Tüberküloz Dr. Haluk C.Çalışır



Yüklə 450 b.
tarix02.03.2017
ölçüsü450 b.
#9976


Tüberküloz

  • Dr.Haluk C.Çalışır






Tüberküloz enfeksiyonunun hastalığa dönüşümünde risk faktörleri

  • Yakın zamanda enfeksiyon

    • 1 yıldan önce 12.9
    • 1-7 yıl arası 1.6
    • Enfeksiyondan 2 yıl sonrası 0.7
    • HIV enfeksiyonu 35.0-162
    • %15 den fazla kilo kaybı 2.6
    • %10-14 2.0
    • %5-9 2.2
    • %5 1.1


Tüberküloz enfeksiyonunun hastalığa dönüşümünde risk faktörleri

  • Transplantasyon 37-74

  • Slikozis 30

  • Jejunal bypass 27-33

  • Baş boyun kanseri 16

  • KBY-Hemodializ 10-25.3

  • Gastrektomi 2-5

  • Diabetes M. 2.0-4.1



Tüberküloz enfeksiyonunun hastalığa dönüşümünde risk faktörleri

  • Yakın zamanda enfeksiyon

    • 1 yıldan önce 12.9
    • 1-7 yıl arası 1.6
    • Enfeksiyondan 2 yıl sonrası 0.7
    • HIV enfeksiyonu 35.0-162
    • %15 den fazla kilo kaybı 2.6
    • %10-14 2.0
    • %5-9 2.2
    • %5 1.1
  • Transplantasyon 37-74

  • Slikozis 30

  • Jejunal bypass 27-33

  • Baş boyun kanseri 16

  • KBY-Hemodializ 10-25.3

  • Gastrektomi 2-5

  • Diabetes M. 2.0-4.1



Progresif Primer Hastalık

  • 1.Parankimal Konsolidasyon

  • 2. Atelektazi

  • 3. Lenfadenopati

  • 4.Plevral Effüzyon

  • 5.Miliyer Hastalık



Primer Tüberküloz



Hiler/Mediastinal Lenfadenopati



Plevral efüzyon



Miliyer Tüberküloz



Semptomlar

  • Öksürük (2-3 haftadan fazla süren öksürük)

  • Kilo kaybı

  • Ateş

  • Gece terlemesi

  • Balgam

  • Hemoptizi



Bulgular

  • Özel bir fizik muayene bulgusu yoktur.

  • Laboratuar:

    • Balgam direkt bakı
    • Sedimantasyon: orta düzeyde
    • Tüberkülin testi: Hastalığı göstermez
    • Radyoloji: Spesifik değil, Kavite, bilateral lezyonlar, apikal yerleşim


Standart Vaka Tanımları*

  • Tedavi şemasını belirlemek için

  • Kayıt ve bildirim için

    • Vaka tanımı için 4 temel nokta
      • Tüberkülozun yeri
      • Balgam yayma sonucu
      • Daha önce tüberküloz tedavisi alıp almadığı
      • Hastalığın şiddeti


Tüberküloz

  • Etken: Mycobacterium tuberculosis

  • Tüm organlarda hastalık yapabilir.

  • Yerleşime göre sınıflaması

    • Akciğer
      • Yayma (+)
      • Yayma (-)
    • Akciğer dışı organ tb.
















Tüberküloz Yerleşimi











Kategori I

  • Yeni yayma pozitif akciğer tüberkülozu

  • Yaygın parankimal tutulumu olan yayma negatif akciğer tüberkülozu

  • Tb.Menenjit

  • Tb.Pericardit

  • Tb.Peritonit

  • Bilateral Tb.Plörezi

  • Norolojik komplikasyonlu vertebra tüberkülozu

  • GİS Tb.

  • GÜS Tb



Kategori II

  • Yayma pozitif relaps vakalar

  • Tedavi yetmezliği vakaları

  • Daha önce tüberküloz tedavi öyküsü olan hastalar



Kategori III

  • Yayma negatif akciğer tüberkülozu

  • Tek taraflı tüberküloz plörezi

  • Lenf bezi tüberkülozu

  • Kemik tüberkülozu

  • Cilt tüberkülozu

  • Periferik eklem tüberkülozu



Hastaları ne zaman kontrol edeceğiz?

  • Yayma (+) Akciğer Tüberkülozu

    • Balgam
      • Tanı anında
      • Başlangıç fazı sonrasında
      • 5.ay
      • 6.ay


Tedavi Sonuçları

  • KÜR: Balgam konversiyonu gösterilen yayma (+) olan bir hastada, tedavinin son ayında da negatif olması.

  • TEDAVİ YETMEZLİĞİ: Tedavinin 5.ayında yayma (+) olan hasta.

  • TEDAVİ TAMAMLAMA: Tedavi süresi biten, ancak KÜR yada TEDAVİ YETMEZLİĞİ kriterlerine uymayan hasta.

  • TEDAVİYE ARA VEREN: Tedaviye iki aydan fazla ara veren hasta

  • ÖLÜM: Tedavi sırasında herhangi bir nedenden dolayı hastanın ölmesi



300 ERKEK ve 230 KADIN 2004 yılı



Özel Durumlar

  • Karaciğer Hastalığı

    • Pirazinamid verilmemelidir.
    • Kanıtlanmış karaciğer hastalığı olanlarda takip önemlidir.
    • 2HRSE/6HE
    • 2 HES/10 HE güvenli rejimlerdir.


Özel Durumlar

  • Gebelik

    • Gebeliğin sağlıklı seyredebilmesi için, annenin hastalığının tedavi edilmesi gerekir.
    • Streptomisin verilmez.
    • HRZE güvenli ilaçlardır
  • Emzirme

    • HRZE kullanımı güvenlidir.


Özel Durumlar

  • Böbrek Yetmezliği

    • Rifampisin, İsoniazid ve pirazinamid normal dozlarda verilebilir.
    • Streptomisin ve Etambutol verilecekse doz ve frekansı azaltılmalıdır.
    • Dializ yapılıyorsa, ilaçlar dializden sonra verilmelidir.
    • 2HRZ/4HR güvenli bir rejimdir.


Yan Etkiler

  • Sarılık HZR

  • Görme bozukluğu E

  • Şok, purpura, ABY R

  • İşitme bozukluğu S

  • Eklem ağrısı Z

  • Kırmızı İdrar R



Ahmet Öztürk 25 y. Erkek, kahvede garson

  • Bir aydır öksürük yakınması var.

  • 30-40 cc/gün sarı-yeşil renkte balgam

  • Son iki ayda 7 kg. zayıflamış

  • Dinlemekle sağ üst zonda inspiryumda raller alınmakta, aynı bölgede bronşiyal solunum var.



YAKLAŞIM

  • Akciğer grafisi

  • Balgamda 3 kez ARB

  • Tüberkülin testi

  • Bilgisayarlı Toraks Tomografisi



Balgam Bakısı





Yaklaşım

  • Tedavi başlarım

  • Daha önce bir aydan uzun süre tbc ilacı kullanıp kullanmadığını öğrenirim

  • Lezyonları daha iyi değerlendirmek için bilgisayarlı tomografi isterim

  • Balgam yayması yeterli değildir. Kültür ister sonucuna göre davranırım.



Senaryo I

  • Hasta daha önce hiç tüberküloz tedavisi kullanmamıştır.



Hastanın tanı kategorisi

  • Kategori I

  • Kategori II

  • Kategori III

  • Kategori IV



Başlanacak tedavi

  • 2HRZE/4HR

  • 2HRZE/7HR

  • 2HRZES/1HRZE/5HRE

  • 2HRZS/7HRE



Senaryo II

  • Hasta 2 yıl önce 3 ay düzensiz tüberküloz tedavisi kullanmıştır.



Hastanın tanı kategorisi

  • Kategori I

  • Kategori II

  • Kategori III

  • Kategori IV



Başlanacak tedavi

  • 2HRZE/4HR

  • 2HRZE/2HRZ/5HRE

  • 2HRZES/1HRZE/5HRE

  • 2HRZS/5HRE/3HR



Ali Güzel 36 yaşında Erkek Bakkal

  • 2003 yılında Yayma (+) AC tbc nedeniyle 6 ay süre ile tedavi görmüş.

  • Tedavi sonunda balgam bakısında ARB (-) bulunmuş.

  • 2005 yılı başında hastada tekrar öksürük, zayıflama yakınları olması üzerine bakılan balgam bakısında ARB (+) bulunur.



Hastanın tanı kategorisi

  • Kategori I

  • Kategori II

  • Kategori III

  • Kategori IV



Başlanacak tedavi

  • 2HRZE/4HR

  • 2HRZE/2HRZ/5HRE

  • 2HRZES/1HRZE/5HRE

  • 2HRZS/5HRE/3HR



Mehmet Uyar, 45 y Erkek İşçi

  • 2002 yılında Yayma (+) Akciğer tüberkülozu nedeniyle 4’lü spesifik tedaviye başlanır.

  • 1 ay düzenli, daha sonra düzensiz olarak 2.5 ay ilaç kullanır sonra kendiliğinden bırakır.

  • Hasta öksürük, kanlı balgam çıkarma, zayıflama yakınmaları nedeniyle yeniden başvurduğunda ARB (+) olarak bulunur.

  • 5 ilaçtan oluşan Kategori II rejimi başlanır.Tedavinin üçüncü ayında balgam yayması halen (+) olarak bulunur.

  • Hastanın bu süre içinde genel durumu bozulur.



Hastalık öyküsü



Tedavi yaklaşımı

  • Major ve Minor direnç testi ister, sonuçlarına göre tedaviyi düzenlerim

  • Daha önce kullanmadığı ikinci sıra ilaçlardan oluşan yeni bir rejim başlarım.

  • H ve R yi koruyarak, yanına hiç kullanmadığı 2 yeni ilaç ekleyerek tedaviyi düzenlerim

  • Ocak 2005’te dirençli tüberküloz tedavisi başlardım.



DOTS, DGTS

  • Kapsamlı ve kalıcı tüberküloz kontrol aktiviteleri için HÜKÜMET KARARLILIĞI

  • Ferdi başvuru yapan semptomatik hastalarda BALGAM YAYMA MİKROSKOPİSİ ile vaka bulma,

  • GÖZETİM ALTINDA kısa süreli kemoterapi,

      • Bütün yeni yayma pozitif hastalara ( en azından başlangıç fazında) (Kat I)
      • Rifampisin içeren tüm rejimlere
      • Tüm retreatment tedavi verilen hastalara (Kat II)
  • Temel ANTİ-TÜBERKÜLOZ ilaçların DÜZENLİ VE KESİNTİSİZ temini

  • Her bir hastanın vaka bulma ve tedavi sonuçları ile tüm tüberküloz kontrol programının performansını değerlendirebilecek bir STANDART KAYIT VE BİLDİRİM sistemi.



Yüklə 450 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin