ko‘rsatkichlarini aks ettiruvchi bilim va faoliyatning muayyan turlarini
nazorat qilish vositasi hisoblanadi.
2 - savolga
Ilmiy tadqiqot jarayonida erkin bo‘lish − moneliksiz ijod qilish,
birovning qolipiga tushmaslik, yangi ilmiy bilimlarni olish va qayta ishlashda
ob’ektiv va xolis bo‘lish muhimdir. Bundan ko‘rinadiki, olimlar o‘z ilmiy
faoliyatining maqsadlari va metodlariga o‘zlari axloqiy nuqtai nazardan
baho
berishlari,
axloqiy
me’yorlarni buzish bilan bog‘liq bo‘lgan
tadqiqotlardan voz kechishlari lozim.
Har qanday ilmiy faoliyat matnlarda “yozma” ko‘rinishda (qog‘ozda
yoki elektron) – ilmiy hisobot, ilmiy ma’ruza, referat, maqola, kitob tarzida
rasmiylashtirilgan bo‘lishining asosida ikki shart-sharoit yotadi. Birinchidan,
olim o‘z g‘oyalari va natijalarini qat’iy ilmiy tilda faqat yozma (elektron)
tarzda bayon etishi mumkin. Har qanday ilmiy ishni, hatto kichkina
maqolani qog‘ozga tushirish,fikrning ifodasida ketma-ketlikga erishish
muhim ahamiyatga ega, maqola yoki tezis yozish boshlovchi tadqiqotchi
uchun jiddiy muammolar bilan bog‘liq, chunki jamoa oldidagi chiqishlarda
osonlik bilan aytiladigan yoki odam “ichida”tafakkurida shakllangan so‘zlar
va fikrlarning ifodasini o‘z vaqtida qog‘ozga tushirish uchun olimga mantiqiy
izchillik ko‘p hollarda etishmaydi. Yozma nutq va og‘zaki nutqning
bir-biridan farqi shundaki, og‘zaki nutqdagi ba’zi nuqsonlar eshituvchilar
tomonidan e’tiborga olinmaydi, biroq yozma matnda qat’iy mantiqiy izchillik
talab etiladi, chunki undagi fikrlar ketma-ketligiga o‘quvchi qayta-qayta
murojaat qiladi va yangi bilimning maqsadi va mohiyatini aniqlashga
harakat qiladi.
Dostları ilə paylaş: