Toshkent moliya instituti sirtqi fakultet

O`BEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI





SIRTQI FAKULTET
“AUDIT” KAFEDRASI
KURS ISHI.

Tayyorladi: I-51-2-guruh talabasi Bobojonov Jamshidbek Berdiqul o’g’li Kurs ishi rahbari:_____________

Kafedra tomonidan ro`yxatga olingan tartib raqami: №_____ “___”___________2023y. _______ (imzo)

Kurs ishi himoyaga tavsiya qilindi (qilinmadi). Sana: “___”_____________2023y. Raxbar imzosi: _______________

Kurs ishi bahosi __________ball Komissiya a’zolari:

TOSHKENT-2023


Mavzu: Auditning paydo bo'lishi va rivojlanishi


Mundarija:


Kirish..............................................................................................................................3

1. Auditning paydo bo’lishi va auditorlik faoliyatini shakllantirish................................5

2. Sanoat korxonalarida moliyaviy xavfsizlikni ko’rsatkichlari tahlili...........................11

3. Sanoat korxonalarini moliyaviy xavfsizligini rivojlantirish yo’nalishlari...................15

4. Xulosa........................................................................................................................20
5. Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati........................................................................21




KIRISH


Kurs ishi ishi mavzusining dolzarbligi. Mamlakatimizda barqaror va samarali iqtisodiyotni shakllantirish borasida amalga oshirib kelinayotgan islohotlar bugungi kunda o’zining natijalarini namoyon etmoqda. Jumladan, qisqa vaqt ichida iqtisodiyotda chuqur tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, aholi daromadlarining o’sishini ta’minlash, samarali tashqi savdo hamda investitsiya jarayonlarini kuchaytirish, qishloq xo’jaligini isloh qilish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasini barqaror rivojlantirishda moliyaviy hisobot auditi ularning faoliyatini mustahkamlashda ahamiyatli yutuqlar qo’lga kiritishda asosiy omillardan biri bo’lib kelmoqda.
O’zbekistonning xalqaro iqtisodiy maydondagi nufuzi va mavqei xo’jalik yurituvchi subektlarning moliyaviy hisobotni auditorlik tekshiruvidan o’tkazishi hamda moliyaviy faoliyatni mustahkamlanishi orqali sezilarli darajada muntazam oshib bormoqda. Mamlakatimizda ham mulkchilikning mazkur shakli tobora katta ahamiyatga ega bo’lib bormoqda.
Hozirgi davrda dunyo mamlakatlari ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti o’zining ma’no-mazmuni jihatidan oldingi bosqichlardan keskin farq qiladi. Bunda eng asosiy va muhim jihat – milliy iqtisodiyotlarning tobora integratsiyalashuvi va globallashuvining kuchayib borishidir. Ayni paytda bu jarayonlar xalqaro maydondagi raqobatning ham keskinlashuviga, har bir mamlakatning xo’jalik sube’ktlar moliyaviy o’z mavqeini mustahkamlashi uchun kurashining kuchayishiga ham ta’sir ko’rsatadi.
Biroq, o’z o’rnida ta’kidlash lozimki, jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuv va globallashuvning ijobiy tomonlari bilan bir qatorda ma’lum ziddiyatli jihatlari ham mavjud. Jumladan, turli mamlakatlardagi iqtisodiy rivojlanishning bir tekisda bormasligi, ya’ni korxona, tashkilotlarda moliyaviy hisobotlarda aks ettirilgan ma’lumotlarning haqqoniy emasligi, turli faoliyatdan olingan pul mablag’larni noto’g’ri sarflanishi, xalqaro valyuta kredit munosabatlarining buxgalteriya hisobida aniq aks ettirilmaganligi dunyo mamlakatlari o’rtasida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish jihatidan tafovutlar chiqishiga, jahon xo’jaligining yaxlit tizim sifatida barqaror rivojlanishiga to’sqinlik qiladi. Shuningdek, mazkur jarayonlarining yana bir xususiyatli jihati – jahonning bir mamlakatida ro’y berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy larzalarning muqarrar ravishda boshqa mamlakatlarga ham o’z ta’sirini o’tkazishi hisoblanadi.
Ma’lumki, so’ngi yillarda auditorlik faoliyatini shakllantirish va rivojlantirish bo’yicha qator ijobiy ishlar amalga oshirildi. Jumladan, O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qaroriga muvofiq, 2000-yil 26-mayda yangi tahrirdagi «Auditorlik faoliyati to’g’risida» gi Qonun qabul qilindi. Ushbu qonunni amalga oshirish, auditorlik xulosalari soliq va boshqa nazorat organlari tomonidan hisobga olinishini ta’minlash maqsadida 2000-yil 22-sentyabrda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 365-sonli «Auditorlik faoliyatini takomillashtirish va auditorlik tekshirishlarining ahamiyatini oshirish to’g’pisida» gi qarori va boshqa qator me’yoriy hujjatlar qabul qilindi, Auditorlik faoliyati bilan shug’ullanish huquqi uchun attestatsiya o’tkazish va auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziya berish tartiblari belgilandi. 20 dan ortiq auditorlik faoliyatining milliy standartlari ishlab chiqildi. Shuningdek, 2000-yil 7-avgustda O’zbekiston hududida faoliyat ko’rsatayotgan auditorlar va auditorlik tashkilotlarini ixtiyoriy ravishda birlashtiruvchi mustaqil jamoat tashkiloti - O’zbekiston auditorlar palatasi tashkil etdi.
Shunga ko’ra, biz mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining joriy va istiqboldagi chora-tadbirlarini belgilashda jahon moliyaviy inqirozi oqibatlarining ta’sirini har tomonlama hisobga olishimiz, iqtisodiy rivojlanish dasturlarini ushbu jarayonlar ta’siri nuqtai-nazaridan shakllantirishimiz va ularni izchil amalga oshirishimiz taqozo etiladi.

1.