Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Mavlanov, N. N. Kalandarova

Ishchilarning o„rtacha ish haqi va uning o„zgarishiga ta‟sir etuvchi 
omillar tahlili 
Ko„rsatkichlar 
O„tgan 
yil 
Hisobot 
yili 
Farqi 
(+, -) 
O„sish 
darajasi, 
% 
1. Ishchilar mehnat haqi fondi, 
ming so‗m 
17 
116,5 
19 767,0 
-2 650,5 
115,5 
2. Ishchilarning o‗rtacha ro‗yxat 
soni, kishi 
844 
769 
-75 
91,1 
Z. Bitta ishchiga to‗g‗ri keladigan 
o‗rtacha ish haqi, so‗m 
20 
280,2 
25 704,8 
+5 424,6 
126,7 
4. Ishchilar tomonidan ishlangan 
kishi kunlari, ming kishi-kun 
176,34 
167,8 
-8,5 
95,2 
5. Ishchilar tomonidan ishlangan 
jami ish soatlari, ming kishi soat 
1 467,2 
1 412,8 
-54.4 
96,3 
6. 
Bitta 
ishchi 
tomonidan 
ishlangan kishi kuni (4/2) 
208,9 
218,2 
+9,3 
104,4 
7. Ish kuni davomiyligi, soat (5/4) 
8,32 
8,42 
+0,1 
101,2 
8. Bitta ishchiga to‗g‗ri keladigan 
bir soatlik ish haqi, ming so‗m 
(1/5) 
11,67 
13,99 
+2,32 
238,9 
Ish haqining o‗zgarishi, ming 
so‗m 
x 
x 
+5 424,6 
x 
Ish kuni o‗zgarishi 
(+9,3)x8,32x11,67 = 
+903,0 
x 
Ish kuni davomiyligi o‗zgarishi 
218,2x(+0,1)x11,67 
= 
+254,6 
x 
1 soatlik mehnatga haq to‗lash 
qiymatining o‗zgarishi 
218,2x8,42x(+2,32) 
= 
+4 264,4 
x 
Ishlarning o‗rtacha ish haqi va uning o‗zgarishiga ta‘sir etuvchi omillar 
tahlilidan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin: 
- ish kuni o‗zgarishi hisobiga o‗rtacha ish haqining o‗zgarishi 903 ming 
so‗mga ortgan; 
- ish kuni davomiyligining o‗zgarishi hisobiga o‗rtacha ish haqining 
o‗zgarishi +254,6 ming so‗mga ortgan; 

---

263 
- bir soatlik mehnatga haq to‗lashning o‗zgarishi hisobiga o‗rtacha ish haqi 
+4 264,4 ming so‗mga ortgan; 
- ish haqining jami o‗zgarishi 5 424,6 ming so‗mga teng bo‗lgan.
Mahsulotning mehnat sig‗imi va mehnat haqining o‗sish darajasi ishlab 
chiqarishga 
yangi 
texnikalarni 
ishga 
tushirilishiga, 
ishlab 
chiqarishni 
mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish darajasiga, mehnatni tashkil etilishiga, 
xodimlarning malaka darajasiga va boshqa innovatsion o‗zgarishlarga bog‗liqdir.