Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

nirvana kishi ichki dunyosining shunday
holatiki, unda barcha hissiyotlar, hayotiy ko’nikmalar va dunyoga qiziqishlar 
so’nadi
. Odam ichki o’zligidan va u orqali yashashga intilish asosida ruhning 
KARMA 
DXAR
MA 
SANSA
RA 

---

37
to’xtovsiz qayta tug’ilishini hosil qiluvchi sabablardan xalos bo’ladi. Kishi ichki 
erkinlikka ega bo’ladi. Bu shunday erkinlik va ruhiy holatki, unga erishgan kishiga 
xatto xudolar ham havas bilan qaraydi. 
Nirvanaga erishish yuli juda murakkab bo’lib, tashqi tomondan yordam 
bo’lmasa, kishi mustaqil ravishda unga erisha olmaydi. Shu bois bu yulni tanlagan 
kishilarga nirvanaga erishish holatida bo’lgan, lekin o’zi bosib o’tgan yo’ldan 
ko’proq odamlarning o’tishi uchun yordam berishga tayyor turuvchi avliyosifat 
odamlar — 
bodxisatvalar 
(sanskrit tilida — tabiatan uyg’otuvchi, ziyo 
beruvchi kishi degan ma’nolarni anglatadi) ustozlik qiladi. 
Buddaviylik har qanday ko’rinishdagi keskinliklarga qarshi bo’lganligi 
sababli, nirvanaga erishish yulini tanlagan kishidan albatta tarki dunyo 
qilishni, hayot quvonchlaridan voz kechib, dunyo kezib yurishni talab 
qilmaydi. Tarkidunyolikni tanlagan odamlar odatda ibodatxona jamoalari 
- 
sangaga
birlashib yashaydilar. 
Buddaviylikda 
ibodatxonalar 
(hindularda 
samgalar 
deb 
ataladi) 
ruhoniylarning ierarxiya prinsipi asosida tashkil etilmagan Yagona tashkiloti 
va buddaviylikni tashviqot qiluvchi markazi bo’lib qolgan. Ibodatxonalarda 
jamoa a’zolaridan shaxsiy gigienaga amal qilishlari bilan birga, yashaydigan 
joylarining toza bo’lishi ham talab qilingan. Erkaklar sangalari bilan birga, 
ayollar sangalari ham tashkil etilgan. Ayollar sangalari kam sonli bo’lib, 
asosan aholi punktlariga Yaqin joylarda qurilgan. Bu erdagi diniy 
marosimlarni unga Yaqin turgan erkaklar sangalarining ruhoniylari 
bajarganlar. 
Talabalarga buddaviylik dinidagi asosiy maqsad