TELEKOMMUNIKATSIYA TARMOG’INING POG’ONALI MODELI Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) jaxonning ko‘p mamlakatlarida axborot tarmoq va kompyuter tizimlarini tashkil qilish tajribasini taxlil qilib, xisoblash tarmoqlarini tashkil qilish konsepsiyasini ishlab chiqdi va uni ochiq tizimlar arxitekturasi deb nomladi.OSI modelida 7 pog‘ona ajratilgan Protokol modeli axborotni uzatish va ishlov berish asosiy jarayonlarni amalga oshirishda ob’ekt va mantiqiy modullar o‘zaro ta’sir pog‘onasida tarmoq ishi qoidalarini tasvirlab beradi.
Bu modelda o‘zaro ta’sirning hamma qoidalari (protokollari)
funksional ma’nosiga ko‘ra aloxida guruhlarga - protokol bloklarga
birlashadi. Protokol bloklar ierarxik tartibda joylashgan va ulardan xar biri
ba’zi pog‘onadagi ob’ektlar o‘zaro ta’sir protokollar ro‘yxatidir.
3-rasm OSI layer modeli
Yettinchi pog’onasi-Amaliy pog’ona.
OSI(Open Systems interconnection) modelining ettinchi pog’onasi qo’llanish pog’onasi bo’lib, unda foydalanuvchilar terminal tizimlarida va ular oz-aro hamkorliq qiladigan tarmoqni oxirgi tizimlarida bajariladigan qo’llanish jarayonlar o’zora hamkorligi boshqaruvi amalga oshiriladi.
Shunga muvofiq,ettinchi pog’ona obyektlarni o’zaro hamkorlik protokoli qo’llanish protokoli deyiladi.
Oltinchi pog’ona-Taqdimot pog’onasi. Taqdimot pog’onasi, ettinchi pog’onadan kelgan malumotlar mazkur tarmoqda har qanday malumot taqdim etiladigan ko’rinishga aylantiriladi. Bu orqali tarmoq oxirgi tizimlari sifatida kompyuterning har xil turlarini ko’rishni cheklamaydi. Bu yerda malumotlardi siqich, ularni shifrlash amalga oshiriladi.
Beshinchi pog‘ona - SEANS pog‘ona Seans pog‘ona, foydalanuvchilarni uzoqlashgan jarayonlari o‘rtasida aloqa seansini ochish uchun mo‘ljallangan. U shartli adreslarni, ya’ni axborotni kiritish/chiqarish nuqtalari raqami, yoki oxirgi tizimlarni o‘zaro bog‘langan portlarini aniqlash bilan shug‘ullanadi
