Gipergeometrik taqsimot. Gipergeometrik taqsimot 3 ta parametr lar yordamida aniqlanadi.
Misol: ta mahsulot partiyasida ta sifatsizi bor. Tekishirish uchun partiyadan tasodifan ta mahsulot olindi. tasodifiy miqdor qiymatlarni quyidagi ehtimolliklar bilan qabul qiladi:
,
Gipergeometrik taqsimotning matematik kutilmasi va dispersiyasi:
.
EXSEL dasturining standart funktsiyalari: Statistik funktsiyalar:parametrli gipergeometrik taqsimlangan X tasodifiy miqdorning m qiymat qabul qilish ehtimolligi ni maxsus
nomli funktsiya hisoblaydi.
va parametrlar o‘zgarmay qolganda da gipergeometrik taqsimot binominal taqsimotga yaqinlashadi. sifatli mahsulotlar chastotasi bo‘lsin. Agar o‘rinli bo‘lsa, gipergeometrik taqsimotni binominal taqsimot bilan yaqinlashtirish mumkin, ya’ni
4. Uzluksiz tasodifiy miqdor uchun deskret tasodifiy miqdor kabi taqsimot qonunini aniqlab bo‘lmaydi, chunki uzluksiz tasodifiy miqdor chekli yoki cheksiz oraliqning har bir qiymatini qabul qilishi mumkin va bunday qiymatlar soni sanoqsiz. Shu sabab uzluksiz tasodifiy miqdorlarni tasvirlashda taqsimot va zichlik funktsiyalaridan foydalaniladi.
Taqsimot funktsiyasi.Barcha uchun tasodifiy miqdor (deskret yoki uzluksiz) ning dan kichik qiymat qabul gilish ehtimoli kabi aniqlangan funktsiyaga tasodifiy miqdorning taqsimot funktsiyasi deyiladi:
Taqsimot funktsiyasining xossalari. 1.Taqsimot funktsiyasining o‘zgarish sohasi: .
2. tasodifiy miqdorning oraliqda qiymat qabul qilish ehtimoli:
3. -kamaymaydigan funktsiya, ya’ni agar bo‘lsa, u holda .
4. , .
5. Uzluksiz tasodifiy miqdor uchun: da va quyidagi tengliklar o‘rinli:
.
tasodifiy miqdorning taqsimot funktsiyasidan olingan hosila tasodifiy miqdorning zichlik funktsiyasi deyiladi.
