Toshkent kimyo texnologiya instituti shahrisabz filiali tja yo’nalishi4-21-guruh talabasi abdirasulova muxlisaning umumiy kimyoviy texnologiya fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

Xlorid kislota ishlab chiqarish ikki asosiy ketma-ket jarayondan iborat: xlorid vodorod ishlab chiqarish va uning suvga singishi. Ishlab chiqarish usullari faqat birinchi asosiy jarayonda farqlanadi. Organik birikmalar xlorlash vodorod xlorid sintez chiqindisi sifatida ajralib chiqadi. Shuning uchun bunday xomashyodan olingan xlorid kislotaning narxi ancha past va bu usul ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Boshqa ishlab chiqarish usuli sintetik bo’lib , bu erda xom ashyo natriy xloridning suvli eritmalarini elektroliz qilish natijasida olingan xlor va vodoroddir:

Xlorid kislotaning to’g’ridan-to’g’ri sintezi yonishning zanjirli reaktsiyasiga asoslangan:

Xlorid kislotaning to’g’ridan-to’g’ri sintezi yonishning zanjirli reaktsiyasiga asoslangan:

Н2 + Сl2 ↔ 2НСl + 184,7 kJ

Reaktivlarning bir xil ta’minoti va vodorodning 5-6% ortiqcha bo’lishi bilan yonish sodir bo’ladi. Pechdan chiqayotgan gaz sovutilib, 8 va 9-yutuvchi minoralarga kiradi. Ulardan birinchisida 35%, ikkinchisida 31,6% xlorid kislota eritmasi olinadi. Bitta yutish minorasining quvvati 30 tonna 35% xlorid kislota eritmasidir.

Foydalangan adabiyotlar

Foydalangan adabiyotlar

1.Karimov I.A. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida:- xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari, taraqqiyot kafolatlari, Тoshkent-1997 2.Abdusamatov A., Mirzayev F., Ziyoev F.Organik kimyo. Тoshkent O’qituvchi -2004. 3.Aloviddinov A.B., Ismatullayeva M.Т., Хolmurodov N.A.Organik kimyo Тoshkent O’qituvchi -2005, 4.L.Ibragimov,I.T.Mishienko,D.K/Cheloyansi.Intensifikasiya dobchi nefti”Nauka”2000 g