Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə114/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   124

paysızlıq

 

 

biçəksizlik. böləksizlik. geçinməzlik. geçinəməzlik. 



boşluq. qırbatlıq. qırmanlıq. qırıqlıq. yoxsulluq. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

yoxsunluq. yoxsunuq. yoxçunuq. yoxsalıq. əksiklik. 

məhrumluq. möhtaclıq. 

 

payşınmaq

 

 

payaclanmaq. 



payıclanmaq

. 

yaranmaq. yararlanmaq. 

yarınmaq. yarşınmaq. çaranmaq. çarşınmaq. qazaşmaq. 

qazanmaq. istifadə edmək. faydala

nmaq.  


payta 

 

payda

- 

quduzla oturub durana, 

kötülükdən 

bir payda 

düşər: itlə yatan bitlə qalxar.

 

paytaq 

 

baytaq

. 

sonqol. sərsəm. 

 

paytaq 

paytax

. 

paytıq

. 

baydağ


. badalax. 

badağ


. beydaq. 

doydaq. 

çolağ

. 

yana salına salına yeriyən



. 

yıxıla yıxıla 

yeriyən

. 

yıxıla yeriyən



. 

əğilmiş


. 

doğru dik yeriyə 

bilməyən

. 

çaşıq


. 

çayşıq


. 

çayşırq


. 

çaşırık


. 

çaprıq basaqlı

 ( 

> 

bacaqlı

.

 

qıçlı



)

.

 

ləng



. 

əyri ayağ



.

 

-

 

badağın biri arxı 



atlayammadı

.

 paytax paytax

ördək kimi

.

  



paytalı

 

 

payıdar. davamlı. atımlı

.  

paytamaq 

 

paylamaq. ülətmək. vermək

.  

paytaş

 olmaq 



paydaş

 olmaq



omuz öpüşmək. tay ba tay gəlmək, 

olmaq.  

paytaş

 

 

paydaş

. 



paylaş



balaş

. 

badaş



(>

 

padaş

 (fars)

)

. iyili kötülü 

bir işdən düşən pay. paylıq. 

(

əcr. cəza. səza. müzd. ücrət



)



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

922 

paz 

 

ürə


. 

qəmə


. 

tıxac


. 

bərkitmək üçün, bel külüyün, qoluynan 

başının arasına, qoyulan tikə

.  



paza 

 yelpaza

:

 yelpik.



  

pazalaq 

 

bazalaq

. 

mazalaq

. 

topac.topaq. qatıp.



 

qotıq. 


(

artılımış, 

yoğunmuş, yuvarlanıq

)

. ucu sivri, başa doğru genişlənib, 

yuvarlaq uşaq oyunçağı. 

 

pazı



 

 -

 

qara pazı

: 

büstəlik


.

 

püstül



i

.  


pazı

 

 



qaraca. çuğundur. cüqündür. düğmələnmiş, tuqlanmış, 

gömük, yer altı toxmaqlanmış gövərti, pencər. 

gömündür. çöğündür

.

 



çökündür. çuğundur 

(

 

<

 

gömmək

:

 



quylamaq)

. ləbləbi. 

 

pazıqlıq

 

 



bazıqlıq

ayrışlıq. ayrılıq. ayrıcalıq. başqalıq. obalıq. 



oymalıq.

 

bölülük. qutuluq. çatallıq. yadçılıq. didişlik. 



təfrəqə. nifaq. 

 

pazlamaq 



 alavlamaq.  

peç

 

 -

 

ocağın sobanın, peçin buru başı: qoğan



.

 qovan


.

 

-

 

külək 



vurub peçin qoğanın

 

salıb



.

  

peçat



 

 

( < 

batıç

)

. 

paşot


. 

damğa


. 

möhür


.  

peçat

 

 

çapat



çapca



çapaç

. qol. imza

. dama. damqa. kəşe

(

latin


)

.  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

peçatlamaq

 

 tuqramaq. tuqzamaq. tamqalamaq. imzalamaq. 

möhürləmək. 

 

peçatlı

 

 

çapatlı



çapcalı



çapaçlı

. qollu. imzalı. damalı. damqalı. 

 

peçava

 

 

(

 

<

 

biçmək

)

. çıpırıq.



 

(

 

<

 

çap

)

. cırcında. əsgi köhnə. 

 

peçen

 

 

biçin


. 

çayır


. 

çimən


. 

çayırlıq


. 

otlağ


.  

peçeta

 

 

(biçik

)

 

demək çoğun dillərdə



 ''pul'' 

anlamın düzəldən 

sözlərdə 

''kiçik


xırda


böllük''


 

anlamı gizlidi



. 

necəki 'pul'

 

özü


 (pul: 

pülək

pilək



balığın dərisin qoruyan kiçik kiçik, tikə 

tikə örtüklər

.

) 

-

 pul pul

bölük bölük

.

 para para



.

 

-

 ispanya 

parası




'peçeta'

.

 

qıran



.

 

-

 pay (hind pulu)

.

 

-

 paya (

uyğur


 pulu)

.

  



peçə

 

 

( < qapamaq)

.

 1

örtük


. 

incə telli tozanaq tor



. 

peçəli

örtüklü



. uz

aqdan seçilməsin diyə aldadıcı

 

örtüklə


 (

dal. 

çala çıpı ilə

)

 qapatmaq. alalamaq.

 1

yəmşək. yaşmaq. 



 

pe

çə

 

 

<

 

bükçə



1

. tutuq. örtü. örtük. qapanca. nuqab. tel qəfəs. 



1



pəçə

. bükə. örtü. örtü. örtük. qapanca. 

1

. üz örtüsü. üz 

donu. 

1

. paket. qapat. qaplac. qapıc. qapıq. qapaq. 

qapa. qapal. qapan. qapam. yapıq. yapaq. yapağı. 

yapıncaq. yapraq. ambalaj. bağ. bağlac. bağlayıc. 

bağlantı. bağlam. bürük. örtü. örtüc. örtmə. örtməc. 

örtbas. örtənək. duvaq. tutac. sarqı. köynək. gömlək. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

924 

peçə

 

 

peçək

 

<

 

biçək. bükə. bürək. 





ayaqsız peçə

: 



ayaqsız 

biçək



ayaqsız bükə



ayaqsız bürək

: 



ayaqsız biçək

kəfən. 



 

peçəq

 

 

peçək.

 

peçə < biçək

. bükə. bürək. 



ayaqsız peçək

:

 



ayaqsız peçə

: 



ayaqsız biçək



ayaqsız bükə



ayaqsız 

bürək

:

kəfən.



 

peçətə

 

 



-

 

ağız peçətəsi

: 

ağız çevrəsi. 

 

peçətə

 

 

qol sürtgüc. məndil. 

 

peçətə

 

 

yağlıq. kir silmək üçün parça. əl bezi. dəsmal. 



 

pehin 

 

kübrə. dışqı.



 

fışqı. 


 

pehinlik 

 d

ışqılıq. 

f

ışqılıq. kübrəlik. 



 

peq 

pek

bərk. bolmaqanca. olmasınca. çox. qayət. sınırsız. 

yaman. çox. qırtçın. çox. xeyli. xeylək. taza. bütün. 

tamamiylə. qayət. 



-

 

pək

 

çox: qırsapsız

.

 

sınırsız



.

 sonsuz


.

  

-

 pek iyi:. 

yeğrək




peqən

 

pekən

qopla. pekin.  

peqənim

 

pekənim

. ulaq.  



peqi 

 

peki

- 



peki

!: yaxcı!. tamam!. olsun!. öylə olsun!. hadi!. haydi!. 

 

peqi 

peki

aymısa. olur. olsun. 

 

peqin 

pekin

. 



1

püfkün



. 

1

qopla. pekən.



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

peqləşmək

 

pekləşmək

bəkeymək. bərkimək. sağlamlaşmaq. 

quvvətlənmək. günclənmək. 

 

peleşti



 

 

pələşti

 

<

 

bələşli

 

<>

 

bulaşlı

 (<

 

bələşmək



bulaşmaq)

.  

peliqan 

pelikan

. 

qutan

.

 

balıq qapan



.  

pelin 

 

acı, kəsgin qoxulu bir yayla çiçəği

.  

peməz

 

 

meyvə suların



. 

özəlliklə üzüm suyun



. 

qaynadaraq ələ 

gələn quyuq içki

.  


pen 

 



. ba. 



pen: + 



.

men

.

  

pencək



 

 

arxalıq


. 

üstörtü


.  

pencək

 

 

pəncək

. çapıt. kot. 

 

pencər

 

 - 



gəlin pencəri: yeyilir ot çeşiti. 

 

pencər



 

 

<

 

biçrən

. biçilib yeyilən nərsə. 

 

pentir 

pendir

. 



bışlaq

. 

biçlək


. 

bışdək


.  

-

 

bir çeşit 



pendirqaraqurut

.

 

yoğurt qurusu



.

 

-

 

bir çeşit 



pendir

qaraqurut

.

 

yoğurt qurusu



.

 

-

 

yağsız pənir





kiş

. 



pers olmaq 

 

tərsinə dönmək



. 

çarpılmaq



. 

dağılmaq


.  

perta 

perda

. 

peçə. çarşab. 

 

peş peşə



 

 

dal ba dal.  



peş

 

 

<

 

biç



biçik

. çaltal. paltarlarda bolluğu, genliyi sağlayan 

tikilən parça 

(# sason)

-

 

üç peşli



 geyim. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

926 

peş

 

 

1

. arxa. 

dalı


. 

1

. 

baş


. 

düçman peşində qılıc oynaddı

.  

peşə

 

 

iş. məslək. sənət. 

 

peşə

 

1

düzlə. iş. sən'ət. 



1

. 

töləv. toluq. töləf. iş güc. iş. görəv. 

şuğl. 


 

peşəkar

 

 

işlək. bacarıqlı. işbilir. iyi işləyən. sənətkar. 

yetgin. usda. 

pırofesyonel.

 

p

eşənə

 

 

alın yazısı

:

 

yazğıt



.

 

yazılqan



.

 

yazmış



.  

peşəsiz

 

 



əli yavan, ağ. sınavsız. dənəksiz. başarıqsız. gücsüz. 

 

peşgel

 

(

fars

)

 

 



<

 

pişgik



pislik

. dışlığ. qaqa. 





qoyunun quruğ dışlığı

, 



pisgili, pisliyi

: qığ. qaqşaq. qağşaq. qığşaq. qaqırdaq. 



 

peşin

 

 

dalı


. keyin. 

 

-

 

peşindən

 

gedmək

:

izlənmək. tə‟qib edmə. 

 

peşindən

 

 

<

 

qιç

qιş



: gec: 

dalιdivan



. 

dalιndan


.  

peşqarabul 

(

fars

)

   

(peş

 

<

 

baş

)

 

<

 

başqaravul

. aravul. alavul. təliədar. 

qılavuz. 

 

peşqaravul

 

 

altamış. başqaravul. 



 

peşqel

 

 

peşgel

 (fars)

 

<

 

pişgik



pislik

. d

ışlığ. dışqı. qaqa. pox. qaytı. 



qeyti. qaqa. mədfu'. 



qoyunun quruğ dışlığı

, pisgili, 



pisliyi

: qığ. qaqşaq. qağşaq. qığşaq. qaqırdaq. 



 

peşqel

 

peşkel

. 



<

 

pislik

.  



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

peşqil

 

peşgil

qumalaq. komalaq. qığ. heyvan poxu. 

 

peşləyən

 

 

izləyənş izin, peşini buraqmayan



. utar. udar. qovalayan 

tə‟qibçi


.  

peşman

 olmaq   

qarğanmaq.

  

peşman



 

 

bükül. biçman. bişman. boşman. 



-

 

peşman

 olmaq

büküllənmək



.

 

biçmanlanmaq



.

 

bişmanlanmaq



.

 

peşmanlanmaq



.

  

peşman

 

 

ökünc. öğünc. 



-

 

çox ökünmək

, 

peşman olmaq: başını 

daşdan daşa vurmaq. 

 

peşma

nlamaq   

<

 

boşurqanmaq



peşmanlanmaq

. 



peşman olmaq

. 

doğru 

yola çönmək, qayıtmaq. dönüşmək. döngəmək. dönmək. 



çönmək. ökünmək. öğünmək. tovbələnmək. nidamət 

edmək. ökünmək. övünmək. qınanmaq. 

 

- 

çox

 

ökünmək, peşmanlamaq

qafasını daşdan daşa 



vurmaq. 

 

peşmanl



amaq   

bükülləmək. biçmanlamaq. bişmanlamaq. 

boşmanlamaq.

  

peşmanlanmaq

   


<

 

boşurqanmaq



peşmanlamaq

. 



peşman olmaq

. 

ökünmək. övünmək. qınanmaq. 

 

- 



çox peşmanlanmaq: dizinə döğmək. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

928 

peşmanlanmaq

   

büküllənmək. biçmanlanmaq. bişmanlanmaq. peşman 

olmaq.  

peşmanlaşmaq

   -

 

töqünmək



.

 

döğünmək: peşmanlığdan başına dizinə 

vurmaq

.

  



peşmanlıq

 

 



<

 

boşurqanma

1

doğru yola çönmə, qayıtma. ökünc. 

öğünc. dönmə. döngə. dönüş. çönmə. tovbə. nidamət. 

1

ökünclük. öğünclük. 



 

peşşaş

 

 

pişkeş. çəki. çəkiş. sunu. sunuş. 

 

peştamal

 

 g

öğüslük


. 

köğüslük


. 

aldayapğuç



. 

önlük


. 

alyapkuç


.  

Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin