Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

ORQA KATTA BOLDIR ARTERIYASI
Orqa katta boldir arteriyasi (a.tibialis posterior) taqim osti arteriyasining davomi 
bo‘lib, canalis cruropopliteus ning boshlanishidan chiqadi, m.soleus bilan (orqa 
tomonda – mm. tibialis posterior et flexor digitorum longus lar orasidan) old tomonga 
pastga tushadi. Arteriya kanalning pastki teshigidan chiqib, m.soleus ning medial 
Yuzasida joylashadi, so‘ngra m.flexor digitorum longus bilan m.flexor hallucis 
longus orasidan ichki to‘piqqa boradi. 
A. tibialis posterior Axill boylamining medial qirrasi bo‘ylab ichki to‘piq 
orqasidagi kaftga tushadi va m.abductor hallucis ning boshlanish qismi ostida ikkita 
oxirgi tarmoqchalar (aa.plantares medialis et lateralis)ga bo‘linadi. Arteriya ichki 
to‘piq orqasida faqat fassiya va teri bilan qoplanadi. Shuning uchun bu yerda 
a.tibialis posterior ning tomir urishini osongina payqash mumkin. A.tibialis posterior 
dan quyidagi tarmoqlar chiqadi: 
1. K i ch i k b o l d i r s u y a g i n i o‘ r a b t u r u v ch i t a r m o q 
(r.circumflexus fibulae) boldirning orqa arteriyasidan chiqib, caput fibule ga tarqaladi 
va tizza Bo‗g‗imi atrofidagi boshqa arteriyalarga qo‘shiladi. 
 

---

460 
 
Orqa katta boldir arteriyasi va nervi (medail Yuzasi).
 
1 – Rete articulare genus; 2 – M.sartorius; 3 – Tendo m.semitendinosus; 4 – Ramus saphenus 
a.genus descendentis; 5 – A.genus inferior medialis; 6 – A.tibialis anterior; 7 – A.malleolaris 
medialis; 8 – Rete malleolare mediale; 9 – A.plantaris lateralis; 10 – N.plantaris lateralis; 11 – 
A.plantaris medialis; 12 – N.plantaris medialis; 13 – Rete calcaneum; 14 – Ramus calcaneus; 15 – 
A.tibialis posterior; 16 – A.peronea (fibularis); 17 – M.gastrocnemius (caput mediale); 18 – 
M.soleus; 19 – N.tibialis; 20 – A.suralis; 21 – A.poplitea; 22 – M.gastrocnemius; 23 – Tendo 
m.gracilis; 24 – Tendo m.semimembranosi. 
2. R a m i m u s c u l a r e s – muskullarga tarqaladi. 
3. K i ch i k b o l d i r a r t e r i y a s i (a.peronea seu fibularis) a.tibialis posterior 
ning boshlanish qismida tarmoqlanib, canalis musculoperoneus inferior da orqadagi 
katta boldir arteriyasiga parallel ravishda pastga yo‘naladi, tashqi to‘piqning orqa 
sohasida a.malleolaris anterior lateralis ga qo‘shilib, rete malleolare laterale ni hosil 
qilishda qatnashadi. A.peronea tovon suyagiga, kichik boldir suyaklariga, 
muskullarga tolalar beradi.