Türkçesi: Hilmi Ziya Ülken

Önerme  XXXVIII,  önerme  sonucu.  - 
Ortak  kavramlar  rasyonel 
bilginin —ratiocinium- kelimesinin modern anlamı ile bilimsel bilginin esas 
ilkeleridir, yani esas bakımından matematik ve mekaniğin ilkeleridir.
Önerme  XL;  scolie  I.  - 
a)  Skolastik  terimler  cetvelinde  ilk  kavram­
lar şeylere aittir, ikinci kavramlar şeylerle münasebetleri dışında göz önüne 
alınan  ilk  kavramlara  aittir.  Böylece  cins  fikri  bir  ikinci  kavramdır;  cins­
ler ise birinci kavramlardır. (Zabarella, De Natura Logicae, ch. III.)
b)  Sayfa.  197,  satır  15:  Spinoza’nın  okuyucuyu  gönderdiği  özel  kitap 
bilindiği  gibi  tamamlanamamış  olan  “Zihin  Reformuna  Dair  Kitap”tan 
başka bir şey olamaz.
c)  Aşkın  (trascendantal)  terimler  için  Pensées  Métaphysiques’e  bakın, 
I,  ch.  VI.  Transcendant  ya  da  Transcendantal  denilen  kavramların  Skolas­
tikler  tarafından  en  tam  sayılışı  Saint  Thomas’dadır:  Quaestiones  disputate 
de  veritate
  I,  I.  Fakat  burada  transcendantal  terimi  kullanılmamıştır.  Bun­
lar en genel terimlerdir.
d)  Görülecektir  ki,  evrensel  kavramlara  ait  Spinoza’nın  teorisi  ortak 
bir terimin kullanılmasını bir objeler sınıfına karşı beden tarafından değiş­
mez bir surette alınan tavırla açıklamaya varıyor.
e)  Sayfa  210,  satır  26:  homo  animal  risibile  tanımı,  Léopold’a  göre  ilk 
defa  olarak  Martinus  Capella’da  bulunuyor.  (Kitap  IV,  s.  100)  Aristo 
şöyle demişti: De partibus animalium, III, 10, 673 à 8.
f)  Sayfa  201,  satır  35,  36:  Biliniyor  ki  insanı  iki  ayaklı  ve  tüysüz  bir 
hayvan  diye  tanımlayan  tanım  Eflâtun’a  atfedilmiştir:  “Eflâtun  tanımla­
rı” adlı yazan bilinmeyen risale.