Transport-ekspeditsion xizmatlar asoslari

Xizmatlar bozorida raqobat jabhalari
Transport-ekspeditorlik xizmatlar bozori uchun raqobatning quyidagi
jabhalari xarakterlidir:
1.
Bozorning turli sektorlaridagi raqobat (qurilish yuklarini etkazib berish,
savdo yuklarini etkazib berish, qishloq xo‘jaligi yuklarini etkazib berish va
hokazolar);
2.
Turli xil mulkchilik shakllariga ega bo‘lgan transport-ekspeditsiya
korxonalari o‘rtasidagi raqobat (turli mahkamalarga bo‘ysunadigan tashkilotlar
o‘rtasidagi raqobat ajratiladi). Transport tashkilotlarining soni ko‘p bo‘lganligi

---

69
sababli, ba’zi bir hollarda xuddi o‘sha bitta hududda joylashgan transport
tashkilotlarining soni ko‘p bo‘lganligi sababli, avtomobil transporti ichidagi
raqobat ko‘proq kuchli bo‘lib hisoblanadi;
3.
Transportning har xil turlariga xizmat ko‘rsatadigan transport-ekspeditsion
tashkilotlar o‘rtasidagi raqobat.
Transport-ekspeditsiya tashkilotining raqobatbardoshliligiga tashkilot
ishining sifati va samaradorligiga bog‘liq bo‘lgan tashqi omillar ta’sir ko‘rsatadi.
Tashqi omillar yuklarni tashish va yuklarga xizmat ko‘rsatishga bo‘lgan talab va
taklifning o‘zaro nisbati, bozor modeli, soliqqa tortish tizimi, bojxona bojlari va
hokazolar bilan ifodalanadi. Transport-ekspeditorlik xizmatning konkret turiga
bo‘lgan talabning asosiy xarakteristikalari avtomobil transportida ularning
ma’lum bir alomatlar bo‘yicha klassifikatsiyalanishida namoyon bo‘ladi, ular 1-
jadvalda keltirilgan.
1-jadval
Xizmat turlari
Taqdim qilish fakti
Talabning
barqarorligi
Talabning
xarakteri
doimiy
Cheklan
gan
poten-
sial
barqaror epizodik ommaviy
Indivi
dual
Yuklash-
tushirish
xizmatlari
-
-
+
-
+
-
+
Transporti-
rovka qilish
xizmatlari
+
-
-
+
-
+
-
Tayyorlash-
yakunlash
xizmatlari
+
-
-
+
-
+
-
Omborxona
xizmatlari
-
+
-
-
+
-
+

---

70
Ekspeditorlik
xizmatlar
-
+
-
+
-
+
-
Tashkil qilish-
vositachilik
xizmatlari
-
+
-
-
+
-
+
Konsultatsion-
analitik
xizmatlar
-
+
-
+
-
+
-
Informatsion
xizmatlar
+
-
-
+
-
+
-