Tteeaacchhiinngg anguage and literature scientific-methodological journal of the ministry

dolon [dālān]
(usti yopiq yo‘lak)
da kut, dushman kelsa – ayvonda”, “Yalqovning 
yalqisi
(
egizakning antonimi
) ham egiz bo‘ladi”
2
kabi maqollar ham isbotlaydi). 
Barqaror birikmalar ma’nosini aniqlashtirishda morfo-sintaktik vositalar qatorida sintagmatik bo‘linish, to‘xtam, 
ohang ham muhimlik kasb etadi. Chunki aksar holatlarda bog‘lovchisiz qo‘shma gap tipida keladigan maqol 
va matallarning semantik qiyofasini chizishda aynan takt, urg‘u, to‘xtam kabilarning o‘rni va ahamiyati katta 
hisoblanadi. 
üstämčagä – bä(i)stämčä; hamsi:jӓmdi:η tābaγï: – i:ti:mdi:η ǯālaγï:; ši:šak söjdiη – pi:šäk 
söjdiŋ; Bir sümäkkä – bir tübäk; ǯürgän ǯoldän tābadi, Otï:rγan qajdan tābadi; šämbädä pi:čmä, ǯümӓdä 
köčmä; ǯāmaj- ǯāmaj ki:jäsän, ǯālaj - ǯālaj töjäsän. 
Garchi
 
oddiy so‘zlashuvda bu fonetik segmentlar ishoraviy 
belgilar bilan ajratilmasa-da, shevashunoslar uchun maqol ma’nosi borasida aniq bir to‘xtamga kelishda muhim 
o‘ringa ega. Qolaversa, maqollarning fonetik manzarasida bo‘y ko‘rsatuvchi assonans, dissonans hodisalari ham 
ularning xalqona, o‘ynoqi ohangda qaror topishiga katta ko‘mak beradi va eshitganda tezda xotiraga muhrlanish 
imkonini vujudga keltiradi. Maqollarni matnga ko‘chirishda ham bu fonetik jihatlar alohida ahamiyat kasb etadi.
Umuman olganda, paremalar o‘rtasidagi morfologik yoki sintaktik o‘xshashlik va farqlar tasodifiy bo‘lmasdan, 
balki variativlik hamda transformativlikka ega bo‘ladi yoki teskarisi, ya’ni variantdoshlik va transformatsiyalanishlar 
BBlar o‘rtasidagi morfologik-sintaktik farq va o‘xshashliklarni yaratadi. Fikrimiz yakunida esa shuni ta’kidlashimiz 
kerakki, xalq og‘zaki ijodi namunalarini nainki adabiyotshunoslik nuqtayi nazaridan, shuningdek, tilshunoslik 
rakursida ham o‘rganish, tadqiq etish o‘zbek tilimiz jozibasini, imkoniyatini yanada ochishga, boyishiga xizmat 
qiladi.