Ishlab chiqarish changlarining ta’sirini o‘z ichiga olgan kasalliklar (pnevmokoniozlar, changli bronxit va boshqalar).
Ishlab chiqarish muhitining jismoniy ta’sirlarini o‘z ichiga olgan kasalliklar (tebranish kasalligi, kuchli shovqin ta’sirida shikastlanish, tashqi muhitning yuqori va past harorati).
Ishlab chiqarish muhitining kimyoviy ta’sirini o‘z ichiga olgan kasalliklar (o‘tkir va surunkali zaharlanishlar).
Ishlab chiqarishning biologik ta’sirini o‘z ichiga olgan kasalliklar.
Ayrim a’zo va tizimlarning zo‘riqishidan kelib chiqadi gan kasb kasalliklari.
Ishlab chiqarish muhiti va mehnat jarayoni ning xarakteri, sharoiti, meh natkashlarning funksional qobi liyatiga va sog‘ligiga katta ta’sir ko‘r satadi.
Mehnat turi xavfi va za rarli sharoitiga ko‘ra 3 bosqichga bo‘linadi:
Mehnat turi va sharoitiga ko‘ra aniqlangan va ta’sir to‘xtatgandan keyin qayta xarakterga ega bo‘lgan funksional o‘zgarishlar yuz berishi mumkin.
Mehnat turi va sharoitiga ko‘ra funksional o‘zgarishlarga olib keladigan va vaqtinchalik mehnat faoliyatini yo‘qotib, kasb kasalliklarining yengil formasi vujudga kelishi mumkin.
Mehnat turi va sharoitiga ko‘ra kasb kasalligining xavfli rivojlanishi va vaqtinchalik mehnat faoliyatini yo‘qotib, kasal likning yuqori bosqichiga ko‘tarilishi.
12.1. Pnevmokonioz kasalligi bilan og‘rigan bemorlarda hamshiralik parvarishi Kasb-kor kasalliklari ichida juda ko‘p tarqalgan va o‘rganilgani, har xil changlar bilan nafas olishiga bog‘liq bo‘lgan – chang natijasida kelib chiqadigan bronxitlar va pnevmokoniozlardir.
Changning hosil bo‘lishi sanoat va qishloq xo‘jaligining turli tarmoqlarida ishlab chiqarishiga bog‘liq. Bularga tog‘-kon, ko‘mir ishlab chiqarish, metall, metallni qayta ishlash va mashinasozlik korxonalari, qurilish materiallarini (sement, ohak va b.), qishloq xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlash (don, paxta va b.) kiradi.
