TƏSVİRİ VƏ TƏTBİQİ İNCƏSƏNƏT
T.t.VII.2 Şagird təşəbbüs göstərir və işin yaradılması zamanı müxtəlif
Yüklə 491,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
T.t.VII.2 Şagird təşəbbüs göstərir və işin yaradılması zamanı müxtəlif material, texnika və proseduru istifadə etmək bacarığını inkişaf etdirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: tanış materialla (müxtəlif təsvir, şüşə, metal, ağac, parça üzərində boyalarla və basmalarla • ornament yaradır) kompüter vasitəsilə sadə təsvirlər, ornamentlər, effektləri yaradır • materialı və texnikanı özü seçir (məs. parçanı seçir, onu quaşla və temper rənglərlə • bəzəyir)
T.t.VII.3 Şagird ətrafda obyektlər arasında əlaqələrə diqqət yetirir və onları öz işində əks etdirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: məişət səhnələrini çəkir (məs. məhsul yığımı, ailədə səhər, zooparkda) •
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.VII - 3 əşyanın təsvirinin müşahidəçidən uzaqlıqda necə dəyişdiyini müşahidə edir və işində təsvir • edir təbiətdə və onda baş verən hadisələrin müşahidə nəticələrini öz işində təsvir edir (məs. uyğun • rənglə gecə-gündüzün müxtəlif parçasını ifadə edir, ilin fəsil və havasını). T.t.VII.4 Şagird duyğularını, əhval-ruhiyyəsi və ideyalarını öz işində əks etdirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: əsərlərdə öz fikirlərini daha yaxşı ötürmək üçün təsvir üsullarını seçir • təsvir növlərini yaradır • həyatda gördüyü maraqlı səhnələri verir, əhəmiyyətli detalları təsvir edir • yaxın adamları (ailənin üzvləri, yoldaşlar və s.) təsvir edir və çalışır ki, öz münasibətlərini • ötürsün
T.t.VII.5 Müxtəlif növ işləri planlaşdırır və yerinə yetirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
yerinə yetiriləcək işlərin ardıcıllığını və iş qrafikini planlaşdırır, funksiyaları bölüşdürür, işin • davamiyyətinə nəzarət edir, problem olduğu halda strategiyanı dəyişdirir planın bir neçə variantını müzakirə edir və onlardan birini seçir • iş alətlərini, materialı seçir • xarab olmuş əşyaları və məktəb ləvazimatını (xəritə, parta) bərpa edir • müxtəlif sinif və məktəb tədbbirlərini bəzəyir, təbrik məktubu və dəvətnamələrini, çərçivələr, • dibçəklər, divar qəzetləri, şənlik üçün afişa hazırlayır sinif otağının interyer eskizini hazırlayır • məktəb həyətinin kənarlarını dekorativ şəkildə bəzəyir • məktəb və ya sinif kitabxanası üçün kitabları bağlayır və yeniləşdirir • teatral kostyumları və dekorasiya detallarını (papaq, maska, pərdə, çələng) çəkir və • hazırlayır T.t.VII.6 Şagird özünün məqsədinə, eləcə də ümumi məqsədə çatmaq üçün başqaları ilə əməkdaşlıq edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: başqaları ilə əməkdaşlıq etmək təşəbbüsünü irəli sürür və sinif yoldaşlarına həvəslə köməklik • edir Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.VII - 4 müxtəlif funksiyaları yerinə yetirir (lider, qrup üzvü)) • birgə qərar qəbul edilməsində iştirak edir • funksiyaları yerinə yetiriləcək məsələnin məqsədindən irəli gələrək bölür • işin yerinə yetirildiyinin ehtimal müddətini müəyyən edir və müxtəlif növ fəallıqların yerinə • yetirilməsi zamanı vaxt limitinə riayət edir özünün ideyasını həyata keçirmək üçün yardım istəyir • konkret problemi həll edərkən başqaları ilə əməkdaşlıq edir və yardım istəyir • K İstiqamət: Kommunikasiya və şərh T.t.VII.7 Şagird fərdi və qrup işlərini təqdim edir və başqa fənlərdə əldə edilən biliyin əsasında bədii əsərlər haqqında müzakirələr aparır Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: özünün və başqalarının işləri haqqında söhbət aparır və sübut edir ki, onlardan birini niyə • bəyənir və ya bəyənmir söhbət zamanı uyğun terminləri istifadə edir • auditoriya tərəfindən verilən suallara cavab verir • öz seçimini və düşündüyünü müzakirə edir, hansı ki, başqa fənlərdə keçilən materiala • əsaslana bilər tarixdə və ədəbiyyatda keçilən mövzuları və personajları tapır • əsərin məzmunu barədə söhbət aparır • əsərdə istifadə olunan bədii üsulları və elementləri (janr, texnika, material, kolorit, kompozitiv • bölgü prinsipi və b.) müzakirə edir əsərdə verilən əhval-ruhiyyə haqqında söhbət aparır •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : insanların incəsənət əsərlərini niyə yaratdıqları səbəblərini təyin edir və sadalayır • işdə ötürmək istədikləri haqqında söhbət edir (arzu, emosiya, fikir, təəssürat) • incəsənəti aludəçilik və peşə kimi müzakirə edir •
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.VII - 5 T.t.VII.9 Tənqid zamanı başqalarının işlərinə və fikrinə hörmətlə yanaşır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : başqalarının səhvləri haqqında danışarkən korrektivdir • fərqli ideyalar, üslub, yanaşmaya qarşı tolerantdır • mübahisə zamanı başqasının söhbətinə imkan verir •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sərgidə iştirak edir • səhnəciyin qurulmasında iştirak edir • incəsənətin görkəmli xadimləri ilə görüşür •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: bu və ya o əsərin hansı sosial təbəqəyə məxsus olduğu haqqda fikirlərini bildirir • məşhur memarlıq abidələrinin yaranmasının bir neçə səbəblərini sadalayır (piramidalar, • Çin sədləri və s.) dekorativ-tətbiqi incəsənət əsərlərinin təyinatı barədə söhbət aparır • sosial və dini kontekstin incəsənət əsərinin xarici tərəfinə nə kimi təsir göstərdiyini müzakirə • edir
T.t.VII.12 Şagird əsərlərin məzmunlarını tarix və mədəniyyətlə əlaqələndirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: incəsənət əsərində tarixi və dəbi, personajları tanıyır • tarixi hadisə ilə əlaqədar incəsənət əsərini tanıyır • müxtəlif mədəniyyətlərdə eyni bir mövzuda yaranan əsərləri axtarır və onları bir-birləri ilə • müqayisə edir Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 vizual detallar (geyim, mebel, qablar və s.) və üslub əlamətlərinə əsasən bu və ya digər • mədəniyyətə aid olan incəsənət əsərlərini tanıyır konkret əsərin yaradıcılığına sövq edən tarixi hadisəni tanıyır •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Gördüyü mədəni məişət abidələrini müzakirə edir və öz münasibətini ifadə edir • Məşhur kilsə memarlıq abidələrini bir-biri ilə müqayisə edir • Bir neçə məşhur gürcü rəssamının, heykəltaraşının əsərlərini müzakirə edir •
Nəticə əldə edilib, əgər şagird: onun şəhərində/rayonunda/ölkəsində mövcud mədəni müəssisələrin adlarını çəkir (muzey, • qalereya, kinoteatr) və onların təyinatlarını müzakirə edir İncəsənət sahəsində kimin və nə ilə onun şəhərinin/kəndinin/ölkəsinin adını məşhurlaşdırdığı • barədə informasiya toplayır və təhlil edir incəsənətin ayrı-ayrı əsərlərinin (heykəl, plakat, afişa, reklam) ictimai yerlərdə təyinatını • müzakirə edir dünya əhəmiyyətli bir neçə incəsənət xadiminin yaradıcılığını və onların mədəniyyətin • inkişafında oynadıqları rolun öyrənir VII sinfin dərs proqramının məzmunu Təsviri incəsənətin əsas element və prinsipləri: xətt (nazik, qalın, kontur, əyri, qırıq, dalğalı), rəng (əsas, düzəltmə, soyuq, isti, intensiv, yarımton, kontrast), forma (ikiölçülü (mailidə), simmetrik, asimetrik); işıq-kölgə, faktura, həcm; bütövlük, ölçülük; məkan (horizontun xətti, perspektiv, nöqtə); nəzər nöqtəsi; simmetriya, ritm, tarazlıq, kontrast, dinamika; xətt, rəng, müxtəlif rəng vasitəsilə əhval-ruhiyyənin ötürülməsi.
Tuş, qələm, pastel, quaş, akvarel, kömür, rəngli kağız, karton, gil, parça, sap, kəndir, məftil, dəmir, təbii və süni materiallar; müxtəlif materiallar və alətlərlə eksperiment; toxuculuq, tikiş, dülgərlik alətləri. Texnika, prosedur, proses, texnologiyalar: T. T. İ.VII - 6 Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 Rəssamlığın, qrafikin başqa-başqa texnikaları, basmalar, yonmaq, aplikasiya, kağız plastikası kollaj, mozaika, konstruksiya; kompyuter texnologiyaları; cızmaq, əymək, burmaq, toxumaq, naxış vurmaq, toxumaq, tikmək, taxtanı yonmaq. İdeyaların ifadə edilməsi: Fənlər və onların fnksiyaları arasındakı əlaqələrin, assosiasiyaların verilməsi, detalların tanınması və təsvir edilməsi: ideya mənbələri: məşhur rəssamların əsərləri, təbiət hadisələri, həyatda görülən səhnələr, təsvir, bədii ədəbiyyat, film, konsert, tamaşalar, informasiya vasitələri. Ehtimal olunan mövzular: “İlin dörd fəsli”, “Sevimli ədəbi qəhrəmanım”, “Mifoloji motivlər”, “Əfsanələr aləmi”, “Doğma guşə”, “Qəhrəmanlıq” və sairə.
Dekorativ və tətbiqi əşyalar, teatral rekvizitləri (kostyum və dekorativ detallar); interyer eskizləri, təbrik məktubları və dəvətnamələri, ziyafət və teatral təqdimatların afişasını hazırlamaq, kitabları cildləmək, avadanlığı təmir etmək; müstəqil, cütlərdə və qrupda işləmək. Kommunikasiya : İşin geniş auditoriya qarşısında təqdimatı (düşüncə, emosiya, məqsəd və məsələlərin müzakirəsi); təəssüratlarla, müşahidələrlə, təcrübələrlə paylaşmaq, qiymətləndirmək və onları əsaslandırmaq; lazımi terminologiyadan istifadə etmək; konkret mədəni xüsusiyyətlər, əsərdən götürülən informasiya barədə söhbət aparmaq; sinif və məktəb sərgisi, səhnəcik, aksiya, incəsənət xadimləri ilə görüşlər, muzeylərə, qalereyalara, şəhərkənarı ekskursiyalara getmək. Kontekstdə incəsənətin dərk edilməsi: Təsviri incəsənətin məşhur nümunələrini (yaxud da onların reproduksiyalarını) nəzərdən keçirmək, tanımaq və dövr və mədəniyyətə aid etmək; bədii qərarlara tarixi-dini-mədəni kontekstin təsiri; yerli incəsənət xadimləri haqqında informasiya toplamaq və onların yaradıcılıqlarının təhlili; mədəniyyətlə əlaqədar müəssisələr (muzey, qalereya, konsert zalı, kinoteatr); sintez incəsəntində təsviri incəsənətin rolu; incəsənətlə əlaqədar peşələr. T. T. İ.VII - 7
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.VII - 8 Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 VIII sinif İlin sonunda əldə edilən nəticələr Praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaları ifadə etmək Komunikasiya və şərh İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi T.t.VIII.1 İşin yaradılması zamanı konkret problemin həllində təsviri incəsənətin element və prinsipləri biliyindən yaradıcılıqla istifadə edir T.t.VIII.7 Fərdi və qrup işlərini təqdim edir və əldə edilən biliyə əsaslanaraq incəsənət əsərləri haqqında fikrini bildirir və sübut edir
əsərlərini tanıyır və bir-biri ilə müqayisə edir T.t.VIII.2 İşin yaradılması zamanı müxtəlif material, texnika və proseduru məqsədyönlü şəkildə seçir və yaradıcılıqla istifadə edir
mədəniyyətin özünü ifadəetmə və kommunikasiya vasitəsi olmağını anlayır
İncəsənət əsərlərinin yarandığı fərqli kontekstləri tanıyır
T.t.VIII.3 İşində ətrafdakı obyektlərin arasındakı əlaqələrin təsviri yollarını genişləndirir T.t VIII.9 Müxtəlif növ tədbirləri planlaşdırır və onlarda iştirak edir
və incəsənət xadimləri ilə tanış olur T.t.VIII.4 Əsərdə öz duyğularının, əhval- ruhiyyəsinin və ideyalarının təsviri üsullarını genişləndirir
həyatında incəsənətin rolunu araşdırır
planlaşdırır və yerinə yetirir
qrup işlərinin müxtəlif strategiyalarına müraciət edir T. T. İ.VIII - 1 Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları İstiqamət: İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaların ifadə edilməsi T.t.VIII.1 Şagird işin yaradılması zamanı konkret problemin həllində təsviri incəsənətin element və prinsipləri biliyindən yaradıcılıqla istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : əsərdə həcmi, məkanı göstərmək üçün rəng qradasiyasından, başqa-başqa tonallıqdan • istifadə edir qrafik üsullarla (məs. konturlar, xətlər, ştrixlər) dekorativ əsərlər yaradır • üslublu bədii növlər yaradır • fırçanın müxtəlif növ (dairəvi, şaquli, horizontal, diaqonal) boyaları ilə miqyaslı əsərlər • yaradır
formalar, rənglər, xətlər, boyaların təkrarlanması ilə ornamentlər yaradır • gürcü və digər mədəniyyətlərin ornament və simvolikasından istifadə etməklə dekorativ, • ritmik kompozisiyalar yaradır məqsdəyönlü şəkildə kontrast rənglərdən istifadə edir • assosiasiyaları, emosiyaları vermək üçün effektlərdən (işıq-kölgə, kontrast, kompozitiv • bölgü, boya, faktura kolorit) istifadə edir T.t.VIII.2 Şagird işin yaradılması zamanı müxtəlif material, texnika və proseduru məqsədyönlü şəkildə seçir və yaradıcılıqla istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : gil, məftil və başqa materiallardan kiçik ölçülü formalar hazırlayır • tuş və mürəkkəblə, müxtəlif ölçü və formalı fırçalarla, qələm və bitki gövdələrinin vasitəsilə • müxtəlif üsullarda (xətt, ştrix, boya) qrafik nümunələr hazırlayır gilin, ağacın, dəmirin və başqa materialların xassələrini nəzərə almaqla dekorativ-tətbiqi • əşyalar hazırlayır əhval-ruhiyyəni ötürmək üçün mövzu, texnika, uyğun təsviri üsullar, materialı seçir • kompüterdən istifadə etməklə təsvirlər, effektlər, müxtəlif əşyaların dizaynını, kitabların • maketlərini hazırlayır T. T. İ.VIII - 2
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T.t.VIII.3 Şagird əsərdə ətrafdakı obyektlərin arasındakı əlaqələrin təsviri yollarını genişləndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : bir çox detallardan istifadə etməklə portretlər, nartürmort və peyzajı naturadan və yadda • saxlamaqla çəkir və əsərin bütövlüyünü saxlayır xarakterik detaldan istifadə etməklə özünü və başqalarını müxtəlif real və uydurma vəziyyətdə • təsvir edir T.t.VIII.4 Şagird əsərdə öz duyğularının, əhval-ruhiyyəsinin və ideyalarının təsviri üsullarını genişləndirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird
əsərdə emosiyalar nəticəsində yaranan assosiasiyaları, təəssüratları və ideyaları göstərir • əsərin süjeti üçün digər fənlərdə keçilən materialdan istifadə edir • əsərdə əhval-ruhiyyəni yaratmaq üçün boyalar, kontrastlar, aksentlər, detallar, faktura və • qarışıq materialdan istifadə edir portretdə xasiyyəti göstərmək üçün mimikadan istifadə edir • öz işini yaratmaq üçün başqa-başqa rəssamın, mədəniyyətin, dövrün əsərlərindən mənbə • kimi istifadə edir T.t.VIII.5 Şagird müxtəlif işləri planlaşdırır və yerinə yetirir Nəticə əldə edilib, əgər şagird : konkret məsələni həll etmək üçün yerinə yetiriləcək işlərin ardıcıllığını planlaşdırır • məqsədə çatmaq üçün vacib olan əməlləri müəyyən edir • dövlət gerbini, bayrağını, coğrafi, tarixi xəritəni, çərçivəni hazırlayır • məktəb stendlərini hazırlayır • sinif otağının interyerinin eskizlərini düzəldir • məktəbin həyətinin guşələrini dekorativ bəzəyir • məktəb kitabxanasının köhnəlmiş kitablarını bərpa edir • teatral kostyumlar və dekorasiya detallarının (papaq, maska) şəkillərini çəkir və hazırlayır • güllər və ağaclar əkir və onlara qulluq edir • T. T. İ.VIII - 3 Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T.t.VIII.6 Şagird fərdi və qrup işlərinin müxtəlif strategiyalarına müraciət edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : gələcək layihənin planlaşdırılması üçün informasiya axtarır və dəqiqləşdirir • qrup işi/funksiyası/vəzifəsini bölür • qrup yoldaşının/yoldaşlarının imkanlarını (potensialını) nəzərə alır və onlardan istifadə • edir
konkret məsələnin yerinə yetirlməsində başqalarına yardım edir və lazım gəldikdə onlardan • kömək istəyir İstiqamət: Kommunikasiya və şərh T.t.III.7 Şagird fərdi iş və qrup işlərini təqdim edir və əldə edilən biliyə əsaslanaraq incəsənət əsərləri haqqında fikrini bildirir və sübut edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: geniş auditoriya qarşısında əsərini təqdim edir • söhbət zamanı başqalarının işlərinə korrektiv yanaşır • əsərin müzakirəsi zamanı uyğun terminologiyadan istifadə edir • işini təqdim edən zaman düşüncəsi, emosiyaları, nəyi təsvir etmək istədiyi barədə söhbət • edir
qrup işini təqdim edən zaman qrupun məqsəd və məsələləri barədə söhbət edir • əsərin yaradılmasının əsasları barədə söhbət edir • əsərdə istifadə olunan bədii üsullara əsasən əsəri qiymətləndirir •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: incəsənət əsərlərinin üslubu, koloriti, mövzusu, kompozitiv qurumuna əsasən bir dövrün iki • müxtəlif mədəniyyətini bir-biri ilə müqayisə edir konkret mədəniyyətin bir neçə xarakterini sadalayır, hansı ki, əsərdə təsvir edilibdir (geyim, • memarlıq, qablar, mebel və s.) konkret əsərlərin müqayisəsi əsasında müxtəlif mədəniyyətlərin fərqlərini (özünəməxsusluğunu) • müzakirə edir T. T. İ.VIII - 4 Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 onun üçün maraqlı olan hər hansı bir ölkənin mədəni abidəsi haqqında material toplayır və • sinif yoldaşlarına məruzə, əyani vəsait şəklində təqdim edir bu və ya digər millət haqqında onun incəsənət əsəri ilə tanış olduqda nəyi anladığını müzakirə • edir müəllifin düşüncəsi haqqında öz fikrini bildirir • əsərin məzmunu haqqında söhbət aparır • səhnəcikdən, filmdən, rəngli/qrafik əsərdən, kitab illustrasiyalarından əldə etdiyi informasiya • barədə söhbət aparır T.t.VIII.9 Şagird müxtəlif növ tədbirləri planlaşdırır və onlarda iştirak edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: müxtəlif tədbirlərin mövzu və məqsədlərini müəyyən edir • sərgi təşkil edir (əsərləri özü seçir, ekspozisiyalar təşkil edir) • səhnəciyin qurulmasında iştirak edir • müxtəlif növ aksiyalar təşkil edir və onlarda iştirak edir (məs. ətraf mühitin mühafizəsi) • incəsənətin görkəmli xadimləri ilə görüş təşkil edir •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: bu və ya digər dövr və mədəniyyətin incəsənət əsərlərinin xarakterik əlamətlərini təyin • edir təsviri incəsənətin zamanla birlikdə necə dəyişdiyini müzakirə edir (mövzu, üslub, • texnologiya, prosedur) realistik və şərti əsərləri bir-biri ilə müqayisə edir • müəyyən mədəniyyət və ya dövrün məşhur abidələrini müqayisə edir • müxtəlif dövr və mədəniyyətin təsviri incəsənət əsərlərini bir-biri ilə müqayisə edir və • müzakirə edir ki, onlar nə ilə bir-birlərinə bənzəyirlər və nə ilə bir-birlərindən fərqlənirlər müasir və qədim heykəltaraşlığı bir-biri ilə müqayisə edir • Qərbi və Şərqi mədəni abidələri müqayisə edir • T. T. İ.VIII - 5 |