Tilshunoslik terminlarining shakliy strukturasi

DOI: 10.24411/2181-1385-2021-00720 

 
 
Academic Research, Uzbekistan 1211 www.ares.uz 
To‘rt tarkibli termin-birikmalar. Tilshunoslikka oid bunday termin-
birikmalar ona tili darsliklarida nisbatan kamligi bilan xarakterlanadi: ko‘chirma 
gapli qo‘shma gap, lug‘aviy shakl yasovchi qo‘shimcha, sintaktik shakl yasovchi 
qo‘shimcha kabi. 
XULOSA  
Kuzatishlardan ma‟lum bo„ladiki, ona tili darsliklarida besh va undan ortiq 
tarkibli termin-birikmalar uchramaydi hamda sodda terminlar va termin-birikmalar 
yetakchi o„rinda bo„lgani holda, qo„shma va juft terminlar miqdori juda kam 
hajmni tashkil etadi. Ona tili darsliklarida mavjud lingvistik terminlar tizimidagi 
murakkab terminlarning aksariyati umumnutqda so„z birikmasi sifatida ham 
ishlatiladi va ular tarkibidagi har bir lug„aviy ma‟noli birlik o„z avtosemantikligini 
saqlab qoladi. Faqat bir ilmiy-lingvistik tushunchani anglatishi, ba‟zilarining 
boshqa tillarga bir so„z bilan tarjima qilinishi kabi xususiyatlar ularni termin-
birikmalar safiga kiritishga asos bo„ladi. Terminologik korpus, terminologik 
ma‟lumot bazalari yaratishda terminni modellashtirish asosiy bosqichlardan 
sanaladi va bu jarayonda ham, terminni bir tildan ikkinchi tilga tarjima qilishda 
ham murakkab tarkibli terminlar turli qiyinchiliklarni yuzaga keltirishi mumkin. 
Bu esa tilshunoslik terminologiyasi oldiga lingvistik terminlarni qayta ishlash, 
tizimlashtirish va tartibga solish vazifasini qo„yadi. 
 
REFERENCES 
1. Евлоева З.И. Русская лингвистическая терминология в эволютивном 
аспекте: диссертация кандидата филологических наук. – Нальчик , 2006. – 
150 с.
2. Hojiyev A.Tilshunoslik terminlarining izohli lug„ati. – Toshkent:O„zbekiston 
milliy ensiklopediyasi, 2002 
3. Ermatov I.R. O„zbek tilshunoslik terminlarining shakllanishi va taraqqiyoti: 
filologiya fanlari bo„yicha falsafa doktori (PHD)dissertatsiyasi avtoreferati. – 
Toshkent, 2019 
4. Xudoyberganova D. Lingvokulturologiya terminlarining qisqacha izohli lug„ati. 
– Toshkent:Turon zamin ziyo, 2015 
5. Хамроева Ш.М. Корпус лингвистикаси атамаларининг қисқача изоҳли 
луғати. – 2020 

---