Texnik mexanika

II–Bob. Konussimon tishli uzatmalar

2.1. Konussimon tishli uzatmalarning tuzilishi, ishlatilish sohalari, afzallik va kamchiliklari.

Konussimon tishli uzatmalarda o’qlari o’zaro burchak ostida joylashgan bo’lib, ko’pincha bu burchaklar Σ=90° teng bo’ladi. Bu uzatmalarni silindrsimon uzatmalarga nisbatan tayyorlash qiyin, g’ildirak tishini kesish uchun maxsus stanoklar ishlatiladi bunda g’ildirak tishlari to’g’ri, qiya, aylanasimon shaklda bo’lishi mumkin.

Konussimon uzatmalarda val o’qi bo’ylab yo’nalgan kuchning qiymatini nisbatan kattaligi, ilashishida tishlarga ta’sir etuvchi kuchlarning notekis taksimlanishi natijasida kushimcha dinamik kuchlarning xosil bo’lishi bu uzatmalarning asosiy kamchiligidir. Biroq mashinalarda kesishgan vallar ishlatish zaruriyati tug’iladi, shuning uchun yuqorida ko’rsatilgan kamchiliklar bo’lishiga qaramay, konussison tishli g’ildiraklardan keng ko’lamda foydalaniladi.

G’ildirak tishlarining qiyalik burchagi aylanasimon tishli g’ildiraklar uchun β_m=35⁰tangensial tishli g’ildiraklar uchun 20⁰-30° olish tavsiya etiladi. Bunda qanchalik burchak qiymati katta bo’lsa uzatma shunchalik tekis va ravon ishlaydi, biroq bo’ylama kuchning qiymati ham oshadi.