Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya kafedrasi

Simbioz yashovchi azotofiksatorlar
Tuganak bakteriyalar dukkakli 
o’simliklar bilan simbioz holatda yashaydi. Bu bakteriyalarning shunday deb atalishiga 
sabab - ular o’simlik ildiziga o’tganda ildiz to’qimalari kattalashib tuganaklar hosil 
bo’ladi. Tuganak bakteriyalar Rhizobium avlodiga kiradi. Bakteriyalar asosan qaysi 

---

38 
o’simliklarda tuganak hosil qilishiga qarab, shu o’simlik nomi bo’yicha tur nomi beriladi: 
Rh.phaseoli (loviya), Rh.trifolii (beda), Rh.meliloti (yo’ng’ichqa), Rh.leguminosarum 
(no’xat). 
Olingan bilim va malakadan kelajak ish faoliyatda foydalanish: 
Mikroorganizmlar 
hamma joyda mavjuddir. Azotfiksatsiya jarayonida ishtirok etuvchi mikroorganizm turini 
ajratib, uning xususiyatlarini o’rganish uchun uni ma’lum bir tarkibdagi ozuqa muhitida 
ko’paytirib olish kerak bo’ladi. Buning uchun turli namunalar ozuqa muhitlariga ekilib, 
bakteriyalarning boyitilgan kulturalari olinadi va ularning xususiyatlari o’rganiladi. 
Olingan bilim va malakalardan mikrobiologiyaning turli sohalarida izlanishlar olib 
borilgandagi faoliyatda foydalaniladi.
Nazorat savollar: 
1. Erkin xolda yashovchi azotfiksatorlar qaysilar? 
2. Simbioz xolda yashovchi azotfiksatorlar qaysilar? 
3.Azotfiksatsiya jarayonining
 ahamiyati nimadan iborat? 
VAZIFA: 
Natijalar qayd etish uchun: 
Tajribadan olingan natija va xulosalarni daftaringizga yozing. 
Tajriba natijasi quyidagicha:__________________________________________ 
__________________________________________________________________ 
O`tkazilgan tajribadan quyidagicha xulosaga keldim,______________________ 
__________________________________________________________________