning asosiy ekspluatatsion shikastlanishlariga o‘lchamlar, shakllar va yuzalar joylashuvi o‘zgarishi, chizilishlar, tirnalishlar, pachoqlanishlar, darzlar, kuyish, korroziya, qoldiq deformatsiya, erish, mexanik xossalar o‘zgarishi kabilar kiradi. Foydalanish jarayonida detallarni yedirilish jarayonlari va charchoq buzilishi ko‘proq uchraydi. Yedirilishlar natijasida yuzaga keluvchi defektlar detallarning umrboqiyligiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi, charchoq buzilish natijasidagi defektlar esa ularning soz holatda ishlash davrini kamaytiradi. Turli detallar va yig‘ish birliklari shikastlanishlari ularni kelib chiqish sabablariga ko‘ra konstruktiv, ishlab chiqarish, foydalanish va avariyaviy turlarga bo‘linadi 20 Konstruktiv shikastlanishlar – lokomotivni loyihalashtirish davrida yo‘l qo‘yilgan xatoliklar (mustahkamlik hisobi, birikish detallari uchun joizliklar tanlash, material va termik ishlov berish usulini tanlash va boshqalar) natijasida yuzaga keladi. Ishlab chiqarishdagi shikastlanishlar – lokomotivni ishlab chiqarish yoki ta’mirlash davridagi yo‘l qo‘yilgan xatoliklar (ishchi chizmalarda keltirilgan o‘lchamlarga rioya qilmaslik, sifatsiz materiallardan foydalanish, termik ishlov berish rejimlarini buzilishi, yig‘ish, o‘rnatish va rostlash uchun texnik shartlarga rioya qilmaslik va boshqalar) sababli kelib chiqadi. Foydalanishdagi shikastlanishlar normal fizik yedirilishlar natijasida, shuningdek lokomotivga texnik xizmat ko‘rsatish shartlari buzilganda yuzaga keladi. Avariyaviy shikastlanishlar – ishlab chiqarishdagi defektlarni o‘z vaqtida aniqlanmaganligi yoki ta’mirlash texnologiyasi buzilganligi, g‘ayritabiiy yedirilish, shuningdek jihozlarning ish sharoiti buzilishi, harakat tarkiblari to‘qnashuvi va tabiiy ofatlar natijasida kelib chiqadi. |