Tibbiyot institutlari talabalari uchun

Quyida 75g glukoza berib tekshirilgan sinamaning mezonlari kiritilgan. 3- jadval

Glukoza yuklamasi berilgan sinamaning	Qondagi glukoza miqdori (fermentative usul)
ko'rsatkichlari		Venoz qon	Kapilliyar qon	Vena qoni plazmasida
Qandli diabet nahorga		> 7 mmol/1	> 7 mmol/1	> 8 mmol/1
glukoza yuklamasidan 2s dan keyin		> 10 mmol/1	> 11 mmol/1	> 11 mmol/1
tolerantligining buzilishi nahorga.		< 7 mmol/1	< 7 mmol/1	< 8 mmol/1
Glukoza yuklamadan 2 s keyin		>7-< 10 mmol/1	>8-	>8-

Qondagi immunreaktiv insulni (IRI),ni aniqlash yo'lga qo'yilgan .
Yangi yo'lga qo'yilgan diagnostic usullardan glukozerlangan gemoglobinni, ferritinni, transferrini,
aniqlashni ko'rsatish mumkin.
Zamonaviy diabetologiyada indicator chizig'idan foydalanish odatga kirib bormoqda
Buyrak usti bezi po’stloq qismining surunkali etishmovchiligi.
Buyrak usti bezi po’stloq qismining surunkali etishmovchiligi ikki tomonlama zararlanish va garmonlarning kam ishlab chiqarilishi(tanqisligi) bilan kechadigan kasallik hisoblanadi.
Birinchi marta 1855 yul Tomos Addison tomonidan yozilgan.
Birlamchi buyrak usti pustloq qismining etishmovchiligi 50-85%holatlarda buyrak usti postloq qismining sil kasalligidan keyin,olib chiqadi. Klinikasi kasalligi boshlanishida tinka qurishi,quvvatsizlik,faqat kunning ikinchi yarmida paydo bo'lsa keyinchhalik doimiy xarakterga ega bo'ladi.Quvvatsizlik,ish layoqatining susayishi .
Quwatsizlik vaqt utishi bilan adinamiyaga olib keladi.Вemorlar kuchsizlikdan yurolmay qolishadi. So'zlashga, ovqqatlanish gaz o'rindan qimirlashga ham hollari etishmasligi mumkin. Addison kasalligida yana ishtahaning pasayishi,ko'ngil aynish,ich ketishi,qabziyat,epigastral sohada,qorin bo'ylab og'riq bazida qayt qilish kabi dispeptik shikoyatlar bo’ladi.
Meda-ichak simptomlari ko'pincha degidratciyaga olib keladi. Qayt qilish suv-eliktrolitlar almashinuvining kuchaytirib degidratciyaga olib keladi. Tana vazni progressiv kamayib ketadi.
Buyrak usti bezi po'stloq qismining etishmovchiligining ilk belgilaridan biri teri va shilliq qavatlarining pigmentatciyasi bo'lib,u ko'pincha xastalikning boshqa belgisidan oldin paydo bo'ladi. Birinchi navbatda tananing ochiq qismlari quyosh nuri tushadigan joylari qorayadi yuz,bo'yin, kaft va falanglararo bo'g'imlar ),tirsak,tizza bo'g'mlari yzasi, kiyimlarning tanaga ishqalanish joylari,teri burmolari,kaft chiziqlari,ko'krak bezlarining so'rgichlari jinsiy a'zolar, qolgan, chandiqlarinin rangi o'zgarib,bronza rangiga kiradi.
Bemorning nixoyatda ozg'nligi,terilarning quruqligi, kuzatiladi.
Analizlarda don plaznasida natriy miqdori ortishi, gipoxloremiya,gipoalbuminemiya,albumin-globulib koyfitsentining kamayishi,kreatinuriya kuzatiladi.
Qonda 17-oks miqdori ortadi.
Davolash principlari-Mineralokortikoidlar,glikokortikodlar etishmovchiligi o'rnini bosish terapiyasi o ‘tkaziladi. glikokrtikodlorning ishlatish sxemasi bilan beriladi.