Tiplarni dinamik tarzda

13- MA’RUZA
MAVZU: OLE, MFC texnologiyalari. Ko‘p oynali muhitlar bilan ishlash
Reja:

1. 
   MFC texnologiyasi.
   
2. 
   OLE texnologiyasi.
   
3. 
   Visual C++ muhitida ko‘p oynali muhitni yaratish.
   

Kalit so’zlar: Operatsion tizim, amaliy dastur, integratsiya, o‘zaro bog‘lanish, MFC, OLE, SDI, MDI, ko‘p oynali dastur.
MFC texnologiyaci. Microsoft Foundation Class paketi (MFC) Microsoft tomonidan ishlab chiqilgan bo‘lib, C++ kutubxonalari yordamida Microsoft Windows uchun GUI dasturlar ishlab chiqishni engillashtirish uchun mo‘ljallangan. Unda kutubxonalarning va sinflarining soni juda ko‘p.
MFC texnologiyasi
MFC kutubxonasi, uning asosiy raqobatchisi bo‘lgan Borland VCL kabi, GUI bilan ishlashni osonlashtiradi dastur asoslarini yaratish, yaʻni maʻlum bir tartib asosida avtomatik ravishda yaratiladi.
Foydalanuvchi interfeysi va butunlay uning amaliy va texnik xizmat ko‘rsatish uchun muntazam harakat va hodisalar bajariladi(masalan, oyna amallari, elementlar va dastur o‘zgaruvchilar ichki obʻyektlar o‘rtasida maʻlumotlarni yuborish, va hokazo.). Dastur asoslarini ishlab chiqqandan so‘ng, dasturchi faqat kodni maxsus harakat va hodisalar talab qilinadigan joylarga kiritishi kerak. Bunday Framework yaxshi belgilangan tuzilishga ega bo‘lishi kerak, shuning uchun visual C++ uni yaratish va o‘zgartirish uchun yordamchi komponentalarni beradi.
Bundan tashqari, MFC Windows API vazifalari turli obʻyektga yo‘naltirilgan qatlamlarini beradi, ular bilan ishlash uchun bir oz osondir. Bu qatlam ko‘p ajralmas obʻyektlarni ifodalaydi (Windows, vidjet, fayllar, instrumentlar, sinflar, komponentalar va boshqalar.). Sinflar sifatida joriy hodisalarni yopish va xotira ajratish/bo‘shatish kabi muntazam amallarni bajaradi.
Dastur doirasiga kod qo‘shish. MFC Framework uchun dastur kodi kiritish uchun ikki yo‘l bor. Birinchisi kutubxonadan meros mexanizmidan foydalanadi: asosiy dastur doirasida tuzilmalar meros qilib olingan sinflar sifatida namoyon bo‘ladi. Bu sinflar dasturda maʻlum nuqtalarda chaqiriladigan ko‘pgina virtual funksiyalarni taʻminlaydi. Bu funksiyalarni yanada belgilab (ko‘p hollarda bazaviy sinf vazifasini chaqirish kerak), dasturchi o‘z kodida shu nuqtalarda bajarishni qo‘shishi mumkin.
Ikkinchi usul oyna hodisalarini qo‘shish uchun ishlatiladi. Yordamchi instrument Windows — message maps (inglizcha: message map) bilan bog‘liq sinf qoliblari ichida [message ID — pointer to handler] juftlarini o‘z ichiga olgan maxsus massivlarni yaratadi. Qo‘shish yoki o‘rnatish yordamchi instrument asosida tegishli xabar orqali o‘zgarishlar qiladi.
MFC ning yaratilish tarixi. MFC ning birinchi versiyasi 1992-yilda Microsoft kompaniyasining 16-bitli C/C++ kompilyatorining ettinchi versiyasi bilan birga chiqarilgan. API funksiyalari yordamida ilovalarni ishlab chiqayotganlar uchun MFC paketi juda katta o‘sishni vujudga keltirdi.

1. 
   Dasturlash jarayonini boshqarish. MFC ning eʻtiborli xususiyatlaridan biri "AFX" prefiksi bo‘lib, ko‘plab funksiyalar, makroslar nomlarida va "STDAFX" standart sarlavhali faylining nomi bilan ishlatiladi. Rivojlanishning dastlabki bosqichida, keyinchalik MFC nomi "dastur" deb nomlangan. AFX doirasida rengaytmalari Microsoft Foundation sinflar nomini o‘zgartirish uchun qaror (MFC) kodi AFX murojaatlarni o‘zgartirish uchun juda kech qilingan.
   
2. 
   C++ kompilyatori bilan ishlash uchun Borland tomonidan ishlab chiqilgan Object Windows Library (OWL) shu davrda joriy etilgan raqobatchi mahsulot edi. Oxir oqibat Borland rivojlanishdan to‘xtadi va MFC bilan ishlash uchun kutubxona, foydalanish uchun qisqa muddatli litsenziya sotib oldi. Lekin uning mahsulotlari MFC uchun to‘liq qo‘llab-quvvatlash amalga oshirolmadi.
   
3. 
   MFC Microsoft markazida Microsoft.Net Framework tanlangan. Biroq, shunga qaramay, MFC hali ishlab chiquvchilar orasida mashhur.
   

Birinchilardan bo‘lib, Rossiyaning bcgsoft kompaniyasidan sotib olingan. MFC yangi dizaynli interfeysi qo‘llab-quvvatlash va takomillashtirilgan interfeys bilan bog‘liq bir necha boshqa o‘zgartirishlarni kiritgan va nazorat qilmoqda. Visual Studio 2008 tizimidan baʻzi bir komponentalarni olib, bu sinflar asosida MFC ajralmas qismi qilib yaratildi.