Türkcə Etimoloji Sözlük

. 

ayna

.

 

-

 

qarınlıq

 

gözə

:

 

pəncərə süyşəsi, 

camı

. 

1

. aydınlıq. tünlük. tümlük. baca. dəlik. 

1

. çatıldu. 

çatlaq. tümlüq. tünlük. dəlik. deşik. 

1

. tümlük. tünlük. 

dambaca.  

-

 

pəncərə qurbağacığı

: 

pəncərəni arxadan çərçiviyə kipləyən 

iki şişi, qaldırıb yendirmək üçün, dəmirdən

.

  

-

 

sağır

 

pəncərə: kor pəncərə

.

 

 

-

 

pəncərənin yarısını örtən pərdə: baldartqan

.  

-

 

türmədə barmaqlı dəmir pəncərə

: 

quzğuncıq

. 

pəncərə

 

 1. 

gözcü

k ( < 

göz

: baca)

. gözənək. 

1

. 

(tilivizyon. sinama)

. 

don. ekran. - 

yağış suyunun gidərməsi üçün pəncərə 

altlarına qonulan təxdə: dənizlik. suluq. 

1

. qəfəs. 

1

.

görüntülük. görünlük. ekran. 

1

.qapışqa. tapışqa. 

- 

iç 

tapışqa

, 

pəncərə

: 

içlik. 

 

-

 

bir gözə

, 

bacıya

, 

tapışqıya

, 

pəncərəyə

 

taxılan tor

, 

barmaqlıq: kəpəz. qəfəs. qapas. kəvəs.

 

-

 

bir qapalı yerə ışıq alma üçün yapılan deşik

, 

yencərə

, 

yırcıra

, 

pəncərə

, 

yarıq

, 

yırıq

, 

cırıq

, 

gözək

: 

ışıqlıq. ışıqbaca.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

dam üsdə qoyulan qubba biçimində

, 

pəncərəli baca

: 

qarnaquş

. 

 

- 

qapı pəncərə lovlası

: 

qaraqolbağ. qaraqolab. qapı kimi 

nərsələrin, üzərində dolanan dəmir dəngə, dınqıl, mil. 

 

-

 

qapıları qapıyıb, pəncərələri açıb

: 

ana yolu bıraxıb, qıraq, 

sapaq yolu seçmək. 

 

-

 

giriş qapısının eşik yanına vurulan

, 

qıraqları keçəli

, 

ortası pəncərəli

 

qapı

: 

qars qapısı. qors qapısı.

  

- 

qafa pəncərə

: 

baş

 

pəncərə

: 

təpə

 

pəncərə

: 

pəncərələrin üst 

bölümündə yerləşən kiçik pəncərə. qapışqa. tapışqa. 

 

-

 

qar yağan kimi

, 

ağ qara bənəkli görünən 

tilvizyon 

pəncərəs

i

: qaryağdı. 

 

- 

tilivizyon pəncərəsindən

, monitordan, 

bir açıdan görülən 

nərsə

: 

görüntü. görünğü. ekranlıq. 

 

pənçər

 

 

<

 

çapılmaq

. 

çapılmış

. 

cırılmaq

.

  

pənəqə

 

 

pənəkə

. 

pənahqah

. gizirgə. gizirgək. girizgək. girizgə. 

arxaçıq. qorçaq. qorça. sığınca. sığıncaq. qaçanaq. 

alaçıq. araçıq.

 

pənəqə

 

pənəkə

. tənəkə. pənahqah. yalı. yalqı. yalıq. qoraq. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

938 

pənir

 

 

-

 

çayır pəniri: duzsuz, taza pənir. 

 

- 

yağsız sütdən yapılan pənir çeşiti

: 

əkşimik. 

 

-

 

yuvarlaq, yağlı pənir çeşiti

: 

qaşqaval. 

 

-

 

çörək xırdası ilə pənir qarışımı

: 

qarmac. doymac. döğməc. 

döyməş.

 

 

-

 

yağlı pənirlə yağsız pənir qarışığı

: 

qatıqlı çökələk. 

 

pənir

 

 

1

. 

bax > pendir

.

 1

. 

biçək

. 

biştək

. 

biçtək

. 

biçlət

. 

irimçik

. 

uyutma. -

 o uyutma uyutdu

: o pənir çaldı

.

 

-

 peynir yapmaq: 

uyutmaq

.

 

yoğurmaq

.

 

-

 

iplik pəniri: bir çeşit pənir

.

 

-

 

yağsız

 

pənir

: 

yoğurt pəniri: kəş

.

 

kəç

.

 

çək

.

 

yoğurt pəniri

.  

-

 

pənir

 

mayası: çoban mayası

.

 

süt otu

.

  

-

 bir 

çeşit

 

pənir: kəsmik 

< > 

kəmsik

.

  

pəpə

 

 

əlkən. pəltək. tətə. kəkə. keçə. dili əlkən. tutaq

.

 

tutu. 

dutu. tutuq. tutula. tutla. dili tutulub yarım yarım 

söyləmək. tutunuq

 

söyləmək. 

 

pəpəği

 

 

pəpəmə

.

 

pəltək

.

 

kəkəmə

.

  

pər

 

 

pəl

.

 {

pəlləmək

.

 

yəlləmək

.

 

yelləmək

.

 yallamaq

.

 

yeldirikmək

: 

yeldərəmək

: 

ağlın itirmək

.

 

yelikdirmək

: 

yelpəkmək

.

 

yelpəzmək

.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

pəl çalan

: yel vuran

.

 

yelpəviç

: 

atın manğlayına

 (

alnına

) 

taxılan 

səlpəncəkli pürçük

.

 

sinqək 

(

milçək

) 

qaçıryan pəllər

}

.  

pərakəndə

 

 

pıtraq. butar

q.

 

dağqın. daluq. pərişan. müxtəl.

  

pəraq

 

 

qıllı. 

 

pərçə

 

 

parça. pay. ülüş. bölüş. bölük. dək. dəng. hissə. adaq. 

 

pərçəm

 

 

1

.biçək. burçıq. bürçük. burçıq. bürçük. yanağa, duluq 

tuluğa 

(

doluğa,

 

şəqiqəyə

)

 

düşən sarkaq qıvrıq saç. 

yanağa, duluq tuluğa 

(

doluğa,

 

şəqiqəyə

)

 

düşən sarkaq 

qıvrıq saç. 

1

.alna düşən saç, tel. çaqma. 

1

.kəkül. kəkil

 

kakil. 

<

 

qaqıl. kişi başında 

(

insan başında

)

 

pipik yerinə 

uzaran, ayrılan saç. 

 

- 

uşaqlarda alna düşən pərçəm, saç

  

- 

gözəllik üçün üzə

, 

alna salınan pərçəm

, 

burşuq saç

: 

burça

. 

- 

pərəmi

 sefid

: təslim bayraq. verə bayraq. çappıç. çappuş. 

çapıç. çəpiç. çamıç.

 

pərçəm

 

 

biçkəm

 

bax

 

>

 

beçkəm

. 

{1

.

 ( < burmaq 

bürkəm

.

 

bürgək 

burgcəng

.

 

bircəng

.

 

bürcək

.

 

bürcin

.

 

pərçin

.

 im

.

 

əlamət

.

 yalav

.

 

pürçək

.

 

pərçək

.

 1

.

 (

biçmək

) 

biçək

: 

biçilmiş

.

 

kəsilmiş

 

biçkəm

.

 

qırxma

.

 

qıxma

)

.

}

 

1

. əlamət

. 

savaşlarda alamet olarak 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

940 

taşıdığı ipək, yaban sığırı quyruğundan qumaşlara bu ad 

verilir. tanqut. 

savaşlarda, mızraq, tuğların yanına ya da 

ucuna taxılan ipək qumaş

. 

1

.

 

bayraq. batraq. sancaq. 

ucuna ipək sırıqlar sancılan, taxılan, batırılan neyzə, 

ağac. döyüşdə qoşun bəlgəsi, nişanı. 

-

 

bayraqlı

.

 

sancaqlı: 

tuqlu

.

 1

.

 

kəsmə. 

1

.

 

bəçgəm. əlamət. bəlgə.

1

. burkam. 

burakı. baş saçında bıraxılan saç bölümü, quruğu. 

1

. 

küciq. təpə saçı. 

1

. qırza. çoqay. tutam. 

-

 

saç

 

pərçəmi

: 

çuvqal

.

 kakil

.  

-

 

pərçəm

 

çıxarmaq

.

 

pürçəklənmək

.

 

yələsi çıxmaq

. 

pərçəmçi

 

 

tuğçu. bayraqçı. ələmdar. 

 

pərçəmdar

 

 

tuqbəyi. tuğaqçı. saltər. salqur. bayraqçı. sancaqçı. 

başçı. 

 

pərçəmləmək

 

 

biçkəmləmək

: 

bəçkəmləmək

: 

bıçkəmləmək

.

 

biçəmləmək. 

nişalamaq

.

 

 

pərçəmli

 

 kakilli. 

<

 

qaqıllı.

 

pərçin

 

 

(p < > b 

) bərkin

.

 

barçın

 (

 

<

 

birkitmə)

. 

{( < 

bər

kin

.

 bur

kın

)

.

 < 

bağac

. 

örtük

)}

. 

1

. qalafat. 

bir çöpün, oxun, iki başında 

birgə sıxıb, yerində bərkidib, qaldıran ayqı

t. 

1

. çəpər. bir 

yerin çevrəsin qorumaq, sağlamaq üçün daş çanqıl, çalı 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

çırpıdan kiçik duvar bərkitmə

. 

1

. nərsəni bir birbirinə 

keçirdib

 

birikitib, bərkitmə.

 

-

 

pərçinmiş

 

ikini birbirindən 

ayırmaq çox zordur

. 

1

. qıvraq. çəpər. çiqil. çiğ. 

 

pərçinləmək

 

 

(

çiv

inin

 

ucun)

 

burçınlamaq. pəxləmək. qamamaq. 

 

pərəm

 

 

qayıq

. sandal.

 

-

 

pərəm pərəm

: 

ərən pərən

.

 

param parça

.

 

darmadağın

.

  

pərəsə

 

 

pərsə

. 

parça

. 

pillə

. 

tapı

. basamaq. 

bölüm

. 

aşama

. 

dərəcə

. 

dərəkə

. 

kərəkə

. 

kərtə

. 

qırat

. 

mənzil

. 

mərhələ

. bir 

düz xəddin izi

. 

çırpı

.  

pərəstiş edmək

   

<

 

barsatmaq

. 

barastılamaq

. tapalamaq. təpələmək. 

qaldırmaq. 

 

pəri

 

 

1

. 

irşi

. 

1

. tünqür. tonqur. umacı. 

 

pərincək

 

 

berincək

. 

verincək

. sadiq. 

içdən bağlı

.

 

fədakar

.  

pərişan

 

 

<

 

buruqşın

. 

buruşqın

. 

buruşuq

. 

burquşuq

. 

buraşın

. 

qarışıq. dağnıq. dağınıq. dardağan. qarışıq. çalalı. 

çallaq. bulğanlıq. bulanıq. pozuq. qatışıq. diğərgin. 

dəğirqın. 

(>

 

digərqun

 (fars)

)

. 

(

 

<

 

dəğişmək)

. dalqın. dağqın. 

çökgün. çökmüş. çökək. çökük. çökül. çökün. çöküt. 

çökət. halsız. qarışıq. çalalı. çallaq. dağınıq. bulanıq. 

qatıq.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

942 

- 

bunalmış

, 

bulanmış

, 

burulmış

, 

pərişan

 < 

buruqşın

. 

buruşqın

, 

qarşıq durumda: bunqun. bulqun. bulaqın. bunlu. 

bullaq. burulqın. burlaqın

.  

-

 

pərişan edmək

:

 

könlün sökmək. 

 

pərişan

 

 

1

. 

<

 

burşan. burşuq. qarışıq. büküran. burşan. butar

q.

 

pıtraq. daluq. dağnıq. saçıq. saçaq. dağnaq. yekəyarım. 

dart bırt. yağma tarac. qarışıq. dartağın. dağınaq. 

dardağın. darbadağın. tarımar. 

1

. 

buruşan

. 

əsinqan

. 

açınqan

. 

şalaqı

. 

qusqunsuz. quşqunsuz. barışan. 

buruşqan. ürpək. tükləri biz biz, miz miz şişmiş. qarışıq. 

durmu. burşan. saçıq. dağınıq. toplı olmayan. yavan. 

yayvan. ğeyri məzbut. dalğın. pozğun. 

-

 

pərişan

 olmaq: 

saçılmaq

.

 

dağılmaq

.  

-

 

pərişan

 olmaq

: dağılmaq

.

 

yıxılmaq

.

 solmaq

.

 pozulmaq

.

 

büzülmək

.

 

tarqamaq. dağılmaq. burşunmaq.

 

 

-

 

pərişan

 

edmək

:. 

burşa

tmaq. butatmaq. 

pütrətmək.qarışdırmaq. talqamaq. talğamaq. darğıtmaq. 

dağıtmaq. dalğatmaq. burxaşlamaq 

( buraxmaq). 

 

pərişanlanma

 

 

yoxalma. məhvolma. batma. başdanqara. qarışma. 

 

pərişanlanmaq

   

bitmək. bulanmaq. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

pərişanlaşmaq

   

1

.avaralaşmaq. aylaqlaşmaq. 

1

.qarıblaşmaq. 

qarımlaşmaq. pozulmaq. dalqınmaq. dalıqanmaq. 

alqınmaq. tasarlanmaq. 

 

pərişanlıq

 

 

<

 

buruşqanlıq

. tədirginlik. didərginlik. bulantı. bulanma. 

bunalma. bunaltı. sıxıntı. dalqınlıq. dağqınlıq. çökgünlük. 

çökmüşlük. halsızlıq. tasa.

 

pərişanlıq

 

 

toplu olmayan. yaymaçı. dağınıq. dağqınıqlıq. yavanlıq. 

yayvanlıq.

  

pərs edmək

 

 

tərsinə döndərmək

. 

çarpıtmaq

. 

dağıtmaq

.  

pərsə

 

 

pərəsə

. 

parça

. 

tapı

. 

pillə

. basamaq. 

aşama

. 

bölüm

.

 

dərəcə

. 

dərəkə

. 

kərəkə

. 

kərtə

. 

qırat

. 

mənzil

. 

mərhələ

.

  

pərsəng

 

 

ölçü

.

 

-

 dilinin 

pərsəngi

 yoxdu

.

  

pərşan

 

 

salqı

. 

sərgərdan