Ekskursiya natijalarini yakunlash. Ekskursiya uning natijalarini yakunlash bilan tugaydi. Ko'pincha mehnat o'qituvchisi eks-
kursiya tugagach 0‘quvchilar bilan birga texnika xonasi yoki qizil
burchakka qaytadi va ular topshiriqni qay tarzda bajara olganini,
buning uchun kerakli material to‘plagan yoki to‘plamaganini
aniqlaydi. Shundan so‘ng yozma hisobotlarni topshirish yoki
ustaxonalarda m ashg‘ulotlarda yakunlovchi suhbat o'tkazish vaqtini belgilaydi.
0 ‘quvchilarning ekskursiyada olgan bilimlaridan o'qituvchi
keyinroq, masalan, maktab ustaxonalaridagi va hozirgi sanoat
korxonalaridagi ish sharoitlarini taqqoslashda foydalanishi m u m
kin. M a ’lumki, bunday taqqoslash o'quvchilarda materiallarni
qayta ishlashning progressiv, yuqori unumli usullari haqida to'g'ri
tasavvur hosil qilishlari uchun o'tkaziladi.
Ekskursiyalar t a ’lim-tarbiya, ko‘rgazmali o ‘qitishda keng
qo‘llaniladigan mashg'ulot shakllaridan biri sanaladi. Mehnat
tarbiyasini amalga oshirishda muzeylarga, ishlab chiqarish korxonalariga, qishloq xo'jalik ishlab chiqarishiga oid fermalar va
dalalarga, qurilish maydonlariga, firmalarga uyushtiriladigan
ekskursiyalardan keng foydalaniladi.
Ekskursivalarni amalda oshirishda m ehnat tarbiyasiga oid samaraga erishish uchun avvalo t a ’lim muhitini, bevosita buyum -
larni amalda ko'rish, ular bilan amaliy ish bajarish sharoitiga erishish lozim bo'ladi. Buning uchun, odatda, o ‘quv muassasasiga yaqin masofada joylashgan obyektlar tanlab olinadi. Muzeylarga uyushtiriladigan ekskursiyalar ha m bu borada yuqori samaraga
erishish imkonini yaratuvchi shakllardan biri sanaladi. Muzevlarda turlicha eksponatlar bilan tanishish imkoniyati yaratiladi,
ju m la d a n tarixiy hujjatlar, asl buyumlar, Vatan himoyachilari
va turli m ehnat sohasiga oid ishchilarning shaxsiy buyumlari,
turli maqolalar o'quvchilarda katta qiziqish uyg‘otishi mumkin.
Mehnat ta’limi tizimini yanada rivojlantirish uchun to‘laqonli
xizmat qilmayotgan sohalar ham mavjud.