Tm-yakuniy-Javoblar

7 - variant
1 - savolga -
Fan – dunyo haqidagi bilimlarni ishlab chiqarish texnologiyasi. Har
qanday ishlab chiqarishda bo‘lganidek, fanda ham ishlab chiqarilayotgan
mahsulot sifatini ta’minlash talab etiladi. Haqiqat – har qanday ilmiy
mahsulot ega bo‘lishi talab etiladigan va fan o‘zida mavjud barcha vositalar
bilan ta’minlashi shart bo‘lgan eng muhim sifat xossasi. Olim uchun haqiqat
u o‘z faoliyatida erishishga harakat qiladigan eng oliy qadriyatdir.
2 - savolga - 4 variant 2 - savolni javobi bilan bir xil.
3 -
Ilmiy tadqiqot - yangi bilimlarni ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati
turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniqlik xos. Ilmiy tadqiqot

---

hamma shartlarga amal qilib takrorlanganda hamisha birdek natija berishi,
bahs etilayotgan masalani isbotlashi lozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan
bog‘langan ikki kiyem — tajriba va nazariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning
asosiy komponentlari: mavzuni belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot
sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy farazlarni oldindan taxlil etish,
tajriba oʻtkazish, olingan natijalarni taxlil etish va umumlashtirish, kelib
chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish, yangi fakt va
qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish. Ilmiy tadqiqotlarni
fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks
tadqiqotlarga aj-ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va
tajribalari fanning oʻzidagina emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy
masalalarni qal qilishda ham keng qoʻllaniladi.
8 - variant
1 - savolga - 4-7 variantdagi 2 savollarni javobi.
2 - Xalqaro jurnallarda maqolalar nashr qilishning zarurati va
ahamiyati. Soʻnggi yillarda ilmiy-administrativ amaliyotga alohida olimning
va butun ilmiy jamoalarning nashr qilish faolligini tavsiflovchi bibliometrik
koʻrsatkichlar uchta asosiy koʻrsatkichlar boʻyicha amaliyotga keng tadbiq
qilinmoqda: WoS CC, Scopus RINS. Ularning ichida ma’lum vaqt oraligʻida
ilmiy maqolalar soni haqida ma’lumotlar, olimlar va ilmiy jamoalarning Xirsh
indeksi, maqolalar chop qilingan nashrlarning impakt-faktorini koʻrish
mumkin. (O`z tushunchangiz qisqacha)
3 - Ilmiy tadqiqotning muhim jihatlaridan biri boshqa olimlar asarlariga
iqtibos berishdir. Boshqa olimlar va o`zining faoliyati natijaiariga munosabat
turli shakllarda namoyon bo lishi mumkin. Asarlarga iqtiboslar keltinsh, o `z
hamkasblan nomlan va ular o`z asarlarining mazmuni tahlilini keltinsh
oiimning fandagi axloqiy va ijtimoiy mo`jallarni namoyon qiladi Bunda
oiimning ular nomini qaysi maqsadda xususan keskin tanqidiy mulohazalar,
maqtov, befarqlik bilan qoilaganligi, fikrlarning o `rinli yoki aksi ekanligini
aniqlash muhim ahamiyatga ega. Aynan iqtiboslar orqali katta ilmiy axborot
dunyosi haqida yaxlit tasavvurga ega bo`lish mumkin, makon va vaqt
nuqtai-nazaridan turli davrlarda nashr qilingan asarlammg mazmuni haqida
umumiy tasavvurga ega b oiish imkoniyati, ularni yaxlit bir tizimga soladi.
Ilmiy ishlarga iktibos berishning asosiy maksadi: 1) u yeki bu olimnmg ilmiy

---

ishida ilgari surilgan g`oyani tasdiklash, 2) fikmi inkor etish va uning
notugriligim asoslash;. 3)o`z fikrini haqiqiyligini isbotlash uchun o`zganing
fikriga murojaat etish, 4) o `zgamng fikriga oid tankidiy muloxazalarni
biidirish, 5)o`zganing fikrini rivojlantirish kabilardir.