Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment
Yüklə 1,22 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tizimning teskari aloqasi
- 5-BOB. KORXOANALARDA INNOVATSION FAOLIYATNI
- 5.1.Innovatsiyalarni tashkil qilish tushunchasi
|
Glossariy
Ilmiy yondashuv - yangi ilmlarning to‘plashning metodlari. Model – yangi mahsulotning kichraytirilgan ko‘rinishi yoki sxemasi. Mikromuhit – tashkilot nazorat qiladigan elementlar. Tizimli yondashuv - bu innovatsion faoliyat obyektini tizim ko‘rinishida o‘rganishda foydalaniladigan uslublar majmuidir. Tizimning teskari aloqasi - talablar, mijozlarning reklamasidan, iste‘molchilardan olingan yangi axborotlar, innovatsiyalar haqida yangi ma‘lumotlardir. 64 Dr.Borut Likar, «Innovation Management», Korona plusd - Institute for Innovation and Technology, 2013- p.120. 122
TASHKIL QILISH 5.1. Innovatsiyalarni tashkil qilish tushunchasi. 5.2. Ilmiy, texnik va innovatsion sohadagi tashkilotlarning tavsifi. 5.3. Innovatsion rivojlanishning tashkiliy shakllari. 5.4. Kelajakdagi innovatsion tashkilotlarning xususiyatlari. 5.5. Innovatsiyalar yo'nalishining tashkiliy va bozor determinantlari 5.1.Innovatsiyalarni tashkil qilish tushunchasi Tashkilot keng ma'noda qismlar o'rtasidagi o'zaro aloqalarni hosil qilish va takomillashtirishga olib keluvchi jarayon yoki harakatlar yig'indisini anglatadi. Xo'jalikda innovatsion menejmentni tashkil etish innovatsiyalarni yagona boshqarish jarayonida uning barcha elementlarini oqilona moslashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar tizimini namoyon etadi. Innovatsiyalarni boshqarish jarayoni elementlari mehnat qurollari, mehnat predmetlari, innovatsion menejment texnologiyasi hisoblanadi.Innovatsion menejmentda mehnat quroli sifatida turli texnik vositalar (axborotlarni to'plash, tahlil qilish va uzatish uchun mo'ljallangan apparatlar (kompyuterlar, Internet tarmoqlari, terminallar, elektron qurilmalar, telefakslar va boshqalar)) xizmat qiladi. Innovatsion menejmentni tashkil etish, ya'ni aslida innovatsion jarayonda innovatsiyalarni yaratish va amalga oshirishdan iborat. Innovatsion jarayon kelgusida innovatsion menejment usullaridan foydalanish samaradorligiga bog'liq bo'lgan mustahkamlik asosi sifatida xizmat qiladi. U innovatsiyalarning asosiy g'oyasini, yangi mahsulot yoki yangi operatsiyalarning amal qilish xususiyati va xarakterli qirralarini, ularni yaratish,amalga oshirish va bozorda ilgari surish xususiyatlari, samarali ilgari surish bo'yicha chora-taadbirlar kompleksi va muayyan innovatsiyalar diffuziyasi uchun qanday usullarni qo'llash zarurligini belgilab beradi. Bilamizki, tashkilot o‘sib omon qolishi uchun innovatsion jarayonning boshqaruviga e'tibor berishimiz kerak. Bu nafaqat bavosita ishtirokchilarni tashvishi,balki kattaroq ishtirokchilar 123
organlarini, chunki ular sodir bo‘layotgan samarali yangiliklarni xavotiridadir. 65 Suv xo'jaligi korxonalarida innovatsion menejmentni tashkil etishning ikkinchi rejasida ushbu yangi mahsulot yoki operatsiyani boshqarish maqsadi aniqlanadi. Maqsad – bu olish zarur bo'lgan natijadir. Innovatsion menejmentning maqsadi foyda, pul mablag'larini jalb etish, bozor segmentini kengaytirish, yangi bozorga chiqish , boshqa institutlarni jalb etish, nufuzini ko'tarish va h.k. bo'lishi mumkin. Innovatsion menejmentni tashki etishning navbatdagi muhim bosqichi innovatsiyalarni boshqarish strategiyasini tanlash hisoblanadi. Innovatsiyani boshqarish usullari to'g'ri tanlanishi, ya'ni ularning natijaviyligi hamda samaradorligi to'g'ri tanlangan boshqaruv strategiyasiga bog'liq. Mazkur ikki bosqichda muhandis, menejer, tahlilchi, ekspert va maslahatchi muhim o'ringa ega. U ikkita huquqqa ega: tanlash huquqi va mazkur tanlovga javobgarlik huquqi . 66 Iqtisodiy rivojlanishniing innovatsion yo‘naltirilganligi, o‘sib borayotgan texnologik yangilanish zarurati innovatsion faoliyatda tashkil etish tamoyillari va o‘zaro tarkibiy-tashkiliy aloqa bog‘lanishlarning qat‘iy mos kelishining muhimligini alohida ta‘kidlamoqda. So‘z iqtisodiy reallikka innovatsion impulslar kiritishning optimal yo‘llarini izlab topish haqida boryapti. Innovatsion o‘zgarishlar kengayib borgani sari innovatsion rivojlanishning funksional- elementli bazasini ilmiy asoslangan shakllantirishni talab qiladi. Innovatsiyalarni tashkil qilish uchta muhim jihatni o‘z ichiga oladi: 1.Yangiliklarni birgalikda ishlab chiqish, joriy etish va ularni amalga oshiruvchi kishilarning birlashmasidan iborat bo‘lgan innovatsion faoliyat subyekti; 2.Tashkilotning innovatsion faoliyat uchun zarur bo‘lgan vazifalarni bajarishga yo‘naltirilgan jarayonlar va xatti-harakatlar majmui. 65 Innovation ManagementThird Edition Joe Tidd Science and Technology Policy Research (SPRU), University of Sussex John Bessant S chool of Management, Cranfield University Keith Pavitt 2014-P.110. 66 Аксенова М.А. «Инновационный менеджмент».Воронеж-2015.- C.33. 124
o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar takomillashtirilishini ta‘minlovchi tuzilmalar.Shu nuqtai nazardan qaralganda innovatsiyalarni tashkil etishni innovatsion faoliyatni tartiblash jarayoni sifatida, subyekt, firma, institut, innovatsion korxona sifatida, bo‘linmalarning tarkibi va o‘rnini belgilab beruvchi, shuningdek, innovatsion faoliyatda amalga oshiriladigan shakllar, uslublar, jarayonlarni chegaralovchi tashkiliy tuzilmalar sifatida tushunish kerak. Firmaning pozitsiyasi jihatidan tashkilotga kishilarning innovatsiyalarni ro‘yobga chiqarish bo‘yicha birlashmasi yoki kelishuvi sifatida qarash mumkin. Innovatsion faoliyat subyektlari har xil turdagi, har xil elementli va har xil o‘lchamdagi firmalar, kompaniyalar, assotsiatsiyalar, OO‘Yu, ilmiy institutlar, texnopolislar, texnoparklar va hokazo bo‘lishi mumkin. Ushbu tashkilotlarning barchasi ishlab chiqishni real yangilanishini amalga oshiruvchi muhim xo‘jalik yurituvchi subektlar hisoblanadi. 5.1-rasm. Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|