Türkcə Etimoloji Sözlük

ləqəsiz

 

ləkəsiz

. 

arın

. 

təmiz

. xalis. saf.  

ləleyin

 

 

sürüt. sürütmə. ökcəsiz ayağqabı

.  

lələ

 

 

( l < > d )

 

< > 

dadı

 

(

dədə

)

.

 ( 'l

' səsi '

d

' səsinin 

yumuşalmasıdı

)

.

 1

. 

anacıq. nənəlik. cocuq baxıcısı.

 

1

. 

atakə. atabəy. 

1

. buxov.  

lələ

 

 

atabəy. 

- 

bizədə mi lələ: bizədə utturursunmı. 

1

.taya. 

uşaxla uğraşan. doğançı. 

1

.taya. dadıq. uşaq baxıcısı. 

 

-

 

lələsin

 

çağır, sallasın beşiyini. 

 

lələ

 

 

atabəy. 

atakə

.

 (

ata əkə

)

. 

lələlik

 

 

dadıqlıq. dadılıq. tayalıq. 

 

ləm

 

 - 

ləm vermiş

: 

yan vermiş: yanqılıc uzanmış. ələv

eri.  

ləmə

 

 

limə

. 

minə. asma. salma. qat. 

- 

dörd ləməli

 

işqab. 

 

ləng

 

 

atın pozuk

. 

əşkin yerişi

.  

ləngə salmaq

 

 

dəngərləmək

. 

dəngəmək

. 

dincəlmək

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

18 

lənginmək

 

 

lənginmək

. topallamaq. 

asğamaq

 

<>

 axsamaq. 

aşsamaq. aşqamaq

.  

lənq

 

 

ləng 

< 

dəng

. 

-

 

mil ləng

: 

mil də

ng: 

qaylanqıç. arabanın, 

daşqanın təyərlərin birbirinə bağlayan ox. 

 

lənqəc

 

ləngəc

. 

yengəc

.

  

lənqər

 

 

ləngər

. 

1

. ağırlıq. çapa. 

1

. 

iləngər

. qaqınc. qaqıc. çapa.

 

-

 

ləngər vermək: olduğu yerə ağırlıq vermək. ağır basmaq. 

 

lənqər

 

ləngər

. 

( l < > d ) 

dəngər

. -

 

dəndəş

: 

ləngər daş

: 

dəngər dəş

.

 

dəndəş

.

 

ağıdma daş

: 

ağdıma daş

.

 

dənğdər daş

(

tay daş

.

 

yük 

ağmasın diyə işlənən daş

)

.

 

 

-

 

ləngərləmək: ləngər salmaq

.

 

apışdırmaq

.

 

yapşatmaq

.

 

lənqəş

 

ləngəş

. 

gəgnəş

.  

lənqiq

 

 

ləngik

. əğri. əksik. 

(# 

dəngik. əksiksiz. doğru

).  

lən

qiq 

ləngik

. 

amqa. damaq. tamaq. bəndər. iskilə. liman

.  

lənqimək

 

 

ləngimək

. səngimək. yavaşlamaq. 

 

lənqimək

 

ləngimək

. 

yapşamaq.apışmaq yapışıb qalmaq. əldən 

düşmək. yorulmaq. təngimək. acizləmək. duraqlamaq. 

 

lənqitmək

 

 

ləngitmək

.axsatmaq. əğritmək. düzəni

 pozmaq.  

lənqliq

 

 

lənglik

. ləngmə. sürüncəmə. mə'təllik. yubatlıq. 

yubanma. tə'xir. vəqfə. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

lənqmə

 

 

ləngmə

.lənglik. sürüncəmə. mə'təllik. yubatlıq. yubanma. 

tə'xir. vəqfə. 

 

ləpə

 

 

( < yalpa)

.

 1

. leber. 

yalpa. şəpə. möc

.

 

-

 

ləpə ləpə

: yapa 

yapa ( 

ləpə ləpə

.

 yalpa yalpa) 

qaravaşa don geydirsən qadın 

olmaz \\ yapa 

yapa qarlar yağsa yaza qalmazdədə qurqud

.

 1

. 

lopa. -

 

ləpə

 

ləpə

: lopa lopa

.

 1

. 

tıldan. bulamac. 

-

 

ləpə

 

ləpə

 

yağan

 qar

: çapalaq

.

 yapalaq

.

 

iri qar dənəsi

.  

-

 

ləpə

 dolu: 

incə dolu

.

 (# 

dəvə

 dolu: iri dolu)

.

  

:

 -

 

ləpəni

 

dəvələmək

:

-

 

həbbəni qubbalamaq

.

  

ləpə

 

 

qoz, badam kimi yemişlərin ləpələri, içi. dənə. qanız. 

qanzı. qınzı. qınız. 

 

- 

ləpə ləpə qar yağmaq

: qar badullamaq. 

 

-

 

ləpəni

 

demə düğünü de

, 

dünəni demə

, 

büyünü de

. 

 

- 

ləpəsi belə qalmadı: heç nə qalmadı. 

 

-

 

əçəni heçə

, 

ləpəni dəvə yapmaq

: 

(əçə: böyük

) abartmaq. 

mubaliğə edmək. 

 

-

 

dəvə itirib

, 

ləpəsin gəzir: önəmli nərsə yox, boş nərsə 

izində olmaq. 

 

-

 

dəvə itirib

, 

ləpəsin gəzmə: önəmli nərsəni bıraxıb, boş 

nərsə izində olma. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

20 

ləpəciq

 

 

-

 

bir ləpəcik boy

udu, 

həm doğurar

, 

həm boyadar

, 

həm 

dolayar, qoparar. (

kişi gövdəsində olan bacalar

).

 

ləpələmək

 

 

yapalaqmaq

.

 

çapalaqmaq

:

 

ləpə ləpə qar yağmaq. 

 

ləpələnmək

 

 

( < yalpalamaq:

 

əsnək olub sağa sola əğilmək

)

.

  

ləpir

 

 iz.

 

-

 

ayağ

 

yeriməzsə

.

 

ləpir

 

düşməz

.

 

-

 

ayının özündəndə qorx

.

 

ləpirindəndə

.

  

ləş

 

 

1

. 

<

 

öləş

.

 

cəndək

 (: 

savaş yerində

)

.

 

öləksə

. yem tik.

 

ölük

. 

şələ

.

 1

. 

ək

 

olaraq çoxalmağı göstərir

.  

ləş

 

 

qaraltı. qaçıq. sapıq. çapıq. qılıb. yapıt. qaşbağ. cəsəd. 

cigə. cigək. baslıq. maslıq. cəndək. gəvrə. gövrə. yəltə.

 

kalbud. tən. qapıq. qapıt. yapıt. qaçıq. sapıq. çapıq. 

qaraltı. qılıb. qaşbağ. cəsəd. qaşbağ. cigə. cigək. baslıq. 

paslıq. maslıq. cəndək. gəvrə. gövrə. gövdə. yəltə. 

kalbud. tən. kovsa. can kasası, qəfəsi. bədən. tən. ölüt. 

qabat. gavat. gövdə. gövrə. 

qa

raltı. iz. qab. qabal. qaval. 

kalbud. kadavr. 

cəsəd. cəsəd. 

 

-

 

qaraltısı qalmaq

: 

ölmək

. 

 

ləşgər

 

 

-

 

ləşgər o həşəm

: 

çevrə bər tuğrac. tövrəc. qoşun yoluş. 

 

ləşgər

 

 

qoşun. toyın. ordu. 

 

ləşxor

 

 

çalağan. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

ləşmə

 

 -

şi

. 

-

 

şı

. - 

çölləşi: çölləşmə

. 

-

 pis

ləşi

: pisl

əşmə

. 

-

 

yaxcılaşı

: 

yaxcılaşma

. 

 

ləşmək

 

 

ək

.

 

təşmək

.

 

dəşmək

.

 

kök

l

əşmək

:

 

kök

t

əşmək

.  

ləvaşə 

(

fars

)

 

 

lavaşa

. 

<

 

yavaşa

.

 (

 

<

 

yavaş)

. asav heyvanları tutmaq 

üçün dodaqlarına taxılan odun qısqac. 

 

ləvazim

 

 

yat yaraq. yaraq. mühümmat. 

 

ləyən

 

 

ləgən

. 

ləğən

. 

gələn

. 

gənəl (

<

 

gen, 

geniş

 olan)

. kavlan. 

kovlan. ağzı gen, yayvan, açıq, bol, enli yekə qab. təknə. 

təşt. küvət. kovat. ağzı gen, böyük su qabı. 

-

 

xəmir gələni

. 

-

 palta 

ləğəni

.  

lıq

 

 

1

.

 

ək

. 

<

 

>

 

laq

. 

qışlıq: qış

laq

.

 

-

 yay

lıq

.

 yaylaq

.

 otl

ı

q: 

otlağ

: 

otun olan yeri

.

 otlu yer

.

 1

.

 

lığ

. leh. tırtır. şərab, qora, lumu 

suyunudan qabda qalan köçək

.  

lıq

 

 

ək

. sal. səl. 

- 

şimiya

yi:

 

şimiya

sal

: şimiyalıq

. 

- 

altmışlıq

: 

altmış ölçülü, çevrəsi. 

 

-

luq. 

-

caq. 

-

 kav

lıq

: kavcaq: 

içinə çaxmaq, qov qoyulan torba. 

 

 (

-

lağı. 

-

lığ. 

-

lığa.

 

-

la. 

-

lama. 

-

lıq

)

. yer əki. 

-

 

qaşıqlağı

: 

qaşıq

la. 

qaşıq

lama

. qaşıqlıq

: 

qaşıq 

yeri.  

-

lığ. 

(

-

lağı. 

-

lığ. 

-

lığa. 

-

la. 

-

lama. 

-

lıq

)

. yer əki. 

-

 

qaşıqlağı

: 

qaşıq

la. 

qaşıq

lama

. qaşıqlıq

: 

qaşıq 

yeri.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

22 

-

 

selin qazıb qapıp gətirdiyi zığ

, 

lığ

, topraq, 

çörçöp

: 

qazn

aq. qazın. qasın. qasınıq. qazınıq. qazım. 

 

lıqa

 

 -

lığa. 

(

-

lağı. 

-

lığ. 

-

lığa. 

-

la. 

-

lama. 

-

lıq

)

. yer əki

. 

-

 

qaşıqlağı

: 

qaşıq

la. 

qaşıq

lama

. qaşıqlıq

: 

qaşıq 

yeri.  

lıqa

 

lığa

. qa. -

 

qamış

qa

: qamışlığa

.

  

lıqın

 

 

( 

-

 likin):

 

"ilə" anlamına 

ək

  

li 

 

ək

. 

çi

. -

 izli: iz yapan. izi olan.  

licam 

 

lüqam. ovsar. başlıq. cəpdük. çapduq. barlaq. 

 

licim 

 

<

 

biçim

. 

1

.qamat. qapat. tapat. çapat. baçat. biçət. balat. 

patlet. lapatqa. dış görnüş. rıxtım. biçgi. şəkil. biçim. 

biçmə. yarma. yaxtım. rıxtım. yatım. yaxışıq. form. 

ba

ğlantı. tutnuş. tutşunuş. munasibət.

 

1

.

qapama. biçim. 

rıxt. sistim.

 

licim 

 

<

 

biçim

. görük. qaparaq. qapra. qavara. 

(>

 

qəvarə

)

 - 

bəd

 

qəvarə: gəlşiksiz. görümüz. görüm tələkə. çəkilsiz. şəkilsiz. 

 

licim 

 

>

 

biçim

.  

licim 

 

1

. 

biçik. çəkil. şəkil. qurum. hey'ət

. -

 o qurumda 

çıxmaq 

olmaz

.

 

-

 

bu nə 

qurudu 

belə

. 

1

. 

sicim. çalım. çəlim. qiyafə. 

üz. görnüş. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

lif 

 - 

lif lif olmaq: 

ipliklənmək aşınmaq. tellənmək. tel tel, tar tar 

dağılıb çözülmək. arxaşları üzə çıxmaq. 

 

lifcik 

 -

 

qadın göğüslüğü: bağırdaq

.

 

məmə qabı

.  

liman 

 

iliman. bəndər

. 

gəmilik

. 

amqa. damaq. tamaq. bəndər. 

iskilə. ləngik

.  

-

 

doğal

 liman

.

 qoy

.

 

dənizin qaraya ilərləmiş, yeldən qorunmuş 

bölümü

. 

kiçik körfəz

. 

limə

 

 

1

.dalıqa. nimkət. 

1

.

ləmə

. 

minə

. asma. salma. qat. - 

dörd 

liməli

 

işqab. 

 

lincitmək

 

 yencitm

ək. əzib dağıtmaq. 

 

linq 

ling

 

yenğ. qolun ətəyi, dəsdəsi

.  

linqə

 

 

lingə

 <

 

dəngə

. qanat. çanat. 

- 

qapı qanadı: qapı lingəsi. 

 

linqəli

 

 

lingəli

.

lingəkli

. 

<

 

dəngli

. 

dəngəli

. 

dəngəkli

. taylı. əşli. 

əşitli. bənzərli. mislili. əmsallı. muşabehli. yanalı. kimili.

 

asalı

 < 

yasılı

 < 

yansalı

 ( < 

yansımaq: bənzəmək

)

. bəkdəşli. 

bəkdaşlı. bağdaşlı. bərabərli. əkranlı. maadilli. özdəşli. 

həmvarlı. başabaşlı. bənizdəşli. manğızdaşlı. təkinli. 

 

linqəqli

 

 

lingəkli

.

lingəli 

< 

dəngli

. 

dəngəli

. 

dəngəkli

. taylı. əşli. əşitli. 

bənzərli. mislili. əmsallı. muşabehli. yanalı. kimili. asalı

 < 

yasılı

 < 

yansalı

 ( < 

yansımaq: bənzəmək

)

. bəkdəşli. 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

24 

bəkdaşlı. bağdaşlı. bərabərli. əkranlı. maadilli. özdəşli. 

həmvarlı. başabaşlı. bənizdəşli. manğızdaşlı. təkinli. 

 

liq 

 -

lik:

 -

səl. 

-

 

eşit

lik: e

şitsəl

. 

liş

 

 

salya. ağız suyu. bəlqəm. lüab.