Toshkent yangiyul poligraph service

^
(1.42)
- = K_TFAt
dT ^T
Bunda, Q — x vaqt oralig'ida uzatilgan issiqlik miqdori; K_T — issiqlik uzatish koeffitsienti; F — isitish (yoki sovutish) sirti; At — qizdirilayotgan material va issiqlik tashuvchi harorati farqining o‘rtacha qiymatiga teng issiqlik uzatishning harakatlantiruvchi kuchi.
Pechlar mo'ljallangan texnologik sohasiga qarab fizik jarayonlarni o'tkazishga mo'ljallangan. Masalan, quritish pechlari (materiallardan namlikni chiqarib yuboradi) hamda kimyoviy reaktorlarga bo‘linadi. Qurilish prinsipiga va bajaradigan ishiga qarab asosiy pech tiplari, shaxta pechlariga, qattiq materiallami changlantiruvchi, qaynovchi qavatli, aylanib turuvchi barabanli, tunnel, kamerali, vannasimon va elektr pechlariga bo‘linadi. Yuqorida nomlari aytilgan pech tiplariga ular qo'llaniladigan ishlab chiqarishlar ko‘rib o‘tilganda batafsil tavsif berilgan.
Tokchali mexanik pechlar bevosita qizdiriladigan pech bo‘lib, unda reagentlami aralashtirish, maydalangan qattiq materiallaming gaz bilan o‘zaro ta’sir yuzasini yangilash va ko'paytirish mexanik aralashtirgichlar yordamida amalga oshiriladi (47- rasm). Bunday pechlar boshqa pech tiplariga qaraganda murakkab konstruksiyaga ega va jadalligi past (0,2 t/m³sutka). Shuning uchun ham bunday pechlar ko‘pchilik sanoat tarmoqlarida boshqa tip pechlarga almashtirilgan. Bunday pechlar kolchedan kuydirishda va boshqa sulfidli rudalami (rangli metallurgiyada) kuydirishda, qog‘oz sanoatida va boshqalarda ishlatiladi.
Shaxta pechlari yumaloq kesimli baland apparatlar bo‘lib, uning ichi 40 m. balandlikkacha qayta ishlanadigan materiallar va yoqilg‘i bilan to‘lg‘izilgan bo‘ladi. Gaz oqimi pechning yuqorisidan sekin pastga tushayotgan qattiq material orqali o‘tadi. Shaxta pechlariga: domnalar, rangli metallurgiya pechlari, ohak kuydirish pechlari, gazogeneratorlar va boshqalar kiradi.
Maydalangan qattiq materialni pastdan yuqoriga ko‘tarilayotgan gaz oqimiga qarama-qarshi yo'nalishda ichi bo‘sh kamerada changlatuvchi pech (changlatib kuydirish pechlari) quritish uchun ishlatiladi (48- rasm). Bunday changlatib kuydirish pechlari sulfat kislota ishlab chiqarishda flotatsiyalangan kolchedanni kuydirishda ham ishlatiladi.
Qaynovchi qavatli pech tuzilishi oddiy bo‘lishiga qaramay jarayonning yuqori jadalligini ta’minlaydi. Ular donador materiallarni quritish uchun, kolchedanni kuydirish va qattiq yoqilg‘ini yarim kokslash uchun hamda katalitik jarayonlarda ishlatiladi. Tipik qaynovchi (muallaq turuvchi) qavatda kuydirish pechlariga kolchedan kuydirish pechlari (49- rasm) misol bo‘ladi. Muallaq tumvchi (qaynovchi) qavat hosil bo'lishi uchun gazni ostdan maydaiangan qattiq material orqali shunday tezlikda o'tkaziladiki, qattiq zarracha biroz yuqoriga uchib ham ketmaydi, ostga ham tushmaydi, go‘yo «suzib» yuradi. Gaz oqimi tezligi 3—4 marta oshirilganda ham pechdan chiqib ketmaydi. Ammo undan oshirilsa, gaz bilan birga uchib chiqib ketadi.
Qaynovchi qavatli pechlarida kuydiriladigan qattiq zarrachalar gaz bilan samarali yuviladi, bunda ikki fazali sistemaning girdobsimon aylanish darajasi juda yuqori bo‘lib, difFuzion tormozlanish esa ancha kam bo'ladi.
Issiqlik va massa uzatish (o‘tkazish) tezligi yuqori, harorat rejimi izotermik bo‘ladi. Bu holat esa reaktorda boradigan jarayonlami boshqarishni osonlashtiradi. Yonish issiqligidan foydalanib, bug¹ ishlab chiqarish imkoniyatini beradi. Shuning uchun ham qaynovchi qavat maydonida issiq almashtirgichlar o‘rnatiladi va u issiq almashtirgichlar gaz muhitidagiga nisbatan issiq uzatish bilan bir necha marta ko‘p ta’minlaydi.
Qaynovchi qavatli pechlaming siklon apparati ham bo‘lgan qurama tiplarining konstruksiyalari ishlab chiqilgan. Unda gaz bilan

uchib chiqqan zarrachalar issiq siklonda ushlab qolinadi va yana qaynovchi qavatga qaytariladi.
Bunday pechlaming kamchiligi, pechdan chiqqan gazlar chang zarrachalari bilan juda yuqori darajada to 200 g/m³ gacha ifloslanishidir.