Tukmos tipta uzmanlik kurulu müfredat oluşturma ve standart belirleme sistemi GÖĞÜs hastaliklari uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı 28. 07. 2016

TUKMOS

TIPTA UZMANLIK KURULU MÜFREDAT OLUŞTURMA VE STANDART BELİRLEME SİSTEMİ

GÖĞÜS HASTALIKLARI Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı

28.07.2016

İÇİNDEKİLER

3.1.Yönetici 5

3.2.Ekip Üyesi 5

3.3.Sağlık Koruyucusu 5

3.4. İletişim Kuran 5

3.5. Değer ve Sorumluluk Sahibi 5

3.6. Öğrenen ve Öğreten 5

3.7. Hizmet Sunucusu 5

3.7.1.KLİNİK YETKİNLİKLER 6

3.7.2.GİRİŞİMSEL YETKİNLİKLER 9

4.1.Yapılandırılmış Eğitim Etkinlikleri (YE) 14

4.1.1.Sunum 14

4.1.2.Seminer 14

4.1.3.Olgu tartışması 14

4.1.4.Makale tartışması 14

4.1.5.Dosya tartışması 15

4.1.6.Konsey 15

4.1.7.Kurs 15

4.2.Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) 15

4.2.1.Yatan hasta bakımı 15

4.2.2.Ayaktan hasta bakımı 16

4.3.Bağımsız ve Keşfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE) 16

4.3.1. Yatan hasta takibi 16

4.3.2.Ayaktan hasta/materyal takibi 17

4.3.3.Akran öğrenmesi 17

4.3.4.Literatür okuma 17

4.3.5.Araştırma 17

4.3.6.Öğretme 17

1. 
   GİRİŞ
   

Uzmanlık eğitim programının oluşturulmasında Türkiye’de solunum hastalıklarının oluşturduğu yük, sağlık insan gücü, uygulanan sağlık politikaları, göğüs hastalıkları uzmanlık eğitimi verilen kurumlar ve uzmanlık öğrencilerinin hedef grubunu oluşturduğu anket sonuçları, Türk Göğüs Hastalıkları Yeterlilik Kurulu (TGHYK)’nun yoğun gayretlerle hazırlamış olduğu “Göğüs Hastalıkları Uzmanlık Eğitimi” kitabı, “Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği” (TUEY), Sağlık Bakanlığınca hazırlanmakta olan tıpta uzmanlık yönergesi ve uzmanlık eğitimi konusundaki TTB UDEK-UYEK önerilerinin yanı sıra, konu ile ilgili uluslararası standartlar Avrupa Tıp Uzmanları Birliği (UEMS), (Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu (WFME), Yetişkin Göğüs Hastalığı Uzmanlığı için Avrupa Eğitim Programı (HERMES), Mezuniyet Sonrası Eğitimi İçin Amerikan Akreditasyon Kurulu (ACGME) ve İngiliz Kraliyet Hekim Kolejleri Birleşik Yeterlik Kurulunun (JRCTB) önerileri dikkate alınmıştır. Öğrenme odaklı ve mezuniyet hedeflerine dayalı olarak hazırlanan eğitim programının temel stratejisini pratiğe ve işe dayalı öğrenme oluşturmaktadır. Uzmanlık eğitim programı, mezuniyet hedeflerine dayalı bir bakış açısıyla planlanmıştır. Uzmanlık eğitimi dönemi ise Göğüs Hastalıkları Kliniklerinde geçirilecek olup, müfredatta belirtilen 37 modül üzerinden belirtilen yetkinliklerin edinilmesi hedeflenmiştir. Temel Eğitim ve Uzmanlık Eğitimi dönemlerinde edinilmesi gereken yetkinlikler modüller şeklinde biçimlendirilmiştir. Hazırlanan uzmanlık eğitim programı hem ülkemizdeki göğüs hastalıkları uzmanlarının daha nitelikli hale gelmesine, hem de bu uzmanlık alanında verilen sağlık hizmetinin düzeyinin artırılmasına büyük katkıda bulunacaktır.

2. 
   MÜFREDAT TANITIMI
   
   1. 
      Müfredatın Amacı ve Hedefleri
      

Çekirdek müfredat içeriği modüller şeklinde yapılandırılan ve uzmanlık öğrencisi gelişim dosyası (portfolyo) ile yetkinliklerin kazanılması sürecinde uzmanlık öğrencisinin gelişimini izlemeyi hedefleyen bir program biçiminde oluşturulmuştur. Bu hedefler modüller halinde gruplanmış ve eğitim kurumlarında nasıl işlenebileceklerine (yıl, öğrenme etkinlikler, değerlendirme yöntemleri ve yetkinlik kanıtları) dair strateji ve yöntemler önerilmiştir. Uzmanlık öğrencilerinin programdaki hedef yetkinliklere ulaşmalarını sağlayacak ana strateji işe ve deneyime dayalı öğrenme üzerinden kurgulanmıştır. Her bir modülde bilgi, beceri ve tutum hedefleri tanımlanmış, bu hedeflere ulaşmak için kullanılacak öğrenme etkinlikleri ve hedeflenen yetkinliklere ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmede kullanılacak değerlendirme yöntemleri belirlenmiş, yetkinlik kanıtları işaretlenmiştir.
Uzmanlık eğitim programının amacı, uzmanlık öğrencilerinin, yetişkin yaş grubundaki bireylerde solunum sistemi hastalıklarının koruma, tanı, yönetim ve tedavisini kanıta dayalı tıp, iyi tıbbi bakım ilkeleri ve uluslararası standartlara uygun olarak yapabilmeleri için gereken yetkinlikleri ve tüm bu alanlarda yaşam boyu öğrenme motivasyonu ve alışkanlığı kazanmalarını sağlamaktır.
Türkiye’de Göğüs Hastalıkları Uzmanlık Eğitimi verilen kurumlarda, gerek teknik olanaklar, gerek eğitici sayısı ve uygulamaları, gerekse eğitim programı yönünden büyük farklılıklar vardır. Bu nedenle, ülkemiz gereksinimleri ve olanakları ile çağdaş standartların da dikkate alındığı bir çalışmaya ihtiyaç vardır. Göğüs Hastalıkları uzmanlık eğitimi veren kuruluşların eğitim ortamı, eğitici, eğitim programı standartlarını belirleyerek uzmanlık eğitiminin kalitesinin iyileşmesi, düzeyinin yükselmesi, ulusal ve uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi planlanmıştır. Uzmanlık eğitiminde işlenecek konuların listesinin hazırlanması, bu konularla ilgili yetkinlik tanımlamasının yapılması ve ülkemiz gereksinimleri ve standartları ile çağdaş standartlara uygun yeni bir uzmanlık eğitim programı hazırlanması, daha sonra da belirlenen standartlara uygun eğitim kurumlarının akredite edilmesi hedeflenmiştir. Göğüs hastalıkları uzmanlık eğitimi veren her kurumun, kendi özelliklerine uygun, ancak Sağlık Bakanlığı, Tıpta Uzmanlık Kurulu, Göğüs Hastalıkları Müfredat Komisyonunca önerilen öğrenme içeriğini kapsayan, her bir modülde ki bilgi, beceri ve tutum hedeflere ulaşmayı hedefleyen ve en az uygulama sayılarını belirleyen, kurumsal eğitim programlarını oluşturmaları gerekmektedir. Kurumların, kendi kurumsal eğitim programlarını oluştururken, Göğüs Hastalıkları Eğitim ve Müfredat Komisyonunca belirlenen bu eğitim programı bir rehber ve çerçeve program işlevi görecektir.

2. 
   Müfredat Çalışmasının Tarihsel Süreci
   

Ocak 2010 tarihinde Antalya’da, 94 uzmanlık dalı için kurulan komisyonlar toplanmıştır. Bu komisyonlar TUK üyeleri tarafından belirlenmiş olan 11’er üyeden oluşmaktadır. Bu komisyonların kullanımına açılmış olan Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma Sistemi (TUKMOS) temelde iki amaçla kullanılmaktadır. Bunlardan ilki çekirdek müfredatın oluşturulması ve ikincisi bu müfredatın bir bölümü olan rotasyonların ve sürelerinin belirlenmesidir. Göğüs Hastalıkları Uzmanlık müfredat Komisyonu tüm çalışmalarını bitirerek, önce çekirdek müfredatın oluşturulması ve ikincisi bu müfredatın bir bölümü olan rotasyonların ve sürelerinin belirlenmesi işlemlerini tamamlamıştır. Göğüs Hastalıklarında 3 aylık temel Göğüs Hastalıkları disiplinini aldıktan sonra dış rotasyon planlaması yapılmıştır. Dış rotasyon 12 aylık olup, temel iç hastalıkları ağırlıklı seçilmiştir.

2012 yılının Aralık ayında ikinci dönem TUKMOS komisyonları teşkil edilmiş ve (v.2.0) çekirdek eğitimi müfredatı çalışmaları 06-07.05.2013 tarihlerinde Prof. Dr. Hayati BİLGİÇ (YÜRÜTÜCÜ), Prof. Dr. Nurhan KÖKSAL (SEKRETER), Prof. Dr. Can ÖZTÜRK, Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ, Prof. Dr. Kürşat UZUN, Prof. Dr. Zeki YILDIRIM tarafından tamamlanmıştır. 27.02.2015 tarihinde 3. Dönem TUKMOS Komisyon Üyeleri (Prof. Dr. Tevfik Özlü, Prof. Dr. Mehmet Karadağ, Prof. Dr. Kürşat Uzun, Prof. Dr. Levent Kart, Prof. Dr. Leyla Sağlam, Prof. Dr. Mehmet Ünlü, Prof. Dr. Nurhan Köksal) tarafından tamamlanmıştır. 18.07.2016 tarihinde 3. Dönem TUKMOS Komisyon Üyeleri (Prof. Dr. Tevfik Özlü, Prof. Dr. Levent Kart, Prof. Dr. Leyla Sağlam, Prof. Dr. Zeki YILDIRIM, Prof. Dr. Can ÖZTÜRK) tarafından v.2.1 müfredatı tamamlanmıştır.

3. 
   Uzmanlık Eğitimi Süreci
   

Göğüs Hastalıkları uzmanlık eğitimi 4 yıl olmakla beraber 5 yıl olması için çalışmalar yapılmaktadır.

4. 
   Kariyer Olasılıkları
   

Göğüs Hastalıkları uzmanlık eğitimini tamamlayan uzman doktorlar ilgili branş kadrolarının bulunduğu tüm hastanelerde görev yapabilirler.

Devlet hastaneleri, eğitim-araştırma hastaneleri, üniversite hastaneleri, özel sağlık kuruluşlarında uzman hekim olarak çalışabilirler. Kurum ve kuruluşlara danışmanlık yapabilirler.

Yan dal uzmanlık sınavı ile yoğun bakım, alerji-immünoloji ve meslek hastalıkları bilim dallarında yan dal uzmanlık eğitimi alabilirler.

Akademik kariyer yapabilirler.

3. 
   TEMEL YETKİNLİKLER
   

Yetkinlik, bir uzmanın bir iş ya da işlemin gerektiği gibi yapılabilmesi için kritik değer taşıyan, eğitim ve öğretim yoluyla kazanılıp iyileştirilebilen, gözlenip ölçülebilen, özellikleri daha önceden tarif edilmiş olan, bilgi, beceri, tutum ve davranışların toplamıdır. Yetkinlikler 7 temel alanda toplanmışlardır.

Şekil 1- TUKMOS’un Yeterlilik Üçgeni (Yedi temel yetkinlik alanı)

Her bir temel yetkinlik alanı, uzmanın ayrı bir rolünü temsil eder (Şekil 1). Yedinci temel alan olan Hizmet Sunucusu alanına ait yetkinlikler klinik yetkinlikler ve girişimsel yetkinlikler olarak ikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan ilişkili Hizmet Sunucusu alanını oluşturan yetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar ve verimli bir şekilde kullanılamazlar. Başka bir deyişle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın “Hizmet Sunucusu” alanındaki yetkinliklerini sosyal ortamda hasta ve toplum merkezli ve etkin bir şekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitim sürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir şekilde kullanılabildiğinde yeterlilikten bahsedilebilir. Bu temel yetkinlik alanları aşağıda listelenmiştir;

1.