To’yingan uglevodorod (alkan) larning gomologik qatori, ularning elektron va fazoviy

TO’YINGAN UGLEVODORODLARNING GOMOLOGIK QATORI

Gomolog - grekcha o’xshash deganidir.

Kimyoviy xossalari jihatidan o’xshash bo’lib molekulalarining tarkibi jihatidan bir – biridan bir yoki bir necha CH₂ gruppa bilan farqlanuvchi birikmalar gomologlar deyiladi va gomologik qatorni hosil qiladi.

Gomologik qatorda har qaysi uglevodorod o’zidan oldindagi uglevodoroddan CH₂ atomlar gruppasiga farq qiladi. CH₂ gruppasiga gomologik farq deyiladi.

To’yingan uglevodorodlarning gomologik qatorini nemis olimi Karl Shorlemmer tekshirgan.

Alkanlarning gomologik qatori tarkibida C – C bog’I bo’lmagan eng sodda uglevodorod CH₄ –ni ham o’z ichiga oladi.

Bu birikma to’yingan uglevodorodlarning eng sodda birinchi vakili bo’lib, unga metan (CH₄) deyiladi. Normal to’yingan uglevodorodlarning gomologik qatori (tarmoqlanmagan) molekulalari va ularning bir valentli qoldiqlari (alkillar) quydagi jadvalda berilgan.