Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment



Yüklə 1,22 Mb.
səhifə138/200
tarix07.01.2024
ölçüsü1,22 Mb.
#205520
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   200
O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi t-hozir.org

. Operativ marketing komponentlari
180

Innovatsion marketing nazariyasiga kơra yangi tovarni qabul qilish jarayoni


quyidagi bosqichlardan iborat:
-Birlamchi ogohlantirish. Iste'molchi innovatsiyalardan boxabar bơladi, lekin
etarli axborotga ega bơlmaydi.
-Tovarni tanilishi. Iste'molchi ba'zi axborotga ega, yangilikka qiziqish
bildiradi; yangilik tơğrisida qơshimcha axborotni izlash.
-Yangi tovarni identifikasi qilish. Iste'molchi yangilikni ơz ehtiyojlari bilan
solishtiradi.
-Yangilikdan foydalanish imkoni tlarini baholash. Iste'molchi yangilikni
izohlash tơğrisidagi qarorni qabul qiladi.
-Iste'molchi tomonidan innovasiyalar va arid qilish imkoniyatlari tơğrisidagi
ma'lumotlarni olish maqsadida yangilikni izohlash.
180
Барютин Л.С. Основы инновационного менеджмента. Теория и практика: Учебник; под ред. А.К.
Казанцева, Л.Э. Миндели. 2-е изд. перераб. и доп. — М.: ЗАО «Издательство «Экономика», 2012-C.97.
MAHSULOT
Iste'molchi uchun mahsulot nega
qanday

foydali
TƠLOV


Mahsulot bơyicha foyda va
hisob-kitob

narxi
SAVDO


Mahsulot qaerda va qay tarzda

taqsimlanadi va sotiladi


ILGARI SURISH
Mahsulot bơyicha foyda
xaridorga qanday
foyda keltiradi
BOZOR (XARIDORLAR)



305
-Yangilikni yaratishda investisiyalash yoki xarid qilish tơğrisida qaror qabul


qilish.
Innovatsiyalar marketingini boshqarish nafaqat sotishlarni kengaytirish,
balki yetkazib berishlar va sotishdan keyingi xizmatlarni ta‘minlashdan ham
iboratdir. Ko‘pincha bozordagi muvaffaqiyat xuddi mahsulotning foydalanish
sifatlari va unga sotishdan keyingi xizmat ko‘rsatishni tashkil qilishga bog‘liq.
Texnologik
rivojlanishni
notekisligi,
turkumlashtirilmagan
bozor
va
mamlakatdagi inflyatsiya shunga olib keladiki, narxlarning raqobati xuddi
shunday mahsulotga narxlarni o‘sishining har xil darajasida o‘z aksini topadi.
Bu bozor patologiyasini taraqqiy etishi uchung keng imkoniyatlarni yaratadi.
Yangi tovarlarni sotishlar va bozorni qo‘lga kiritishni boshqarish uchun
matematik modellashtirish, noaniqlikni hisobga olishbilan rejalashtirish, vaziyatli
tahlilni qo‘llash maqsadga muvofiqdir. Ekspertli baholash, apriorli ranjirovkalash
usullari, Delfi usuli eng keng qo‘llanadiganlardan bo‘ladilar. Bunda har xil
omillarni balli baholash va o‘rinli salmoq katta rol o‘ynaydilar.
Har xil omillar ahamiyatini ekspertli baholash alohida aniq tovar uchun
bozordagi vaziyatni balli tizim yordamida baholash va vaziyatni tahlil qilishga
imkon beradi.
Operativ marketing bundan keyin ham rivojlanadi, variantli tahlilga
asoslanadi, bozhor muhiti, talab, raqiblar, mijozlar haqidagi muntazam
axborotlarni yig‘ish bilan shug‘ullanadi, sotishlar sohasidagi maqsadlarni
belgilaydi. Bular sotishlar hajmini ko‘paytirish, bozor ulushini kengaytirish
maqsadida qilinadi.
Marketing xizmatlari sotishlar tarmog‘ini shakllantirish, reklama
kompaniyasi, ko‘rgazmalar, sinovli, imtiyozli va to‘g‘ridan to‘g‘ri sotishlarni
tashkil qilish, sevisli va kafolatli xizmat ko‘rsatishni yaratish bilan
shug‘ullanadi.
Marketing xizmatlari marketing xarajatlari va daromadlarini baholashga
alohida e‘tiborni qaratadi. Xarajatlarni baholash uchun ishlab chiqarish va
sotishlarning doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlarini tahlil qilish, daromadlar



306
bo‘yicha narxning o‘zgaruvchanligini belgilash, raqiblarning narx siyosatini


o‘rganish zarur. Mahsulotni bozor tomon harakatlantirish (reklama, jamoatchilik
bilan aloqa, sotishni rag‘batlantirish va h.k.) xarajatlari, hamda sotishdan keyingi
va servis xizmatini ko‘rsatishning qiymati baholanadi. Marketingdan
daromadlarni baholash quvvatlarni muvofiq yuklanishi maqsadga muvofiq ishlab
chiqarish dasturlari va sotishlar hajmini talab, mahsulotning ta‘riflari va turlari
o‘zgarishiga ko‘ra bashoratlashni hisobga olinishiga ega muqobil
yondoshishlarni hisobga olish bilan o‘tkazilishi kerak.

Yüklə 1,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   200




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin