424
daromaddan har xil yo‘qotishlar (tabiiy ofatlar, mahsulotlarni zaxirada
saqlashdagi yo‘qotishlar va h.k.) va tashqi savdo qoldig‘i chiqarib tashlangan
miqdorga teng.
Milliy daromadni barcha turdagi daromadlarni (amortizatsiya
ajratmasi va biznesga egri soliqlardan tashqari) qo‘shib chiqish yo‘li bilan ham
aniqlash mumkin. Milliy daromadning bir qismi, jumladan ijtimoiy sug‘urtaga
ajratmalar,
korxona
foydasidan
to‘lanuvchi soliqlar va korxonaning
taqsimlanmaydigan foydasi amalda uy xo‘jaliklari ixtiyoriga kelib tushmaydi.
Ikkinchi tomondan esa, uy xo‘jaliklari oladigan daromadning bir qismi, masalan,
ijtimoiy to‘lovlar – ular mehnatining natijasi hisoblanmaydi.
Shaxsiy daromad ko‘rsatkichini topish uchun milliy daromaddan uy
xo‘jaliklari qo‘liga kelib tushmaydigan daromadlarning yuqoridagi uchta turini
chiqarib tashlashimiz hamda joriy mehnat faoliyatining natijasi hisoblanmagan
daromadlarni unga qo‘shishimiz zarur:
daromad
Shaxsiy
lovlar
to
Ijtimoiy
foydasi
aydigan
taqsimlanm
g
Korxonanin
soliqlar
foydasiga
Korxona
ajratmasi
urta
sug
Ijtimoiy
daromad
Milliy
'
'
Shaxsiy daromaddan soliqlar to‘langandan keyin uy xo‘jaliklarining
to‘liq tasarrufida qoladigan daromad shakllanadi.
Soliqlar to‘langandan keyingi daromad shaxsiy daromaddan shu daromad
hisobidan to‘lanadigan soliqlar miqdopini chiqarib tashlash yo‘li bilan hisoblanadi.
Soliqlar to‘langandan keyingi daromad uy xo‘jaliklari eng oxirida ega bo‘ladigan
daromadi hisoblanib, alohida shaxs va oilalar o‘z tasarrufida bu daromadlarning bir
qismini iste’mol uchun sarflaydilar va boshqa qismini jamg‘armaga
yo‘naltiradilar.
Milliy mahsulot hajmining aniq baholanishiga hufyona iqtisodiyot ta’sir
ko‘rsatadi.
Dostları ilə paylaş: