Perekl, Kleon, Lisi, Demosfen, Gipperid kabi davlat arboblari notiqlikni san’at darajasiga ko‘tardilar. Yetuk inson bo‘lishi uchun, albatta notiqlik san’atini egalashi shart qilib qo‘yiladi. Shu ehtiyoj sababli notiqlik nazariyasi yaratildi va qo‘yidagi jarayonlar belgilandi. Materialni xar tomonlama tayyorlash Materialni joylashtirish rejasini belgilash; Materialni o‘zlashtirish, nutq qurilishini to‘g‘irlash; Notiqning nutq materialini o‘rganishi Materialni so‘z bilan ifodalash Nutqni talaffuz qilish, ya’ni nutq jarayoni. Ellinizm davrining olimlari. Antifont, Andokid, Lisiy, Isokrat, Isey, Likurg, Demosfen, Esxin, Giperid va Dinarx Sofistika – antik davrdagi aqliy oqim. Sofistlar til boyligini mohirona egallashni va kerak paytda undan foydalanishni o‘rgatardi. Sofistlar so‘z va tilning nazariy asoslarini ham ishlab chiqdilar.
154
3 – Mavzu. O‘rta asrlar musulmon sharqi mutafakkirlarining Ritorika xususidagi ta’limotlari. O‘rta Osiyo xalqlari, jumladan o‘zbek xalqi ham so‘zga chechan, badiiy didli kishilarni qadrlab kelganlar. O‘sha davrda ritorika voizlik, notiqlar voizlar, nutq esa va’z deb atalgan.