Texnologik jarayonni avtomatlashtirish

3. Davr xarajatlari, moliya faoliyati buyicha sarflar va favqulotdagi zararlar
Davr xarajatlari — xarajatlar tarkibi tо‘g‘risidagi Yо‘riqnomaga binoan joriy etilgan korxonaning xarajatlar xisobi tizimida nisbatan yang‘i kо‘rsatkich. Bevosita ishlab chiqarish jarayoni bilan bogliq bо‘lmagan xarajatlar davr xarajatlari toifasiga kiritiladi
Davr xarajatlariga quyidagi xarajatlar kiritiladi:
• mahsulotni sotish xarajatlari;
• boshqaruv xarajatlari;
• boshqa operatsion xarajatlar, shu jumladan ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalari xarajatlari, ishlab chiqarish va boshqaruv tizimini rivojlantirish xarajatlari;
• kelgusida soliq solish bazasiga kiritiladigan hisob davri xarajatlari.


MAHSULOT ISHLAB CHIQARISH TANNARXINING KALKULYATSIYASI
Yillik ishlab chiqarish xajmi- 1200000 m³/y
Maxsulotning kalkulyatsion о‘lchami- 1000 m³

№	Sarf moddalar	Sarflar qiymati
		1 о‘lcham maxsulot uchun, sо‘m	Yillik xajmi, m. sо‘m
1	2	3	4
1.	Tо‘g‘ri moddiy sarflar	248500	298200000
2. a) b)	Mexnatga doir tо‘g‘ri sarflar, shu jumladan:	14200	17040000
	Ishlab chiqarish ishchilaring ish xaqi	10792	12950400
	Sug‘urta ajratmalari (yagona ijtimoiy tо‘lov -24%)	3408	4089600
3.	Materialga doir yondosh sarflar	53250	63900000
4.	Mexnatga doir yondosh sarflar	21300	25560000
5.	Asosiy fondlar amortizatsiyasi	14200	17040000
6.	Boshqa (shu jumladan ustama) sarflar	3550	4260000000
	Ishlab chiqarish tannarxi	326600	391200000
	Davr xarajatlari	28400	34080000
	Umumiy sarflar	355000	426000000
	Foyda	85000	102000000
	Maxsulot rentabelligi	23	-
	Korxonaning ulgurji baxosi	440000	528000000
	Aksiz		-
	Kelishilgan (erkin -sotish) baho, - 20% QQS bilan.	528000	633600000

Korxona foydasi
Ishlab chiqarish sarflari, mehnat va moddiy resurslar iste’mol hajmlari, texnika darajasi, ishlab chiqarishni tashkil qilish va boshqa faktorlar (omillar) asosida kо‘payishi yoki kamayishi mumkin, ammo boshqaruvchi о‘tkir, bilimli bо‘lsa, sarflarni kamaytirish yо‘llarini qо‘llab, boshqarishni tо‘g‘ri olib boradi.
Korxona, firma faoliyatining natijasi (yakuni) mahsulot sotilgandan sо‘ng hosil bо‘lgan tushim (QQS va aksizsiz) va mahsulotni ishlab chiqarish va sotishga sarflangan xarajatlar ayirmasiga teng.
Foyda sanoat tarmoq va korxonaning xamma ishlab chiqarish – xо‘jalik faoliyati natijalarini umumlashtiruvchi kо‘rsatgichdir.