Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva
Yüklə 3,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8.1-jadval
Turli xil tashkilotlarda samaradorlik turlari (korporativ madaniyat) Tashkiliy (korpo- rativ) modelining muallifi) madaniyatlar Tashkiliy (korporativ) madaniyatlar turlari Ishlash turi (qaysi ko‘rsatkich asosida aniqlanadi tashkilotning hayotiyligini ko‘rsatadi) T. Dil va A. Kennedi Yaxshi ishladi yaxshi dam oldi Iqtisodiy Jarayon madaniyati Ma’muriy Madaniyat «Macho» Iqtisodiy Katta bahslar madaniyati Bashoratli R. Bleyk va D. Muton «Dam olish uyi» Ijtimoiy «Hokimiyat-bo‘ysunish» Quvvatni saqlash va saqlash «Tashkilot» Ma’muriy «Jamoa» Aloqa «Qashshoqlikdan qo‘rqish» yo‘q K. Kameron va R. Quinn Clan Quvvatni saqlash va saqlash / boshqaruv Ierarxik Ma’muriy Bozor Iqtisodiy Adhokratik Bashoratli Ijtimoiy tushunchasi madaniy muhit Madaniy Saqlash va uzatish qadri- yatlar Virtual Axborot Ma’muriy samaradorlik rejali faktik ko‘rsatkichlarga muvofiqligini nazarda tutadi. 113 Bashoratli samaradorlikning asoslari ishlab chiqilgan innovatsion mahsulotlar, yechimlar va iste’molchilarning talablariga muvofiqligi o‘rtasidagi munosabatni o‘z ichiga oladi. Ijtimoiy samaradorlik ishchi guruhdagi munosabatlar sifati bilan baholanadi. Aloqa samaradorligi o‘zaro ta’sir o‘tkazish jarayonida axborot yo‘qotishlarini va uni ta’minlash uchun sarflangan mablag‘larni o‘lchaydi. Qiymatlarni milliy madaniyatlarda samaradorlik turi sifatida saqlash va uzatish, qabul qiluvchi (talaba)ni tanlashning to‘g‘riligi, uni o‘qitish uchun sarflangan vaqt va uning madaniy ishtiroki darajasi (usta, o‘qituvchi va boshqalar) baholanadi. Shunday qilib, samaradorlikni tushunish uchun asos bo‘lib, maqsad qadriyatlar darajasida belgilanadi. Korxonaning qadriyatlarini boshqarish sizga aniq natijalarga erishishga imkon beradi. Eng keng qamrovli yondashuvlardan biri R.Kaplan va D.Norton tomonidan taklif etilgan muvozanatli ko‘rsatkichlar tizimi bo‘lib, N.G.Olve, J.Roy va M.Vetter ishlarida rivojlangan. Ushbu tizim tashkilot faoliyatining barcha qatlamlarida maqsadlarni ko‘rib chiqishni taklif qiladi va ularni amalga oshirish, tuzatish innovatsiyalarga moyil bo‘lgan korporativ madaniyatning jonli (R. Ryuttinger bo‘yicha) mavjudligida amalga oshirilishi mumkin. Har qanday faoliyatning samaradorligi, odatda, yakuniy xa- rajatlarga nisbati bilan ifodalanadi. Bunday munosabatning maqsadli yo‘nalishi maksimal darajaga intilishdir. Shu bilan birga, vazifa xa- rajatlar birligiga to‘g‘ri keladigan natijani maksimal darajada oshirish. Ehtimol, teskari nisbat, agar xarajat ko‘rsatkichi natija ko‘rsat- kichiga tegishli bo‘lsa. Bunday holda, qiyosiy ko‘rsatkich minimal- lashtiriladi. Rasmiy pozitsiyalardan bir yoki bir nechta hisoblash usulini qo‘llash o‘rtasida qarama-qarshilik yo‘q. Biroq, mazmunli nuqtai nazardan, ular orasida sezilarli farqlar mavjud. Bu farqlar faoliyatni modellashtirish jarayonida, ya’ni kelajakdagi jarayonlar, voqealar, hodisalarni oldindan bilish jarayonida namoyon bo‘ladi. Har qanday muammoga asoslangan model kabi korporativ madaniyat modeli har doim ma’lum bir natijaga qaratilgan va unga erishish istagi asosida qurilgan. Uning yakuniy maqsadi-muayyan natijaga erishish. Biroq, 114 agar siz iqtisodiy ko‘rsatkichlarning natijaga nisbati bilan ishlasangiz, natijaga erishish uchun xarajatlar bir xil darajada kamaytirilsa-da, natijaga erishilmaydigan vaziyatga duch kelishingiz mumkin. Ushbu holat korporativ madaniyat ta’siri ostida korxonada yuzaga keladigan sifatli o‘zgarishlarning natijasi sifatida qaralishi mumkin va ularni baholash jarayonida korxona faoliyatining samaradorligini oshirish qayd etiladi. Biroq, rejalashtirilgan natijaga erishilmaydi, ya’ni rivojlanish elementlari iqtisodiy o‘sish elementlari bilan to‘ldirilmaydi. Tashkilotning bunday o‘zgarishi, asosan, progressiv tendensiya- larga mos keladi, ammo bu vazifalarni hal qilish uchun butunlay to‘liq deb tan olish mumkin emas. Korxonaning o‘sishi va rivojlanishiga kompleks yo‘nalish muhim ahamiyatga ega, bu ham volumetrik, ham sifat ko‘rsatkichlarini oshirish zarurligini birlashtiradi. Yüklə 3,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|