Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə92/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   124

-

 

altın 



qaplama saat

-

 

gizli örtülü, qaçaq nərsəni aramaq

: 

qovalamaq

.

 

qoğalamaq



.

 

arxasına düşüb tutmağa çabalamaq



.

 

bəkləmək



.

 

gözləmək



.

 

tə'qib edmək



.

 

-

 ovu nini

nə dək 


qoğaladı

.-

 

oğruları sınıa dək qoğaladı



.

 

-

 

işsiz qalıb bir iş 



qoğalır

.

 

-

 

fürsət 


qovalamaq

.

 

-

 

kəndi mənim yoxluğumu 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

726 

qovalır

 



-

 

örtülü ödənə



k:

təxsisati məsturə

.

 

örtüm



 

 

xuruş


. 

üzlük


. 

üz

. qaplama. 

dışlama

. 

örtük


. 

örtmə


.  

örtümək

 

ördümək

. 

yığmaq

.  



örtü



 

1

çiyin 



(omuz)

 

üstünə alınan hörgülü geyəcək



.

 

qocuq. 



kəbən

. kamsala. qaput. 

kürk


. palto. 

yamçı


. 

yağmırlıq. 



1

örət. qapan. qaypan. xəlvət.



  

örtünğ

 

 



yaprıq. yapr. yapır 

>

 

əbr. tozanaq. tozqanaq. 



 

örtünmə

 

 

1

.bürünmə. 



1

. çəkinmə. duraqsanma. üşünmə. 

 

örtünmə

 

 

gizlənmə. saxlanma. ihticab. 

 

örtünmək

 

 

1

. gizlənmək. qaçınmaq. yaşmaqlanmaq. 



1

. geyinmək. 

donanmaq. donalmaq. qorunmaq. keçirinmək. 

qəbullanmaq. yemək. 



-

 

qalmasın işə, sözə, duruma 



geydik, 

düşdük

, 



keçdik

1

. taplanmaq. tapanmaq tapaqanmaq. 

tapaqlanmaq. qapqanmaq. onuranmaq. onranmaq. 

dəğərlənmək. dəğrənmək. geçinmək. geyinmək. 

donanmaq. şərəf, heysiyyət qazanmaq. 



 

- 

sarılıb örtünmək

: 

bürlənmək. bürənmək. sarınmaq. 

- 

sarılıb

 

örtünmək: bürənmək. bürlənmək. bürünmək. sarınmaq. 

qaplanmaq.  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

- 

naməhrəmdən örtünmək

, 



gizlənmək

: 

qaçmaq. 

 

- 



sarılıb

 

örtünmək: bürənmək. bürlənmək. bürünmək. 

sarınmaq. qaplanmaq. 

 

- 



sarılıb örtünmək

: 

bürlənmək. bürənmək. sarınmaq. 

 

örtünmək



 

 

1

.

 

sarınmaq. sarqınmaq. 



1

.

 

yapınmaq. qapanmaq





1

bürünmək. sarılmaq.



 tutunmaq.

 

sarınmaq. sa



rmaq. 

bağlamaq. gövdəsi üzərinə qoymaq. 



-

 

yaşmaq 



tutunmaq

.

 



-

 

fitə 



tutunmaq

-

 

qardınlar bürünsün





1

. qaypanmaq. 

qayınmaq. gizlənmək. qurşanmaq. qapınmaq. 

bağlanmaq. sığnaqmaq. qapanmaq. təhəssün edmək. 



1

yaşımaq



. 

yaşınmaq


. 

gizlənmək



. saqlanmaq.  

örtünmüş

 

 

örtülü. qapalı

.

 

məstur. 



-

 

qapalı

 

qadın


.

 

-

 

qapalı

 

üz



.  

örtünük

 

 gizli.  

örtünülmək

 

 

gizlənilmək. saxlanılmaq. 

 

örtünüş

 

 



geyiniş. qorunuş. dona

lma. donanma. donat

ış. dona

y

ış. 



donan

ış. 


 

örtür

 

 



-

 durumu 



örtür basırla

 

yönətmək: əkini bəlirtməmək. 

 

örtürütmək

 

ördürütmək

. 

çərmətmək. bir nərsə fltil kimi bükülmək

.  


örtüsüz

 

 



1

. 

tüksüz. cascavlaq. yavalaq. soyulmuş. çıplaq. 

1

. 

üzsüz. üzük. geçimsiz. geyimsiz. donsuz. çılpaq. yalın. 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

728 

şərəfsiz. 



 

- 

başı açıq, örtüsüz

qababaşlaq. 



 

örtüsüz

 

1

çıplaq. 



1

tərcək. lüt. çıplaq. yaşmaqsız. pərdəsiz. 



 

örtüş

 

 

gizli. qapalı. 



-

 

örtüş

 

işlər


.

 

-

 

örtüş

 

sözlər



.

  

örtüşmək



 

 

1

örtmək. bürgətmək. gizlətmək. nərsəni örtəyazmaq. 



-

 

bu işi örtüşün: örtə yazın, örtün, çulqayın, gizləyin



.

 

-

 

tanrı 


bilgisi bizə örtüşdü

: gizlidi



.

 

-

 

işlər bizdən örtüşmüş: işlər 



bizdən gili salanılmış

.

 

-

 

bu mən üzə örtüşmüş: bu sirr, mənim 



üçün gizlidi

.

 1



sıvışmaq. yapışmaq. 



(

savuşmaq

ötrüşmək



.

 

keçişmək



)

.

  



örtütən

 

 



örtüdən

. güdüdən. güdücə. altdan. gizlicə. gizirdən. 

gizqüdən. gizəmdən. basıqdan. gömüdən. kitmədə

n. 


bürküdən. büküdən. büklücə. qapıldan. saxlıca. saxlıdan. 

sakından. sinidən. bağlıca. bağlıdan. yaşrıdan. yasutca. 

korsadan 

(

 

<

 

kor)

. doncadan. göstərmədən. duyurmadan. 

fıslatmadan. açmazdan. xəfiyyən. müstətirən. pünhani. 

 

örum



 

 

hörüm. orum. urum



1



sim. 



dəsdə. 

-

 bir 


örüm

 ot:


 

bi 


örum

 ot


.

 

bir oraqta biçilən ot



.

 1

təsdə. dəsdə. boyun. 



tutamaq. sap. kəsim. 

-

 bir 



örüm

 ot

: bi örum ot

.

 bir oraqta 

biçilən ot

.

  



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

örumcəq

 

 - 



qayahörumcəyi

: 



qayaörumcəyi: qayalıqlarda yaşayan 

hörumcək çeşiti.

 

örü

 

 

1

. 

( < 

hörük

 < 



hörmək

) yama

.

 

rufə



.

 

gözəyiş



.

 1



.

 

ambar.



 

yer 


altı ambar

. 

1

. 

otlağ


. 

yaylım


. 

mərtə'


. 

1

tik. yoxuş. 



1

yemək vaxtı dışında ayağüstü atışdırılan yemək. 



1

.

 

ürü



. 

dik. 

qalxıq

. 

yüksəklik



. 

ucalıq


. ucqar. ucuq. 

yuxarı


. 

iləri


. 

son. sonuc. -

 

örü

 quyruq

: çiyan

.

 

çadan



.

 

əğrəb



-

 

örü

 

durmaq

dirsəlmək



.

 diri, dik durmaq



.

 qalxmaq


.-

 bir ucu dik 

olsa: 

örü


 (olsa)

.

 

-

 

örülmüş

 

dağlar



 (

bir birinə söykənərək 

qalxan dağlar

.

 

-

 

qalxıb örü



 durdular

.

 

-

 

çün görsü onu durdu 



örü

.

 

-

 

öröki

üstəki



.

  

-

 

örü sürəm: yoxuş.

 

örü

 

 

hörü





hörgü



örgü

keçmə. geçmə. 



 

örüc

 

 

hörüc

. 



hörcük

. 



örcük

. 

quluş. quluc. saçda olan, oluşan 

qıvrıc, çin. 

 

örüc

 

 

hörüc

. 

hörgü, toxuma dəzgahı. 

 

örücü

 

örüçü

. 

örən



hörən



. h

örmə yapan



1

.

 

rufəçi. 



-

 

örüklü

 palto

. 

1

.

 

tə'mirçi.



 

örüçü

 

bax

 

>

 

örücü

.  



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

730 

örüq

 

 - 

hörük

, 



hörgü

 

çeşitlərindən: qaraş. qarac



 (< qarmaq

qarışdırmaq. birbirinə qatmaq, çalmaq



)

 

örüq

 

örük

. 



hörük



1



örk

 < 

hörgən



heyvanın ayağına bağlanan 



ip. 

salıncaq düzməkdə işlənən ip



. 

tövlə ipi

. 

1

hörgü. tor



.

 

örgü. ağ





1

.

 

otraq. 



(

otlağ


)

. düşərgə. dincəlmə yeri. 

istirahəgah

-

 

bir gün örük



 olduq

: bir gün düşərgə qıldıq



.

 

-

 

örük bulmaq



:

 

ordulanmaq. bir yerdə bir sürə qalmaq, 



durmaq. iqamət. iqamət edmək. 

-

 

su on gün örük buldu: 



qoşun on gün 

ordu qurdu

.

 1



.

 

hörük

. hörülmüş olan hər 

nəsnə.


 

1

.

 

rufə. 



-

 

örüklü

 palto

. 

1

.

 

tə'mir. 



1

. cicim. sicim. 

hörülmüş qartma. ip. urqan. 

1

qıvrım.



  

örüqləmək

 

örükləmək



hörükləmək

. 

heyvanları otlamaq ötəri hörüyə 

bağlamaq

)

.  



örüqlüq

 

 

örüklük

.qoşuna özgürcə giriş sanı, haqqı. 

 

örüqmək

 

 

örükmək

. 



örkümək



ürkmək

. 

ürkümək

. 



ürükmək

. 

qorxub 

çəkinmək. disginmək. tiksinmək. ürpərmək. üyşünmək. 



üşünmək. üşənmək. 

 

örüləmək



 

 

boğazlamaq. 

 

örülmək

 

 

hörülmək

.urulmaq. 

şişmək

. qabarmaq.  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

örülüb

 

 

hörülüb

. - 

incə qayışlardan olub, saç kimi hörülüb

, uc 

bölümündə düğünlənmiş, qamçı çeşiti olan şallaq

:

qırbaç. 



qırbaş. qırbıç. çalava. çalva. 

 

örüm

 

 

hörüm



1

çit


.

 

ağıl. 



1

qamıtan. zip. qaytan. eşmə. 



1

yaş. 



-

 

tamadanı örümünə sıy berib söyləşmək

: 

böyüğün yaşına 

hörmət edərək qonuş

.

 1



yoxuş. 


 

örüm

 

 

hörüm

. hörgə. örgə. uzun nərsələrin toparlanıb, bağ 

qurmaları. dəmət. 

 

örümcək



 

 

hörümcək

 toratan. torumca. - 



ağılı hörümcək çeşiti: böğ. 

büvə. 


 

örümcək

 

 

hörümcək


örkəmçi.


 

-

 

bir çeşit ağılı örümçək: büvə



.

 

büy



.

 

büyə



.  

örümək

 

 

dikəlmək




örü durugəlmək

birdən birə ayağa qalxmaq



.

 

örü 



qalxmaq

ayağa qalxmaq

.

  

örümləmək

 

 

məteylə dəlmək

.  

örümləmək

 

 

tırmanmaq. yuxarı çıxmaq. 

 

örün

 

 

1

.

 

göy üzünün açıq



,

 

ağ, sərin, bulutsuz görümü



. 

1

.

 

çadırın təpəsində aydınlıq üçün buraxılan açığlıq,



 

baca,


 

tünlük


pəncərə


. 

1

.

 

saç hörgüsü



.

 

bəlik



. 

1

.

 

ağlıq



.

 



. 

parlayan. 

təmizlik

. 

1

.

 

ürün



.

 

düşüm



.

 

hasıl



.

 1



.

 h

örük



.

 

bəlik



.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

732 

örün

 

 

hörün

horun



örün

. əl ələ hörülüb, yerə təpərək, yallı 

kimi oynanan oyun.  

örünçi

 

 

yörünçü



yörcü



(

 

<

 

yeriyib

 

gəzənib, dolaşıb, dəğişib 



dilənçilik edən

)

. 

dilənçi. yolçu. 

 

örünq

 

örünğ



< > 

ürünq

.

 1



.

 

dəlik. çadırın tünlüyü. 



1

.

 

ağ, parla



boya.


 

örünqə

 

örünğə

arpacıya 



(

ovsunçuya



)

 

verilən para.



  

örünqəmək

 

örüngəmək

. 

örnəmək. örüngərmək. ürnğərmək. 

ürüngərmək. ağarmaq

.  

örünqərmək

 

örüngərmək

. 

örnəmək. örüngəmək. ürnğərmək. 

ürüngərmək. ağarmaq

.  

örünqli

 

 

1

.

 

dəğiş döğüş. dəğiş değiş. rəddi bədəl. bədəl əvəz. 



1

.

 

törəli. torunlu. yer məqam yiyəsi. 



 

örüntüq

 

öründük

dağ, dəvə örkücü. 

 

örüntül

 

öründül



1

.

 

seçgin



.

 

gözdə



.

 

güzidə



. 

1

.

 

saf.



 

təmiz


.

 

pak.  



örüş

 

 

1

.

 < 



ör

. 

örə

:

 



hörü

. orum. 

otlağ


. otluq. otlu bitikli yer.

 

mərtə'



göy ələfdən hörülmüş topraq



Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin