Toshkent arxitektura qurilish instituti o. Sh. Mamanazarov loyiha boshqaruvi

Loyiha doirasida loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish boʻyicha tajriba 
va bilimlarni toʻplash. 
Har bir tugallangan loyiha nafaqat loyiha qatnashchilari tajribasining shaxsiy 
yukida qolishi, balki kompaniyaning bilimlar bazasini toʻplashga xizmat qiladi. 
Loyiha davomida muammoga aylangan xavf-xatarlar, sifatli mahsulotni olish uchun 
bajarilishi kerak boʻlgan ishlarning umumiy hajmi, muayyan yetkazib beruvchilar va 
subpudratchilarning ishonchliligi haqidagi xulosalar boshqa loyihalarda foydali 
boʻlishi mumkin. Agar kompaniya standart loyihalarni amalga oshirsa, loyiha 
tajribasi qimmatroq boʻladi, masalan, uyali chakana savdo nuqtalarini qayta 
shakllantirish uchun koʻplab shunga oʻxshash loyihalarni amalga oshiradi. 
Ishlarning odatda ierarxik tuzilmalari, turli manbalarga boʻlgan talablar jadvali, 
materiallarni yetkazib berish jadvallari yangi loyihalarda kelajakdagi xatolar sonini 
kamaytirish boʻyicha standart loyihalarni amalga oshirish tajribasi bilan yangilanishi 
kerak. 
4. 
Loyiha faoliyati bilan shugʻullanadigan resurslarni samarali boshqarish 
vositalarini joriy etish. 
Korxonada bir vaqtning oʻzida amalga oshirilgan koʻplab loyihalar mavjud 
boʻlsa va ularni amalga oshirish uchun resurs talablari kompaniya faoliyatining 
umumiy hajmida ahamiyatga ega boʻlsa, loyihalarni resurslar bilan ta’minlash 
masalasi kompaniyaning moliyaviy yutugʻi bilan toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliq boʻladi. 
Masalan, loyiha ishlarini bajarish uchun kerakli inson resurslarini notoʻgʻri 

---

71 
baholash, boʻlinmalarda keraksiz boʻsh ish oʻrinlarini ochishga olib keladi, bu ish 
haqi fondining oʻsishiga olib keladi.
Agar, tashqi mijozlar hisobidan daromad keltiradigan loyihaga yoʻnaltirilgan 
kompaniya boʻlsa, unda ishlarni bajarish uchun sarflangan mablagʻlarni baholash 
notoʻgʻridir, natijada loyihalar zarar keltiradigan boʻlib qoladi va butunlay 
yoʻqolgan kompaniyaga olib keladi. 
5. 
Loyihani amalga oshirish natijalarini hisobga olgan holda moliyaviy 
rejalashtirishning aniqligini oshirish. 
Agar kompaniyaga moʻljallangan loyihalar ichki boʻlsa, loyihani boshlash 
bosqichida loyihani amalga oshirish jarayonida oʻzgarib turadigan asosiy ish 
koʻrsatkichlarining maqsad koʻrsatkichlarini baholash va loyihani muvaffaqiyatli 
baholashni kiritish lozim. Misol uchun, oʻzaro savdo tizimini joriy etish boʻyicha 
loyiha ma’lum bir mijoz segmentiga sotishni oshirish orqali daromadlarni 
koʻpaytirishga yordam beradi. Moliyaviy rejalashtirishda daromadning bunday 
oʻsishini hisobga olish kerak. 
Shunday qilib, loyihani boshqarish tizimi korporativ resurslarni boshqarish 
jarayoni bilan ham insoniy, ham moliyaviy jihatdan bogʻlanishi kerak va loyiha 
xarajatlari ham xarajatlar va daromadlarni rejalashtirishda hisobga olinishi kerak. 
6. 
Loyiha faoliyati sohasida ishonchli sherik sifatida kompaniyaning imijini 
mustahkamlash. 
Agar kompaniya tashqi mijozlar uchun loyihalarni amalga oshirsa yoki loyiha 
faoliyatini moliyalashtirish uchun investorlarni jalb qilsa, sheriklar va investorlar bilan 
oʻzaro munosabatlarda muvaffaqiyatga erishishning muhim omili kompaniyaning 
loyiha majburiyatlarini bajarishdagi oʻz qiymatini isbotlashga tayyorligini bildiradi. 
Bunday dalillar kompaniyaning loyiha boshqaruvi sohasidagi yetuklik darajasini 
baholashning umume’tirof etilgan usullari boʻyicha loyihani boshqarishda muayyan 
darajada yetuklik darajasini sertifikatlashi mumkin. 
Loyiha faoliyatining rasmiylashtirilishining sanab oʻtilgan afzalliklari 
tashkilotda loyihani boshqarish tizimini (LBT) joriy qilish orqali olinishi mumkin. 

---

72 
Korxonada har qanday boshqaruv tizimi kabi loyihalarni boshqarish tizimi uchta 
komponentdan 
iborat: 
majburiy 
jarayon 
bosqichlarini 
hujjatlaydigan 
normativ-huquqiy bazasi; ma’lumotlar ombori va avtomatlashtirish jarayonlari sifatida 
faoliyat yuritadigan axborot tizimi; xodimlarning jarayonlar bilan muvofiqligini 
nazorat qilish va ularni tizim rivojlanishida rivojlantirish. Loyihani boshqarish 
tizimida uchta komponent mavjud: 
• 
loyihani boshqarish metodologiyasi - loyiha faoliyatida ishtirok etganda 
kompaniya xodimlari tomonidan foydalaniladigan loyihalarni boshqarish 
jarayonlari, usullari va proseduralari. 
• 
loyiha boshqarish axborot tizimi (LBAT) - loyiha parametrlarini rejalashtirish 
va nazorat qilish, loyiha ishtirokchilari oʻrtasida axborot almashish va loyiha 
hisobotlarini olish uchun vosita sifatida xizmat koʻrsatadigan loyihalarni boshqarish 
uchun maxsus dasturiy ta’minot. 
• 
loyiha idorasi - loyihani boshqarish metodologiyasini amalga oshirishni 
nazorat qilish va loyiha boshqaruvi sohasida kadrlar bilimi va koʻnikmalarini 
rivojlantirishga qaratilgan loyiha boshqaruvi axborot tizimlari (LBAT) bilan ishlash 
boʻyicha qoidalarga rioya etilishini nazorat qiluvchi kompaniya yoki belgilangan 
xodimlar guruhi.