Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Ko„krak-o„mrov uchburchagi
(trigonum clavipectorale) m. pectoralis major 
Yuqori qismining orqa sohasida joylashgan, uni Yuqoridan o‗mrov suyagi, pastdan 
m. pectoralis minor ning Yuqori qirrasi chegaralab turadi. Qo‘ltiq arteriyasini bu 
sohada oldindan va tashqaridan plexus brachialis nerv tutamlari o‘rab tursa-da, 
medial tomonda v. axillaris yo‘naladi, tashqi tomondan limfa tugunlari va yog‗ 
to‘qimalari berkitib turadi. O‘z navbatida bu uchburakdagi a. axillaris dan quyidagi 
tarmoqlar chiqadi: 
a) y u q o r i d a g i k o‘ k r a k a r t e r i y a s i (a. thoracica superior) qo‘ltiq osti 
arteriyasidan boshlanib, I–II qovurg‗a oralig‗i muskullariga, mm. pectoralis major et 
minor, m. serratus anterior ning Yuqori qismiga va m. subclavius ga tarqaladi. 
b) k o‘ k r a k - y e l k a o‘ s i g‗ i a r t e r i y a s i (a. thoracoacromialis) kalta 
bo‘lib, a. axillaris dan boshlanadi va deltasimon muskulga, m. pectoralis major et 
minor va yelka Bo‗g‗imiga tarqaladi.
1
II. 
Ko„krak muskuli uchburchagi
(trigonum pectorale) m. pectoralis minor 
ning orqa Yuzasiga to‘g‗ri keladi, bu uchburchakda a. axillaris dan Ko‗krak 
muskullariga rr. thoracicae lar chiqadi. 
Ko‗krak qafasining Yon arteriyasi (a. thoracica lateralis) m. serratus anterior 
bo‘ylab pastga tushadi va ana shu muskulni qon bilan ta‘minlaydi; Ko‗krak beziga 
rami mammarii laterales ni beradi. 
III. 
Ko„krak muskul osti uchburchagi
(trigonum subpectorale) m. pectoralis 
minor, m.pectoralis major hamda m. delteideus larning pastki chekkalari oralig‗iga 
to‘g‗ri keladi. Bu uchburchakdan quyidagi tarmoqlar chiqadi: 
a) k u r a k o s t i a r t e r i y a s i (a. subscapularis) a. axillaris dan chiqib 
bo‘linadi: 1) Ko‗krak qafasining orqa arteriyasi – a. thoracodorsalis kurak osti 
arteriyasining davomi sifatida mm. serratus anterior, latissimus dorsi, subscapularis 
1
Human Anatomy, Kenneth S. Saladin, USA 2014. Gray's Anatomy for Students,Drake RL Vodl W, Mitchell AWM Elsever Churchill 
Livingstone, 2014

---

438 
m. teres major ga tarqaladi va a. thoracicae lateralis, aa. intercostales lar bilan 
anastomozlashadi; 2) kurakni o‘rab turadigan arteriya a. circumflexa scapulae kurak 
osti arteriyasidan chiqib, foramen trilaterum orqali fossa infraspinata ga o‘tadi va 
muskullarga tarqalib, a. suprascapularis bilan tutashadi; 
b) y e l k a s u y a g i n i o‘ r a b t u r a d i g a n o r q a a r t e r i y a (a. cir-
cumflexa humeri posterior) ba‘zan a. circumflexa scapulae bilan birga qo‘shilib, bitta 
umumiy poya ko‘rinishida qo‘ltiq osti arteriyasidan chiqadi. Bu arteriya, odatda, a. 
axillaris dan chiqqan alohida shoxcha bo‘lib, foramen quadrilaterum orqali 
deltasimon muskul ostidan o‘tadi va yelka suyagi (collum chirurgicum humeri) ni 
o‘rab turadi, a. circumflexa humeri anterior bilan anastomozlashadi. A. circumflexa 
humeri posterior m. deltoideus, capsula articularis humeri bilan caput humeri larga 
tarmoqlar beradi; 
d) y e l k a s u y a g i n i o‘ r a b t u r a d i g a n o l d i n g i a r t e r i y a (a. 
circumflexa humeri anterior) ba‘zan a. circumflexa humeri posterior bilan umumiy 
poya ko‘rinishida a. axillaris dan ajralib chiqadi va collum chirurgicum humeri ni 
o‘rab turadi; 
a. circumflexa humeri posterior bilan anastomozlashib, m. deltoideus bilan 
birgalikda yelka Bo‗g‗imiga tarmoqlar beradi. 
Xulosa qilib aytganda, qo‘ltiq osti arteriyasi tolalari o‗mrov osti arteriyasining 
shoxlari bilan keng anastomozlashadi.