Türkcə Etimoloji Sözlük

piçet

 

 

bağlı. sorquc. sarquc. saraquc. 

 

piçet

 

 

biçət

. 

çapta. qanat. damqa. nişan. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

966 

piçət

 

 

paket. dolağ. qapaq. bağ. örtü. örtük. qapanca. 

 

piçi

 

 

biçin

. becen. meymun.  

piçiş

 

 

pürçüş

 < 

bürküş

 (burmaq)

.

 

burqaşış

. 

dolaşış

. 

qarçaşış

.  

pil 

 

çəlik

. - 

çəlik

 

çomaq 

(

pil dəsdə

) oyununda, 

çəliyin

 (pilin) 

dayandığı yanyana iki daş

. 

qatı.

 

pil 

 fil.  

-

 

pil süyək: fildişi

.

  

pildəsdə

 

 - 

çəlik çomaq

 (pil

dəsdə

) 

oyununda, çəliyin 

(pilin) 

dayandığı yanyana iki daş

. 

qatı.

 

piləq

 

 - 

böyük başlı

, 

gen ağızlı

, 

yassı gövdəli

, 

tikənli

, 

dadlı

, pullu 

piləkli

 

balığ çeşiti: dülgərbalığı. 

 

piləq

 

 

pilək

 

(<

 

pulaq > 

pulək

. 

pul. 

("pul" 

kimi girdə, parlaq 

bəzəklər

). <>

 

pülək

. 

bölək

 

<

 

böl

 

<>

 

bal

 

(<

 

bölmək 

<> 

balmaq)

.  

-

 iri, bol 

qılçıqlı

, iri pullu, 

piləkli

 

balıq: qasna balıq. qasnaq 

balıq. 

 

- 

pullarından (piləklərindən) yasama

, qondarma inci 

düzəlinən sazan balıq çeşiti

: inci.

 

piləq

 

pilək

. 

1

. pülək. yapuq.

 1

. 

püləkçə. yapuq. bəzək olaraq 

yapışdırılmış. 

 

piləsgən

 

 

çəkəçək. daban çəkən. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

piləsqən

 

piləsgən

. 

1

. 

( p < > d

 

)

 

<

 

dirəsgən. dirəgən. dirəyən. 

çəkəçək. dabançəkən. 

1

. 

kərətə

.

 

çəkicək. çəkəcək. 

qondara kimi başmaqları ayağa geyməkdə yarayan 

buynuzdan, sümükdən, dəmirdən olan yasıq arac. 

 

piliç

 

 bilik. balaq. palaz. 

balaş

.  

-

 b

öyük

 

piliç: yarğa

. 

pillə

 

 

dərcə. dərəcə. dərik. dərçin. dərşin. kərçin. kərşin. 

xərçin. xərşin. bərçin. bərşin. barçın. barşın. ərçin. ərşin. 

əris. irəs. qırçın. qırşın. basacaq. basamaq. basamıq. 

basaq. 

başac. basac. basa. balas. balaş. ayaq. aşama.

  

- 

nərdüvan pilləsi

: 

basqıç. basaqıc. bağana. 

 

- 

pillə pillə

: 

qaşıq qaşıq. ölçü ilə. sanayla. hesabla. basac 

basac. basama basama. 

 

pillə

 

1

. ayağ. basamac. ayağ basılan yer. 

1

. 

bağna

. 

1

. 

tapı

. 

basamaq. basacaq. 

basqıç

. basma. basama. 

aşama

. 

bölüm

. 

dərəcə

. 

dərəkə

. 

kərəkə

. 

kərtə

. 

qırat

. 

mənzil

. 

nərdivan

. 

mərhələ

. 

pərəsə

. 

pərsə

. 

parça

. 

dərəcə

. 

aşama

. 

aşma

. paldaq.  

pilləqan

 

 

pilləkan

.bassancaq.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

968 

pilləqansız

 

 

pilləkansız

 

- 

basamağsız

, 

pilləkansız yer: dabandaş. 

dabanış. dalağış. dalağdaş. düzayaq. yerdəş

. 

yerüs. yerüz. 

həmkəf. 

 

pilov 

 -

 salma pilov: 

düğü ilə başqa göy otlarla qarışılıb suda 

pişirilmiş pilov

.

  

-

 

pilov qazanı: quşluq

.

 

quşlıq

.

 

-

 

süzmə pilov

: 

çilov

.  

pilov 

 

süzmə aş. 

 

-

 

bulqur, yarma, düğü qarışığı olan pilov

: 

qatıqlı düğü. 

 

- 

bulqurla məcüməklə qarışıq 

pilov

: alacalı bulacalı. 

 

- 

çəkmə

 (pilov):

 

qapurqa. qapurqa. qabırqa. ətlə, qoxulu 

otlarla (

ədviyəcatla

) 

pişirilən düğü, bulqur. 

 

-

 

düş

, 

xiyal pilovu yemək: gərçəkləşməyəcək nərsələri 

düşünmək. 

 

piltə

 

 

balıq

. 

bəlik

. fitil.  

pinar 

 

pınar

.

1

. binğar. binar. bunğar. bunar. yerdən çıxan su. 

suyun çıxdığı yer. mənbə'. 

-

 pinar 

başı: sərçeşmə

.

 1

. qara 

suv. qaynaq.

 

qarasuv. 

qözləv. 

1

. qımış. qaynaq. qaynaq

. 

qaynarca. 

gözə

. 

mınar

.

 

su gözi

.  

pinc 

 -

 

pincin başına keçirilən vaşar

:

 

vaşar

.

 somi

.

 somun

.

 sumun

.

  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

pinə

 

 

1

. 

çalaq. qalaq. sürəkli sürtülmək, döğülmək, dəğmək 

sonucu, gövdədə oluşan qasıq, qazıq. bərklik, qatlıq. 

1

. 

çuxa. gəbrə. çox. qarqın. sox. qabartı. 

1

. qara qabarcıq. 

qarabac. qaraqabar. döğənək. 

1

. 

yama. yamaq. vəslə.

 

qaplaq. qablaq.  

pinə

 

 

munğuzgək. buynuzqək. çalışma üzündən əldə çıxan 

qatılıq. urğun

.

 

qabarcıq

.

 

-

 

başmaqçının əli gəzən urğununa

 

tutulur

.  

pinəçi

 

 

1

. başmaq onaran, tə'mirçisi. qalafat. kalafat. çalaçat. 

1

. 

tikəlçi. tikəçi. yamaçı. yamaqçı. dikici. tikici. 

 

pinəçi

 

 

yamaqçı. yamaçı. gözəyci

. 

pi

nəçiliq

 

 - 

pinəçilik edmək: başmaq onaran, tə'mir edmək. 

çalaçatlamaq. kalafatlamaq. çalaqaplamaq. 

 

pinələnmək

 

 

tolama. tolğama. toqlama. tuqlama. büktürmə. 

 

pinəqləmə

 

pinəkləmə

. 

uyuqlama. ımızğanma. 

 

pinəqləmək

 

pinəkləmək

. 

ımızğanmaq

.

  

pint 

 

xəsis

.

 

kəsmik

. 

ağın

. 

axın

.  

pintəq

 

pindək

. 

bücür

. 

külə

. basar. 

bəsdə boy

. 

güdə boy

. oduk. 

qoyuq. 

töpös

. 

kotiğan

. 

mıkır

. 

kodö

. koyduk. 

kəltəbaqay

. 

karsaq. 

qιsraq

. 

kəltə

. 

pistək

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

970 

pinti 

 

1

. bısdırqıç. çimri. öləmən. 

1

. xəsis.

 

kəsmik. ağın. axın. 

qıtmır. qısmır. 

1

. yalpaq. kifir.  

pipiq 

 

pipik. ipik. 

ibiğ

. 

qalpaq.

 

çalpaq. çalbağ. balçaq. başlaq. 

tac. 

(

xoruz, quş

)

 

qıqırdaq. qaqırdaq. qaqırt. qaqart. 

 

- 

pipiyi yekə olan

: qaqaribik.

  

-

 daraxpipik: 

gəlinsərçə. kəkildarağ

. 

şanapipik

.  

-

 daraxpipik

: şanapipik. qəlinsərçə.

 

- 

kişi

 

başında (insan başında) pipik yerinə

 uzaran, 

ayrılan 

saç

: kakil. < 

qaqıl. pərçəm.

 

pipiq 

pipik

. 

(

əvvəlindən səssizin düşməsiylə

) < > ibik

.

 

toyuğ 

kimilərin başında olan çıxıntı

. darax. 

təpəlik

. 

ək

. 

əkləm

. 

əklənti

. 

peş

. 

1

. uc. bucaq. qol

:

 

bir pipiyindəndə sə

n 

yapış

. 

1

. püpük. bübük. quşların baş tükü. 

1

. 

yalığ. 

xoruzun pipiyio.  

pir

 

 1

. 

biligit. biliqçi. bələtçi. bilətçi. yol atası. ocaq. mürşid. 

1

. 

buğ. böyük. qart. qırt. yaşlı. yaşlanmış. qoca. qarımış. 

 

pir 

 

1

. qoca.

 

şeyx. 

-

 qoca olmaq

.

 

qocalığa

 

çatmaq

. 

1

. uzan. 

uzun. usun. uzman. usda. 

ağıllı

. bilgili. 

sənətçi

. uzma. 

bəcərikli

. 

iş bitirici

. 

pırofesyonal

.  

pirahən

 

(

fars

)

 

 

<

 

buraqan

. 

burqan

. kərtik. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

pirahən 

(

fars

)

 

 

<

 

burkan

 

(burmaq

.

 

bürgəmək: örtmək

.

)

. örtən. gömütən. 

gömlək. 

 

piraşqi

 

 

piraşgi

. qartal. qartaq. qartalaq. qatalaq. qartalac. 

qatalac

. 

qutab.  

pirələnmək

 

 

şübhələnmək

.  

pirənsip

 

 yolum. usul. qayda.  

pirlənmək

 

 

tomurcuqlanmaq. filizlənmək. 

 

pirsəq

 

pirsək

. 

təkərləmə

. 

dildolağı

. 

qavuştaq

. 

bağlama

. 

nağarat

.  

pirvə

 

 

birə. abco. arpa suyu

.  

pis 

 

<

 

>

 

pə

s

. 

1

. qaqqı. qaqa 

(

cocuq dilində

)

. kötü. çirkin. xıx. 

1

. 

qara. qaraqada. qaramat. kötü. sıxıntılı. uğursuz. üzücü. 

qamlı. qamalı. qəmli. kədərli. fəna. 

-

 

qara gün: üzüntülü, 

sxıntılı çağ, zaman. 

-

 qara 

günlər. 

-

 qara 

yazı. qara baxt. 

-

 

qara sav: 

qara xəbər: sıxan, üzücü, yaman, kötü, pis, fəlakətli 

bilgi. 

-

 qara 

axca, ağ günüdə ağarar. 

1

. kötü. yaman. qıran. 

qıranğ. qıral. koruz. korus. koruc. korunc. koruq. koruqlu. 

koruqlu. çoruqlu. korasa. çorasa. 

1

. çirkin. kötü. 

sevimsiz. kirli. bəd. 

- 

halı pis

: 

düşgün

. 

- 

pis dilli

: ağzı 

pozuq. pozuq ağızlı. 

- 

dahada pis

: beş bətər. ən bətər. çox 

kötü. 

1

. çirkin. kirli. tozlu. 

1

. ləkəli. 

1

. aşağılıq. 

- 

pis 

işlər

: 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

972 

aşağılıq işlər. 

1

. ayıb. qara. ləkə. kötü. aynasız 

(# 

aynalı

: 

iyi. gözəl

)

. tərs. bayağı. kiçik. alçaq. aşağı. xor. dəğərsiz. 

kovuş. kovşur 

(<

 

kav. kov)

. önəmsiz. düşgün. kötü. 

bulaşıq. 

-

 qara yaxmaq. 1

. bitli. kötü. bulaşıq. kifir. kirli. 

1

. 

çirkəv. bulaşıq. iğrənc. kötü. çiğrin 

>

 

çirkin 

(

 

<

 

çiğ: düğün

)

. 

- 

pis, kirli, 

pasqallı yer: çöplük. 

1

. düşük. düşüş. düşmə

. 

uğursuz. ağıq. kötü. şərir. bəd. fəna. 

1

. kötü. 

darmaduman. dağnaq. bərbad. 

- 

durumu duman. 1

. 

pozuq. kötü. sapal. sapıl. çəpəl. çapal. çapıl. 

1

. toxu. 

1

. 

geçgin. keçgin. nəcis

. mundar. -

 

geçgin söz. 

1

. qınzır. 

qıncır. şıltaq. şarlatan. kötü. 

 

- 

xor, kor, 

pis işlətmək: yıpratmaq. korlatmaq. xorlatmaq. 

 

- 

pis işli: işi yaman. 

 

- 

pis olmayan: 

gəlir gedər. orta. 

 

-

 pis, yaman, 

uğursuz

, 

qısqancılı baxış: göz. 

-

 

göz

 

dəğmək. 

 

-

 

törə (əxlaq) yönündən pis olan: yaxmaz. yüngül. cıf. açıq 

sıçıq. alçaq. əsgik. hobba

. 

-

 

yüngül qadın. 

-

 

yüngül törəş: 

rəfdarlı. 

 

-

 

pis duruma düşmək

: 

gününü görmək. 

 

- 

çox çirkin

, pis, 

kötü

, 

qəbeh

: 

dışqıl. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

- 

yaman, 

pis düşman: qınzır. qıncır. qancıq. qıncıq. daşürək. 

qatürək. yağıbaş. 

 

- 

qara, pis 

diləkdə

, 

niyyətdə olma: qaraç. pislik. kötülük. 

yamanlıq. kin. qınağrın. qanağrın. hinc. hınc

.  

- 

qaba, 

pis ürəkli

: 

könlü

 

qara. başqalarının pisliyin güdən, 

gəzən. 

 

- 

olduqca pis

: hapis. çox pis. 

-

 

dedokcən eləmə, hapisin 

yapdı. 

 

-

 

pis duruma düşmək

: 

gününü görmək. kötü bir sonla 

qarşılaşmaq. yamana çarpılmaq. 

 

- 

yoxsulca, 

pis duruma düşəsin

: 

əlin iş tutmasın. 

 

- 

iyi ilə 

pis, 

itik qazanc birgə tutulur

:

 

təsdiyi qıranda bir, 

suyu gətirəndə bir.