Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə117/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   124

. 

düşük


. 

sölpük


.  

pərt

 olmaq 



 

<

 

bərəlmək

:

 



hirslənmək

.

 

yaralanmaq. 



zədələnmək

.  



pərtaq

 

pərdax

açar. acar. sılağ. sığal. cıla. 

 

pərtaqçı

 

pərdaxçı

açqıçı. sığalçı. cilaçi. 

 

pərtaqlamaq

 

 



pərdaxlamaq

. cilalamaq. açqılamaq. 

 

pərtaqlamaq

 

pərdaxlamaq

açmaq. acarlamaq. sılağlamaq. 

sığallamaq. cılalamaq. 

 

pərtaqtçı

 

 

pərdaxtçı



.

parıldatan. açqıçı. cilaçı. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

944 

pərtavlamaq

 

 

huvlamaq. fırlatıb atmaq. 

 

pərtə

 

 



pərdə



1

.tutaq. tuta. oyun sekans. - 

üç sekanslı

üç 


oyunlu, tutaqlı. 

1



(

sinəma. tiatr

)

. görüntülük. görünlük. 

pəncərə. 

ekran. 


1

.

çat. çatı. 



- 

çatayaqlılar

:

 

pərdəayaqlılar. 



 

pərtə

 

 



pərdə

.bağ. don. səs aralığı. çıq. çiğ. tutaq. örtü. gərki. 

kərəki. gərdək 

(

 

<

 

gərmək)

. tutu. kərkərə 



>

 

kirkirə. qılıf. 



qılaf. qıram. örtü. örtük.

 

dışıq. daşıq. qaşaq. örtü. qılıf. 



qapı. qapa. bölüm. yaşın. qapanca. başam. örtü. örtük. 

qapanca. 

burça. sərə. tutaq. tutuq. gərki. kərəki. gərgi

 (

 

<

 

gərmək)

. tutaq. çatu. tutaq. 





incə qamışdan hörülmüş 

tutu, 

pərdə

: 

çığ. çiq. 

- 

tutaq, 

pərdə işin görüb

, g



ərilən

, 



dartılan nərsə: gərəlti. gərilti 

( < 

gərinmək: dartılmaq. 

çəkilmək


)

 

- 



gəzik (səyyar) pərdə

, tutaq

: çıq. çiq. 

 

- 



musiqidə istinad pərdəsi

: duraq. dominant. 



 

- 

iç pərdə

: 



iç dəri

: zar. qapram.



 

pərtə

 

pərdə

. 



( < 

bağ

tar

bağ

.

 

bağ

lat

.

 tor


.

 toz)



1

. duvaq. 

örtük

. 

girdək


. 

gərdək


. 

şərşəv


. 

çərşəv


. toxuq. 

ağraltı


 ( < 

: tor) 



ağartı

. 

qaraltı


. 

kölgə


.

 

-

 

bir ağac pərdəsində



 (

ağraltısında



) 

bayıldıq 



(istirahat etdik)

.

 tavan


.

 

çatı



.

 

uçaq



. 

1

. av. ağ. tor. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

tərəzə çapuv. qalanqa. 



-

 

pəncərənin yarısını örtən pərdə: 



baldartqan



1

köçik. köşik. örtü. kölgə. 



qapaq. 

qızlığ 


pərdəsi. bəkarət. tuğ. tor. tül. örtük. 

turqutorqu. tor. 

tutqu. -

 

tünlük

 

tuğu: pəncərə, baca tıxacı





1

küsük. qısıq. 



örtü. qapurta. örtük. tarı. darı. taxılan, örtülən nərsə. 

tutuq.


 

örtük. yaşmaq. 

ur. 

hayil. qoyma aralıq. 



1

. pəçə. 


tuvac

 

duvac. duvaq. 



(

 

tuqaq

 

<

 

tuq



. 

)

. tuturqun. tuturqan. 

turluq. torluq. yorqan. tuyaq. tuvaq. geyim. çevirmə. 

çavut. çevit. çəvit. kiş. burqa. bürgə. bürküt. örtük. hicab. 

nuqab. ləhaf. mələfə.

 

-

 burun 

pərdəsi

: burnun iki ba

cası arasında olan zar

.

  

-

 

pərdə kimi uzatmaq: çəkdirmək



.

 

gərdirmək



.

 

asdırmaq



.-

 

nərdivanın başına bir sarqı gərdirməli



.

 

 



pərtəçi

 

 



pərdəçi

. tutucu. tutaçı. çapaçı. qapıçı. odaçı. odaqçı. 

hacib.  

pərtəçi

 

pərdəçi

tayanğu


ulan.  

pərtələmək

 

 



pərdələmək

. donat


maq. qapatmaq. gizlətmək. gizləmək. 

 

pərtəli



 

pərdəli

tıvara. tıqara. duvarlı 



( < 

tıq

.

 tuq)

. əhatəli. 

 

pərtəlik



 

pərdəlik

. tutuqluq.

 

örtüklik. yaşmaqlıq



.  

pərtəsiz

 

pərdəsiz

tərcək. lüt. çıplaq. yaşmaqsız. örtüsüz. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

946 

pərti

 

 



pərdi



-

 

pərdi təxdəsi

: 

güdələk. güdlək

. 



pərti

 

 



pərdi

.

 



çıta. sırıq kimi, incə, uzun kəsilmiş ağac. 

 

pərti



 

pərdi

. 

çatıyı qaplayan incə kiriş taxdalar

.  



-

 

pərdilik

 

sərilən ağaclar



.

 

-

 

sərən

 

biçməsi: sərənlik



 

ağacdan 


biçilmiş təxdə

. 



pərvanə

 

 

1

. cavaz. gədik. patenta. 



1

yarlıq



. 

icazə


. 

bağış


.  

pərvar

 

 

bisü 


<

 

bəsi 



( < 

bəsləmək


)

.  

pərvaz

 

 

<

 

bağvaz

. bağlaq. nərsənin qırağına uzunasına çəkilmiş 

dar qıraqlıq, kənarlıq. 

 

pərvəri 

(

fars

)

 

 

( < 

pər

 < 



bər

.

 bar)



.

 1

. barvarı. toxay. 

(

doyulmuş, yetilmiş, 

barlanmış nərsə

)



1

. barvarı. aşılama. 

(

suyu soğutmaq



)

 

bəcəri. bəsri. bəsəri. becərilmiş. 



1

. əkdi. becərilmiş. 

tərbiyəli. ədəbli. mürəttəb. 

-

 

əkdi

 

su: pərvəri su



.

 

-

 

əkdi

 

uşaq: 



tərbiyəli

.

 

becərilmiş uşaq



.

  

-

 

pərvəriş

 

vermək

:. ( < 

pər

 < 



bər

. bar). 

barşırmaq. bərşirmək. 

becərtmək. tuqarmaq. tuğarmaq. toqurmaq. do

yurmaq.  



pərvəri

 

 



aşlama. 

- 

aşlama su, şərbət: soğulmuş, becərilmiş su, 

şərbət. 

 

pərvəri

 

 



becəri

. əkli. əkdi. evcil. uysal. əhli. alışıq. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

pərvəriş

 

 

<

 

barvarış

. becəriş. becərim. eğitim. öğrətim. aşıl. 

yanaq. çıxma. bəslək. tərbiyə. 

 

pəs

 

 



<

 

>

 

pis

. çirkin. kötü. sevimsiz. kirli. 



- 

pəs

 

pəs: əqəb əqəb. 

gerisin geriyə. dal dalı. dalısın dalıya. 

 

pəs



 

(

pəs 

(fars)

)

 

<

 

bas

.

 



basa. bəs. sonra

dalı



. 

çökük


. 

çuxur


. 

bayağı


. bayaq. 

önqrəqi


. 

önqki


. 

yönəki


. 

ardaqı


. yay. 

cönököy


. 

pəsəy


çalaca


.

 

yavaşlıq



.

 1



.

 

past. pas 



<

 bas. 

pəs

. 

pəst


. pis. 

1

. poz. pozuq.

 

-

 

pəsgəng

tələkə



alsız


.

 

pəsəl



.

  

-

 

pəsəd

:



( > 

fəsad


)

.

 

alçaqlıq



.

 

yamanlıq



.

 

yavalıq



.

 

çürüklük



.

 > 



pəsiv

.

 

pəsləmək



.

 

pisləmək



.

 paslamaq



.

 yaslamaq

.  

pəsələn

 

 

<

 

basılan

. qol astı. əl altı. alçaq. zəbun. 

 

pəsəlmə

 

 

pəsənləmə. pisəlmə. pəslənmə. 



götünmə. kötülənmə. 

yozlaşma. pozlaşma. yıxılma. batma. bataqsama. 

yerinmə. əzinmə. sürkünmə. üzülmə. nizul. zəval. inhitat.

 

pəsəlmək



 

 azalmaq.  

pəsənləmə

 

 



pəsəlmə. pisəlmə. pəslənmə. 

götünmə. kötülənmə. 

yozlaşma. pozlaşma. yıxılma. batma. bat

aqsama. 


yerinmə. əzinmə. sürkünmə. üzülmə. nizul. zəval. inhitat.

 

pəsətmək

 

 

basmaq. alçatmaq. əksitmək. zəbun edmək. 



 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

948 

pəsəymək

 

 

üyşmək


yığışmaq


.  

pəsgərdən

 

 



yengsə. ənğsə. ənsə. dal. iz. arxa. sırt. 

 

pəsgil

 

 

pisgil



eşik. tərs. pox. qaytı. qeyti. qaqa. dışqı. 

 

pəsiq



 

 

pəsik

:

 



alçaq

.

 

açıq



. 

( #

basıq

:

 



sığlıq

.

 

sıxlıq



.

 

sınq



.

 

sıqn



.

 tuqay


.

 

toğay



.

 yalqan


.

 qundur


.

 qondur


.

 

çökələk



.

 

tənqlik



 

( #

tanqlıq

)

.

  



pəsin 

(

fars

)

 

 

<

 

basın

. 

astın. ast. alt. 

 

pəsiv



 

 

<

 

pəs

.  



pəsqəl

 

pəsgəl



pasqal

. pəsgəl. qıyıq. qırıq. 

 

pəsqəlçili



 

bükdənç


. 

qınçılıq


. 

asğınçılıq



. 

müzahimət



. 

mə‟təlçilik



. 

qınçılıq


. 

asğınçılıq

.

  

pəsləmə



 

 

basalama. 

əzmə. əzikləmə. düşürmə. yıpratma. 

tərsləmə. kəmsitmə. entəmək. yentəmək. kiçiltmə. 

alçaltma. qarabaxtama. qarayağtama. qaralama. 

xarlama. korlama. koralama

. xorlama. üzərinə kül 

savırma, ələmə. izlal. zəlil edmə.



 

zəlalətə salma, 

uğratma. 

 

pəsləmək

 

 

(



 

<

 

baslamaq)

. sanamamaq. saymamaq. kəmirtmək. 

əsgirmək. kəmçilətmək.kəmçiləmək. təhqir edmək. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

pəslənmə

 

 



pisəlmə. pəsəlmə. pəsənləmə. 

götünmə. kötülənmə. 

yozlaşma. pozlaşma. yıxılma. batma. bataqsama. 

yerinmə. əzinmə. sürkünmə. üzülmə. nizul. zəval. inhitat.

 

pəslənmək

 

 



gerilənmək. izinginmək. götünmək. dalı gedmək. 

 

pəst



 

 

çağmaz. alçaq. xəsis. paxıl. dəni. 

 

pəst

 

 



əzrik. əzril. rəzil. alçaq. 

 

pəstəlmək



 

 

pəsəlmək


. p

əslimək


. pasaymaq. 

aşaqlamaq

.  

pəstər

 

 

<

 

>

 

pıstır 

< > 

bəstər

 

(fars)

 

<

 

>

 

bastar

. altlıq. altda olan. 

yataq. yatlaq.  



pəsti

 

 



gerilik. dalılıq. 

 

pəsti



 

 yasul

. yassı, yayvan, enqin yer.

  

pəstu

 

(fars)

 

 < 



basılı

basdı



.

  

pəşir



 

 

-

 

həşir pəşir

: 

aç saç. açar saçarlıq. çöküt qoşut. düşür püsür. 

düşür töküş. düşür töşür. kəsər tökər. saç savur. sav sov. sava 

sova. savır sovur. saça biçə. saça biçəlik. saçaç. saçıb 

savurma. səp süpürt. soy soput. sal süpüt. sal töküş. söküt 

töküt. tök dağıt. töh töküş. tör töküş. tükət biçət. dağıt töküş. 

ərit dağıt. dağıtma. korlama. sovurqanlıq. savurqanlıq. 

yayçalıq. qırqıt. velxərclik. israf.

 

pəşqə



 

pəşkə

. 

bəstə

.  



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

950 

pət

 

 

bət


. 

bərk


. ahar.  

pətə

 

 pitik. 

1

. kitab. 



1

. qopun. qopan. 

 

pətəq

 

 



pətək



1

.qavraq. kəndir. göməç. köməç 

(<

 

gömmək)

kovan. qapcıq. çotan. kəndu. 



- 

kovan, 

pətək biçimində 

tikiş büzməsi: balgüməci. balkomacı. göməci

 

(<

 

gömmək)

- 



arı kovanı

1

.

 

evcik. öycük. oycuk. 



apartman



-

 iki 

ocaqlı,

 

otaqlı,

 yerli 

pətək,

 apartman

: ikəl. ikgəl. ikgül. ikgil. qoşac. 

qoşal. qoşgül. qoş

gil.

  

-



 yasama kovan, 

pətək

: qara kovan.  



pətəq

 

pətək

. 



1

.

 

çamırdan palçıqdan tərsdən qurulan hörülən 



küp sarpın kimi qab

. kovan. dalaq. 

bal göznüyü



. bal 

uyuğu


.

 

bal ini. 



kərəz

.batman. 

1

.

 

bitək



. 

dəmət


:

 

bağlı



. 

dəsdə


. 

büküt


. 

1

. 

oycuğ


. evcik. apartuman. 

1

. pitik. kitab.

 

1



.

 

pərdi



 (

bölək


 taxtalar)

.

 1



.

 

təpik



.

 

topaq. 



təpək

. 

1

.

 batman



. 

( 

< batmaq)

. 

arı kovanı

. 

1

. qavuz. 

arı kovanı. batman. 

-

 

pətək

 

balı

: qavuz bal



1

. qoğan. qovan. kovan.



 (

boş


)



{

 

<

 

kov



.

 kav



Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin