Toshkent Farmasevtika instituti Farmatsiya yoʻnalishi 104-"A" guruh talabasi Numonov Xamidulloning tayyorlagan mustaqil ishisi

Toshkent Farmasevtika instituti Farmatsiya yoʻnalishi 104-"A" guruh talabasi Numonov Xamidulloning tayyorlagan mustaqil ishisi

Mavzu: Disproporsialanish reaksiyaları.

• Reja
• 1. Oksidlanish va kaytarilish prosessiari
• 2. Oksidlanish darajasi
• 3. Asosiy oksidlovchi va kaytaruvchilar
• 4. Oksidlanish-kaytarilish reaksiyalarining tenglamalarini tuzish usullari

Anorganiq ximlyadagi barcha reaksiyalarni ikki turga bo'lish mumkin;1. Reaksiyaga kirishuvchi elementlaming oksidlanish darajasi uzgarmay koladigan reaksiyalar.2. Oksidlanish darajasi uzgarishi bilan boradigan reaksiyalar.Birinchi tur reaksiyalarga almashinish, parchalanish va birikish reaksiyalarimisol bula oladi. Masalan:HCI+KOHKCXIV.UZSOHOHSOBu misollarda xech qaysi elementning oksidlanish darajasi uzgarmaydi.Ikkinchi tur reaksiyalariga sikib chikarish va boshqa reaksiyalar misol bo'ladi. Bunday reaksiyalar oksidlanish-kaytarilish reaksiyadari deyiladi. Ularda elektronlar bir atom yoki ionlardan ikkinchi atam yoki lonlarga o'tadi. Uziga elektron biriktirib olgan atom, ion, molekulalar oksidlovchi deb, elektron yukotadigan atom, lon, molekulalar kaytanıvchi deb ataladi. Elektron biriktirih olish prosessi-kaytarilish prosessi deb, elektron berish prosessi-oksidlanish prosessi deyiladi. Demak, oksidlovchi kaytariladi va kaytaruvchi oksidlanadi. MgCl, MgClH+ CuOHO +CuElement atomi oksidlanganda uning oksidlanish darajasi ortadi, kaytarilganda esa oksidlanish darajasi pasayadi.Masalan, Sn -2e Sn prosessida kalayning oksiddanish darajasi +2 dan +4 gacha ortdi, Cr+3e Cr prosessida xromning oksidlanish darajasi +6 dan +3gacha kamayadi,Element atomi o'zining eng yuqori oksidlanish darajasida (masalan S, P, Cu, Mn lonlarla) boshqa elektron yukota olmaydi va faqat oksidlovchi xossasini nomayon qiladi. Va aksincha, element atomi o'zining eng kichik oksidlanish darajasida o'ziga elektron kabul kila olmaydi va faqat kaytaruvchi (masalan, S, N, C, P, J ionlari) xossasini namoyon qiladi. Agar element atomi

• Anorganiq ximlyadagi barcha reaksiyalarni ikki turga bo'lish mumkin;1. Reaksiyaga kirishuvchi elementlaming oksidlanish darajasi uzgarmay koladigan reaksiyalar.2. Oksidlanish darajasi uzgarishi bilan boradigan reaksiyalar.Birinchi tur reaksiyalarga almashinish, parchalanish va birikish reaksiyalarimisol bula oladi. Masalan:HCI+KOHKCXIV.UZSOHOHSOBu misollarda xech qaysi elementning oksidlanish darajasi uzgarmaydi.Ikkinchi tur reaksiyalariga sikib chikarish va boshqa reaksiyalar misol bo'ladi. Bunday reaksiyalar oksidlanish-kaytarilish reaksiyadari deyiladi. Ularda elektronlar bir atom yoki ionlardan ikkinchi atam yoki lonlarga o'tadi. Uziga elektron biriktirib olgan atom, ion, molekulalar oksidlovchi deb, elektron yukotadigan atom, lon, molekulalar kaytanıvchi deb ataladi. Elektron biriktirih olish prosessi-kaytarilish prosessi deb, elektron berish prosessi-oksidlanish prosessi deyiladi. Demak, oksidlovchi kaytariladi va kaytaruvchi oksidlanadi. MgCl, MgClH+ CuOHO +CuElement atomi oksidlanganda uning oksidlanish darajasi ortadi, kaytarilganda esa oksidlanish darajasi pasayadi.Masalan, Sn -2e Sn prosessida kalayning oksiddanish darajasi +2 dan +4 gacha ortdi, Cr+3e Cr prosessida xromning oksidlanish darajasi +6 dan +3gacha kamayadi,Element atomi o'zining eng yuqori oksidlanish darajasida (masalan S, P, Cu, Mn lonlarla) boshqa elektron yukota olmaydi va faqat oksidlovchi xossasini nomayon qiladi. Va aksincha, element atomi o'zining eng kichik oksidlanish darajasida o'ziga elektron kabul kila olmaydi va faqat kaytaruvchi (masalan, S, N, C, P, J ionlari) xossasini namoyon qiladi. Agar element atomi