Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг
Yüklə 5,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kurak tishlar
- Qoziq tishlar
|
qattiq to‟qimalar –
emal, dentin va sement; 2) Yumshoq to‟qimalar – pulpa va periodont. Emal (enamelum) tishning eng qattiq to‘qimasi bo‘lib, prizmalardan iborat, u tishning toj qismini qoplab turadi. Dentin (dentinum) tuzilishi bo‘yicha suyakka yaqin tursa ham undan birmuncha qattiq, ammo emaldan Yumshoqroq bo‘lib, tishning hamma qismlarida uchraydi. Sement (cementum) tishning faqat ildiz qismida bo‘lib, qon tomirlari bo‘lmagan suyak to‘qimasiga o‘xshab tuzilgan. Periodont – periodontum pishiq kollagen tolalardan iborat bo‘lib, tish ildizini alveolyar chuqurchaga mahkamlaydi. Tishlar jag‗larda o‘z qismlari bilan Yonma-Yon joylashib, Yuqori va pastki tish qatorlarini Yuzaga keltiradi. Har bir tish qatori 16 tishdan iborat bo‘lib, tish ravoqlarini hosil qiladi. Har bir tishda 5 ta Yuza tafovut qilinadi: 1) og‗iz dahliziga qaragan Yuzasi – (faciea vestibularis) oldingi tishlar lablarga, orqadagilari lunjlarning shilliq pardasiga tegib turadi; 2) tilga qaragan Yuzasi – facies lingualis; 3) va 4) qo‘shni tishlarga yopishib turuvchi Yuzasi – facies contactus. Tish ravog‗ining markazga qaragan Yuzasi facies mesialis (Yunoncha meso – orasida), qarama-qarshi Yuzasi esa distal Yuza (facies distalis) deyiladi; 5) chaynov Yuzasi – facies occlusalis –qarama-qarshi qatordagi tishlarning bir-biriga tegib turuvchi Yuzasidir. Bunday terminlar tishlarda joylashgan jarohatlarni belgilash uchun keng qo‘llanilgani sababli ularni stomatologlar yaxshi bilishlari zarur. Tishlarning o‘ng yoki chap tomonga mansubligini bilish uchun quyidagi uch belgi yordam beradi: 1) ildiz belgisi (bir oz lateral tomonga bukilgan bo‘ladi); 2) toj qismining burchak belgisi (kesuvchi qirrasi–facies contactus bir xil emas, medial qirrasi bir oz o‘tkirroq bo‘lsa, lateral qirrasi tekisroq bo‘ladi); 3) toj qismining egrilik belgisi (lab Yuzasi bir oz bo‘rtgan bo‘ladi). Har bir tishning Yuqori yoki pastki jag‗ga mansubligi toj qismining shakli, tish ildizlarining soni va shakli bilan aniqlanadi. Shuning uchun har bir tishning toj qismi va ildizlarining tuzilishini bilish lozim. Kurak tishlar – dentes incisivi har bir jag‗da to‘rttadan bo‘lib, ovqatni kesib olishga mo‘ljallangan. Bu tishlar ildizi bitta bo‘lib, pastki kurak tishlarda Yon tomonda yassilangan. Toj qismlari keng va yassi bo‘lib, iskanani eslatadi. Pastki kurak tishlarning tojlari ikki baravar ensizdir. Qoziq tishlar – dentes canini har jag‗da ikkitadan bo‘lib, uzun yakka ildizga ega, ildizning Yon tomonlarida egatchalar bor. Yuqori qoziq tishlarning ildizlari pastki tishlarga nisbatan birmuncha uzun, toj qismlari ham kattaroqdir. Toj qismlari uchburchaksimon bo‘lib, burchak hosil qiluvchi ikkita qirquvchi qirralari bor, ularning medial qirrasi kaltaroq, distali esa bir oz uzunroqdir. Qoziq tishlar ovqatni uzib olish uchun xizmat qiladi. Bu tishlar yirtqich hayvonlarda yaxshi rivojlangan. Yüklə 5,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|