Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro

sangxalar 
paydo bo’lgan.
Buddaviylikning yirik markazlaridan biri Hindixitoy Yarimorolidir. 
Hindixitoyda Janubi-sharqiy Osiyodagi buddaviylarning 95 % ga Yaqini istiqomat 
qiladi. Bu erda buddaviylikning mahayana oqimi keng tarqalgan. XX asr 
o’rtalarida buddaviylik G’arbda ham ommalashib ketgan. Bugungi kunda 
dunyoning turli burchaklarida Yangi buddaviylik jamoalari vujudga kelmoqda, 
15
Н.Ғ. Низомиддинов. Жануби-Шарқий Осиё диний-фалсафий таълимотлари ва ислом.Т., 2006, 78-бет. 
16
А.Низомов.Суфизм в контексте музыкальной культуры народов Средней Азии.Душанбе.,2002. - С. 30-31. 
17
Накорчевский А. Синто. Санк-Петербург., 2002. - С.59.
18
Рахмонов Н. Руҳиятдаги нур муроди. Т., 2004, 10-бет. 
19
Буддийский культовый центр Кара-Тепе в старом Термезе. М., 1972. - С.15-17. 

---

43
ibodatxonalar qurilmoqda. Butun dunyo buddistlari ikki xalqaro tashkilotga 
barlashganlar – Xalqaro buddistlar bratstvo (markazi Bangkokda, Tailand), Osiyo 
buddistlarining tinchlik uchun konferensiyasi(anjumani) – markazi Ulan-Botirda, 
Mo’g’iliston. 
Bugun dunyoda 700 mln.ga Yaqin buddaviylik diniga e’tiqod qiluvchi kishilar 
va 1 mln.ga Yaqin monaxlar yashaydi. 
Yuqorida keltirilgan buddaviylik ta’limotidagi bahsli mavzular yuzasidan 
talabalar o’rtasida bahs-munozara o’tkazilsa, mazkur mavzu bo’yicha talabalarning 
olgan bilimlari chuqurlashadi. Ushbu masalalarga boshqa diniy konfessiyalar 
yondashuvi haqida ham gapirib o’tish maqsadga muvoffiqdir. 
Dars yakuniga Yaqin o’qituvchi talabalarga mavzu yuzasidan tayyorlangan 
savollarni tarqatib, har bir talabani bitta savol bo’yicha qisqacha chiqishini 
(prezintatsiya) tashkillashtirishi mumkin. 
Mavzu bo’yicha savollar: 
1.
Buddaviylik dinining asoschisi kim? 
2.
Buddaviylik dinining vatani qaerda? 
3.
Buddaviylik dining vujudga kelishi sabablari qanday? 
4.
Buddaviylikning muqaddas kitobi haqida ma’lumot bering. 
5.
“Nirvana” holati buddaviylikda qanday tushuntiriladi? 
6.
“Karma” deganda nima tushuniladi? 
7.
Buddaviylikda ruh va jon masalalariga yondashuv qanday? 
8.
Nima uchun buddaviylik dini oqimlarga bo’linib ketdi? 
9.
Buddaviylining asosiy oqimlarining orasidagi farq nimalardan iborat? 
10.
“Mahayana” oqimi qaerlarda tarqalgan? 
11.
Lamaizmning o’ziga xos xususiyatlari nimadan iborat? 
12.
Nima sababdan buddaviylik Hindistondan siqib chiqarilgan? 
13.
Markaziy Osiyoga buddaviylik dini qachon va qay yo’sinda tarqalgan? 
14.
Markaziy Osiyoda buddaviylikning qadimgi yodgorliklari Haqida 
nimalar bilasiz?. 
15.
Bugungi kunda buddaviylarning qanday xalqoro tashkilotlari bor?