Tibbiyot institutlari talabalari uchun

Me’da shirasi

Miqdori –24 soatda 2 – 3 litr.

reaktsiyasi, -pH 1,6 –1,8
Naxorga me’da maxsuloti miqdori 5-40 ml
Umumiy kislotalilik 20-30 mmol/l.
Erkin xlorid kislota 15 mmol/l gacha
Pepsin 0-21 mg%

Bazal shirani tekshirish.
Naxorgi portsiyani olib tashlangandan so’ng, 60 daqiqa davomida 4 portsiya yig’ilgan shiraning umumiy miqdori 50-100 ml
Umumiy kislotalilik 40-60 mmol/l
Erkin xlorid kislota 20-40 mmol/l
bog’langan xlorid kislota 10-15 mmol/l
umumiy xlorid kislotaning debit- soati 1,5-5,5 mmol/soat
erkin xlorid kislotaning debit- soati 1,0-4,0 mmol/ soat
Pepsinni debit soati 4 – 40 mg.
O’tni tekshirish.

“A” portsiyasi mikroskopiyasi

Epiteliy juda kam
leykotsitlar 2-3 k/m
shilliq juda kam
xolesterin va kaltsiy bilirubinati bo’lmaydi.
ekish steril.
“B” – portsiyasi
miqdori 30-60 ml
rangi qoramtir – jigarrang
tiniq
nisbiy zichligi 1016 – 1032
reaktsiyasi ishqoriy
mikroskopiyasi
epiteliy juda kam
leykotsitlar 2-3 k/m
shilliq juda kam
xolesterin kristallari va kaltsiy bilirubinati bir-ikkita, ekish – steril.
“S” – portsiyasi
miqdori- 30 ml
rangi sariq-tilla rang
tiniq
nisbiy zichligi 1007-1010
reaktsiyasi ishqoriy
mikroskopiyasi
epiteliy juda kam
leykotsitlar 2-3 k/m
shilliq juda kam
xolesterin kristallari va kaltsiy bilirubinati bo’lmaydi
reaktsiyasi ishqoriy.

O’zbekcha – lotincha terminlar lug’ati. Umumiy qism

Bemorning o’zi haqida va kasallikning kelib chiqishi to’g’risida so’rab- surishtirib olingan ma’lumotlar majmuasi. Bemorni ko’zdan kechirish Paypaslab tekshirish Tukillatib tekshirish Eshitib tekshirish Laboratoriya tekshiruvlari Hozirgi kasallik bayoni Bemorning hayot tarixi Ilgari boshdan kechirilgan kasalliklar Zararli odatlar (tamaki chekish, ichkilik va hok.) Umumiy shikoyatlat Ko’p terlash, qichishish Kasallik, betoblik, xastalik Kasallikning boshlanishi O’tkir, keskin Surunkali, asta – sekin Bemorning ahvoli, holati. Vaziyati, turishi Ongi, es-xushi Qotib qolish holati Es-hushning xiralashishi Qattiq, chuqur hushdan ketish Gavda tuzilishi, bo’y-bast Terining rangi Oqargan Ko’kargan Sarg’aygan Teridagi toshmalar Ozish, ozg’inlik Semirish, semizlik Limfa tugunlari Isitmali yuz Sardonik kulgi Chaqchaygan ko’z Qorachiq Eshakem Bo’g’imlar Istisqo

-Anamnesis, is, -Jnspectio, onis, f. * Palpatio, onis, f. Percussio, onis, f. Auscuitatio; onis, Examinations laboratoria Anamnesis morbi Anamnesis vitae Morbus pathia — Moxius consuetudinis fabusus nicotinae, spirituosorum) Agthenia fatigationis Diaphoresishyperhidrosis, pruritus. Morbus, nosos. Morbus initialis -— Acutum Chronica Status praesens Positio, sitis, thesis Sensorium, syn. perseptorium Stupor,oris -- Sopor, oris Coma, stis Constitutio, habitus Cdolratio pigmentationis: pallor cyanosis . — icterus Exanthema, impetigo Tabis, tabes Adipositas Nodi lymphatiei, lymphonodi Facies febrilis Risus sardonicus Exoptlialmus Pupillae, cores Urticaria - Articufationis —Hydrops

Yo’tal Balg’am miqdori Balg’amning xususiyatlari shilliqli yiringli qonli zangsimon Qon tupurish Nafas olishdagi og’riq Xarsillash Bo’g’ilish Isitma, harorat ko’tarilishi Ko’krak qafasining shakli -to’g’ri -bochkasimon -bukri Umurtqa pog’onasining yon tomonga qiyshayishi Nafas olishning tezlashishi Tovush, ovoz titrashi O’pka negizi, ildizi Asosiy nafas shovqinlari: bronxial verikulyar amforik dag’al, qattiq kuchsiz, sust Patologik nafas shovqinlari Xirillashlar quruq, nam krepitasiya Bronxlarning tovush o’tkazishi Funktsional tekshirish Nafas olish tezligi, soni Nafas eshitmasligi O’pka eshitmovchiligi Bronxlarning yallig’lanishi Zotiljam O’pka o’smasi O’pka abstsessi Plevraning yallig’lanishi O’pkadan biriktiruvchi to’qimaning o’sib ketishi

— Tussis — Numerus sputum —- Tipicus scutum: mucosis purulertus haematodes rubiginosum Haemoptoes - Doloris respirathoe Dispnee Asthma Febris, syn. pyrexis - Supinum pectoralis: regularis emphysematosus kyphosis (gibbus) Scoliosis Tachypnoe Fremiius vocaiis spectoralis Radix pulmonalis — -- Sonitus (murmur) pneumaticus basalis: — bronchialis vesicularis arnphorica' strict us Jnfirmus Sonitus pneumaticus pathologiae Phonbus: sticcus; hymidus (hydros) crepitationis - Bronchophonia — Examinato functionalis - Freguentis respiralionis InsufHcientia respiratoria ~ lnsufficientia pulmonaiis Bronchitis Pneumonia Cancer pulmonis - Abseessus pulmonum Pleuritis Pneumoscierosis

Shishlar To’piq, bolder Tomirlarni tekshirish Bir xilda, baravar Har xil, turli Bir maromda Noritmik Tez – tez, siyrak Tarang, yumshoq To’liq, bo’m-bo’sh Baland, katta Past, ipsimon Tekis, notekis O’zgaruvchan, eshitmaydigan Jadal, sakraydigan, sust Dikrotik, paradonsal Vena tomir urishi Mayda qontomir urishi Bo’yinturuq venasining bo’rtib chiqishi Tomir urishini yozib olish Arteriya bosimi Sistolik, diastolik Yurak uchi turtkisi Sistolik titrash Diastolik titrash Yurak chegarasini tukillatish Nisbiy, mutloq yurak chegarasi Yurakning siljishi Mitral nuqsonda yurak shakli Aortal nuqsonda yurak shakli Yurakni eshitish Yurak tovushlari Yurak shovqinlari Organik, funktsional shovqinlari Plevra perikard shovqinlari Revmatizim, bod Orttirilgan yurak nuqsonlari Gipertoniya kasalligi Yuraksanchiq Miokard infarkti Yurak xaltasining yallig’lanishi Yurak urishining shiddat bilan birdan tezlashishi Yurak o’tkazuvchanligining buzilishi, o’zgarishi Yurakni navbatdan tashqari qisqarishi Yurak etishmovchiligi Ruxiy karaxtlik, shok Qisqa muddatli xushdan ketish Ovqat hazm qilish Simillagan og’riq Og’irlik sezish

Oedematis Maleolus, cruris Examinations vasculara Aequalis Differens Regularis Irreguiaris Frequens, rarus Durus, mollis Plenus, vacuus Altus Parvus, filiformis Aequalis, inaequalis Alternans, deficiens Celer, saliens, tardus Dicroticus, paradoxus Pulsus venae Pulsus capillares Intumescentia venae jugularis Sphygmographia Tensio arterialis Sistolicus, diastolicus Ictus apiculis Palpitatio sistolicus Palpitatio diastolicus Percussionis limitans cordis Relativa (absoiuta) limitans cordis dislocatio cordis Conphygurationis mitralis Conphygurationis aortalis Auscultationis cordis Toni cardiaca Murmura cardiaca Murmur a organ icus, functionalis Murmur pleura-pericardialis Rheumatismus Acquisitus vitium cordis Morbus hypectonicus Stenocardia (angina pectoria) Infarctus miocardii Pericarditis Paroxysmus tachycardiae Blocade cordis Extrasystolia Insufficientia cordis Shock Appbychia tizimi. Obtusus doloris Sensus hyperplerosis

Mundarija.	Cодержание.	Contents
So'z boshi.	Предисловие	Foreword	3
Kirish.	Введение	Introduction	4
I bob Umumiy amaliyot vrachi tayyorlashda ichki kasalliklar propedevtikasining o'rni.	Глава 1. Место (значение) пропедевтики внутренних болезней в подготовке врачей общей практики.	Chapter 1. Role of Propedevtik of internal diseases in the preparation doctors of general practice	7
Tashxisot va tashxis ( Diagnostika. Diagnoz)	Диагностикa и диагноз.	Diagnostics & diagnosis.	10
Tibbiyot deontologiyasi.	Медицинская деонтология	Medical deontology	12
II bob Bemorni tekshirish usullari	Глава 2. Mетоды исследования больных.	Chapter 2. Methods of physical examination	19
so'rab – surishtirish.	Расспрос.	Interviewing.	19
anamnez	анамнез	Medical History	?
umumiy va tana sohalari bo'yicha ko'zdan kechirish	Общий осмотр и осмотр по частям тела	The general and specific examination	21
Paypaslash (Palpasiyo)	Пальпация.	Palpation	41
Tukillayish (Perkussio)	перкуссия	Percussion	42
Eshitish (Auskultassio)	Аускультация	Auscultation (Listening)	44
III bob Nafas a'zolari tizimi	Глава 3. Система органов дыхания	Chapter 3. Respiratory system	44
Anamnez.	Анамнез.	History	49
Umumiy ko'zdan kechirish	Общий осмотр	General examination	50
Ko'krak qafasini ko'rish.	Oсмотр грудной клетки	Inspecting thorax	50
Ko'krak qafasini paypaslash	Пальпация грудной клетки	Palpating thorax
Ko'krak qafasini tukkilatish	Перкуссия грудной клетки	Percussing thorax
Qiyosiy tukkilatish	Сравнительная перкуссия	Comparative Percussion	52
Topografik tukkilatish.	Tопографическая перкуссия	Topographical percussion of the thorax
O'pkani eshitish.	Выслушивание (аускультация) легких.	Lung Auscultation
Asosiy nafas shovqinlari	Основные дыхательные шумы.	Normal breath sounds	56
Qo'shimchanafas shovqinlari	Дополнительные шумы.	Abnormal breath sounds	58
Xirillashlar, g'ichirlash, plevraning ishqalanish shovqini.	Хрипы, крепитация, шум трения плевры.	Ronchi, Crepitation, Pleural friction rubs
Bronxofoniya.	Бронхофония.	Bronchophony	61
Laborator va asbobiy tekshirish usullari.	Лабораторная и инструментальная диагностика.	Laboratory and instrumental diagnostics	61
Asosiy klinik sindromlar.	Основные клинические синдромы	Main clinical syndromes	66
-0'pka to'qimasini qattiqlashish sindromi	Синдром уплотнения легкого	Lung Condensation syndrome	67
O'pkada bo'shliq (kovak) sindromi.	Синдром образования полости в легком	Lung cavity syndrome	67
Bronxlar obstruksiyasi sindromi.	Синдром бронхиальной обструкции	Bronchial obsruction syndrome	68
O'pka to'qimasida havo ko'payib ketish sindromi	Синдром повышенной воздушности легкого	Lung high aerial syndrome	68
Plevral sindromlar	Плевральные синдромы	Pleural syndroms	69
Nafas yetishmovchiligi sindromi	Синдром дыхательной недостаточности	Respiratory failure syndrome	70
Xususiy patologiya	Частная патология	Specific pathology	73
Pnevmoniya	Пневмония	Pneumonia	74
Krupoz va o'choqli pnevmoniya	Крупозная и очаговая пневмонии	Crupose and Lobule pneumonia	74
O'pka yiringli kasalliklari tashxisi	Диагностика гнойных заболеваний легких	Suppurating lung diseases diagnostics	77
O'pka ho'ppozi (abscessi).	Абсцесс легких.	Lung abscess	78
Bronhoektatik kasallik.	Бронхоэктатическая болезнь.	Bronchiectasis	78
O'pkani surunkali obstruktiv kasalliklari	Хронические обструктивные заболевания легких	Chronic obsructive pulmonary diseases	80
Surunkali obstruktiv bronxit	Хронический обструктивный бронхит	Chronic obsructive bronchitis	80
Bronxial astma, o'pka emfizemasi	Бронхиальная астма Эмфизема легких	Asthma Emphysema	80
IV bob Yurak qon tomirlari tizimi