Turabbayev X. A., Xusanov A. D. Ballistik ekspertiza: Darslik
Yüklə 39,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Alohida tadqiqotlar bosqichida
quyidagilar aniqlanadi: — obyektning turi (kiyim va uning tarkibiy qismlari, oyna parchalari va boshqalar), uning materialining turi va rangi; — izlanayotgan jarohat mavjud bo‘lgan obyektning umumiy o‘lchamlari (uzunligi, kengligi, balandligi, diametri), shakli, individual xususiyatlari; — jarohatlarning turi (ochiq, yopiq, urinma), ularning miqdori, obyektda joylashishi; 373 — o‘q otilishidan hosil bo‘lgan asosiy izlarining xususiyatlari (kirish va chiqish jarohatlarining hamda jarohat kanallarining o‘lchamlari, material nuqsonlarining mavjudligi, ishqalanish halqasining mavjudligi, rangi va tashqi diametri); — to‘siqdagi o‘q otilish jarohati sohasida va unga tutash sohalarda o‘q otilishdan qo‘shimcha izlarning mavjudligi: to‘siqning mexanik buzilishi (matoning yorilishi, yog‘och yoki shishadagi sinish, teshilish va hokazolar), qurumlanish, porox gazlariing termik ta’sirlari (kuyishlar, yongan sohalar, to‘siq materialining kuyish va erishi, sun’iy mato tolalarining erishi va bir-biriga yopishib qolishi), porox va metall zarrachalari, moylash mahsulotlari qoldiqlarining o‘tirib qolishi. Yopiq jarohatlar hosil bo‘lishida, jarohat kanali ichida snaryad yoki uning ayrim elementlari (o‘q qobig‘i, asosi yoki o‘zakchasi, qo‘rg‘oshin ko‘ylak qoldiqlari) aniqlanishi mumkin. Taqab turib o‘q otilishida kirish jarohati atrofida shtansmarka kuzatiladi. To‘siq materialiga bog‘liq ravishda, o‘q otilishi jarohatlarining morfologiyasi, o‘q otilishining qo‘shimcha izlarini hosil bo‘lish mexanizmi turlicha bo‘lishi mumkin. Odam tanasida o‘q otilishidan hosil bo‘lgan jarohatlar. Bunda kirish teshigi, odatda, aylana yoki oval shaklida, chiqish teshigi ⎯ noaniq shaklda (yirtilish) bo‘lishi mumkin. Kirish teshigi shaklining aylana yoki oval shaklda bo‘lishi doimiy bo‘lmasa-da, ko‘p hollarda uchraydi. Ayrim hollarda, kirish teshigi chiziq, yulduzcha yoki noaniq geometrik shaklda bo‘lishi mumkin. Ushbu holat o‘q otish yo‘nalishi, odam terisining notekis qisqarishi, teri qatlamining shikastlanishi, o‘qdan oldingi havo ustuni va porox gazlarining ta’siri, shuningdek jarohatlangan to‘qimalarning tuzilishi xususiyatlariga bog‘liq bo‘ladi. Odam tanasida jarohatning o‘q otilishidan hosil bo‘lganligini aniqlashning muhim belgisi ishqalanish halqasi va o‘q otilish mahsulotlarining hosil bo‘lish (o‘tirib qolish) halqasi hisoblanadi hamda ko‘p hollarda ushbu ikki turdagi halqalar o‘zaro mos keladi. Sochma o‘qlar tegishidan hosil bo‘lgan jarohatlarning o‘ziga xos xususiyatlari bo‘ladi. Masalan, agar otish sochma o‘qlar yaxlit holda ta’sir ko‘rsatadigan masofadan otilgan bo‘lsa, kirish teshigi bitta bo‘lishi mumkin. Material nuqsoni teshigining o‘lchamlari o‘q otilishidan hosil bo‘lgan jarohatlarga qaraganda kattaroq va uning chetlari titilgan bo‘ladi. O‘q otilishi masofasi ortib borgani sari va hali sochma o‘qlar nisbatan 374 yaxlit ta’sir ko‘rsatib turganida, asosiy jarohat atrofida, alohida sochma o‘qlardan hosil bo‘lgan mayda jarohatlar kuzatiladi. Sochma o‘qlarning ta’sir sohasida markaziy teshik mavjud bo‘lmaydi. Jarohatning o‘zi esa alohida sochma o‘qlardan hosil bo‘lgan mayda jarohatchalar ko‘rinishida bo‘ladi. Sochma o‘qlarni otishdan hosil bo‘lgan jarohatning chiqish teshigi, o‘q otilishidan hosil bo‘lgan jarohatlarga nisbatan kamroq kuzatiladi. Sochma o‘qlarning yaxlit holdagi ta’sirida ushbu chiqish teshigi chetlari notekis bo‘lgan keng yirtilgan jarohatlar ko‘rinishida bo‘ladi. Alohida sochma o‘qlardan hosil bo‘lgan chiqish teshiklari odatda tirqishsimon shaklda bo‘ladi va uning chetlari sochma o‘q yo‘nalishiga egilgan bo‘ladi. O‘q otilishining qo‘shimcha mahsulotlaridan odam tanasida, jaro- hatning atrofida mexanik va termik ta’sir izlari, qurum va porox zarrachalarining o‘tirib qolishi, qurol stvol og‘zining aksi, moylash izlari aks etishi mumkin. Yüklə 39,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|