To sh k ent te m ir y o ‘l m u h a n d is L a r iin s t it u t I 4 A. E. O d IL x o ‘jayev qurilish materiallari 5340200 «Bino va inshootlar qurilishi»

14.21-rasm. Shishagranulyat plitasi.
Yog‘och tolali plitalar 
- o‘ng yuzasi yelimli yoki sintetik bo‘yoqlar 
bilan pardozlanadi, perforatsiyalangan yoki ariqchalar ochilgan holda 
tayyorlanadi. Ular 1200x1200 mm. dan 3000x1700 mm. gacha, qalinligi 
2-25 mm. oMchamlarda ishlab chiqariladi. Plitalarning o‘rtacha zichligi 
200-250 kg/m3, tovush yutish koeffltsiyenti kamida 0,3-0,4. Ular akustik 
va bezak materiallar sifatida jamoat hamda madaniy-maishiy binolar ichini 
pardozlash uchun ishlatiladi.
G azsilikatbeton 
asosida tovush yutuvchi plitalar va «Silakpor» 
tipidagi samarali plitkalar ishlab chiqariladi. «Silakpor»ning tovush yutish 
koeffltsiyenti 0,6-0,8, o‘rtacha zichligi 350-500 kg/m3atrofida, siqilishdagi 
mustahkamlik chegarasi 0,1 MPa.
Perforatsiyalangan akustik 
- materiallarga mineral paxta, shisha- 
paxta to‘shaklar, penopoliuretan asosidagi qoplamali buyumlar kiradi. 
Akustik material tashqi tomondan perforatsiyalangan p o 'lat listlar, 
gips plitalari va boshqa ekran hosil qiluvchi buyumlar bilan yopiladi. 
Ular gigiyena talablariga javob beradi, olovbardosh yoki qiyin yonadi, 
pardozbop, oson tozalanadi. Bunday akustik plitalar jamoat va madaniy- 
maishiy binolaming shiftlari va devorlarini bezash uchun ishlatiladi.
243

---

14.21-rasm . RPG kom fort plitasi.
A kustik gips plitalari - bikr qobirg‘ali, perforatsiyalangan holda 
ishlab chiqariladi. Gips plitalari shisha tolasi va polivinilxlorid shnuri, 
shisha g'ovak donachalari va perlit bilan armaturalanadi. Gips ekrani ichiga 
qog‘oz yelimlanadi va folgaga o‘ralgan mineral paxta plitalari o ‘rnatiladi. 
Tashqi qatlamli perforatsiyalangan gipskarton listdan, ichki qatlami esa 
noto‘qima mato yoki filtr qog‘ozidan iborat ikki qatlamli akustik buyumlar 
samarali hisoblanadi ( 14.22-rasm).
Akustik buyum tovushni toMiq yutishi uchun yuzasi kamida 30 foiz 
foiz perforatsiyalanishi kerak. Bunda buyumlardagi teshiklar o‘lchamIari 
va shakli, burchagi, chuqurligi tovush yutish koeffltsiyentiga ta’sir etadi. 
Akustik materiallami tashishda, saqlashda va ishlatishda suv hamda nam 
muhitdan saqlash maqsadga muvofiq.
Sintetik bogMovchilar, shisha tola yoki oMa ingichka shisha tolali 
shtapel asosida - 60°S dan +450°S gacha haroratga bardoshli maxsus 
tovush yutuvchi materiallar ishlab chiqarish yoMga qo‘yilgan.