Texnologiyalari kafedrasi «hayot faoliyati xavfsizligi»

 
3. Tabiiy yoritilganlikni me’yorlash va hisoblash usullari. 
Ishlab chiqarishda yoritilganlikni to‘g‘ri tanlash uchun zarur qo‘llanma 
sifatida me’yoriy hujjatlardan SNiP II-4-79 va GOST 12.1.046-85 xizmat qiladi. 
Ish o‘rinlarida yorug‘likni me’yorlashning asosiy maqsadi inson sog‘lig‘ini 
himoya qilish va tavakkalchilik asosida qilinajak sarf xarajatni oldini olishdan 
iborat hisoblanadi. 
Tabiiy yorug‘likni vaqtga nisbatan doimiy o‘zgaruvchanligi sababli, uni 
sifati va miqdorini o‘lchash va nazorat qilib turish maqsadida maxsus 
ko‘rsatkich, o‘lchov mezoni sifatida qabul qilingan. Bu ko‘rsatkich tabiiy 
yoritilganlik koeffitsienti deb ataladi va u bino ichidagi yorug‘lik miqdorini (E
i
) 
uning tashqarisidagi miqdori (E
t
) ga nisbatini foiz hisobida olingan miqdoriga 
aytiladi va quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.
 
e
m
= Ye
i 
/ Ye
t 
× 100 % 
 
Nazorat savollari 
 
1. Havoning kimyoviy tarkibi va xossalari haqida tushuncha bering 

---

81 
2.SHamollatishning ko‘rinishlari va uning qurilmasini tushuntiring 
3. Yorug‘likning asosiy tavsiflari va o‘lchov birliklari haqida ma’lumot bering 
4. Yoritilganlikning qanday turlari mavjud 
5. Tabiiy yoritilganlikni me`yorlash va hisoblash usullarini tushuntiring 
6. Sun`iy yoritilganlikni me`yorlash va hisoblash usullari tushuntiring. 
7. Yoritilganlikka bulgan asosiy talablar va yoritqichlar haqida tushuncha bering 
11-Ma`ruza. ISHLAB CHIQARISHDA SHOVQIN VA TITRASH
Reja. 
1. Shovqin va titrash haqida umumiy ma`lumotlar. 
2. Shovqin va titrashga qarshi kurash usullari. 
3. Shovqindan himoyalanish usullari va vositalari. 
4. Titrashdan himoyalanish usullari va vositalari. 
5. Jamoa va shaxsiy himoya vositalari.